Kırsal mimaride koruma sorunları-Mardin Alımlı köyü örneği

Abstract

Kırsal alanlar doğa ve insanın karşılıklı etkileşimi sonucu üretilen yere ve toplumaözgü karakterleri ve değerleri barındıran alanlardır. Doğa ve insan arasındaki karşılıklıetkileşimin sürekli olduğu bu alanlarda insanlar `sosyal katkı` sağlarken doğa dafiziksel aracı` olarak rol oynar ve `yere özgü` yapılı çevre üretilir. Bu oluşumunbaşlaması ve devamlılığı, çevre ve toplum beraberliği sayesinde alana özgü somut vesomut olmayan değerlerin devamlılığı sağlanır.Mardin, tarihi kent dokusunun yanı sıra, içinde bulundurduğu kırsal alanları ile büyükölçüde mimari mirasa sahip bir şehirdir. Türk, Kürt, Arap, Ermeni, Yezidi Yahudi vb.faklı etnik kökenleri bünyesinde barındıran bu şehir, içerisinde çeşitli yapıların inşaedilmesine ortam hazırlamıştır.Ancak, hızla değişen dünyada kırsal alanlar, geri dönüşü sağlanamayacakdeğişikliklere neden olan tehditlerle karşı karşıya kalmaktadır. Bunlar insan, yer veyapılı çevre arasındaki bağı yok etmeye yönelik tehditlerdir.Bu nedenle, bu tez kapsamında kırsal alanlara yönelik ilke ve stratejiler geliştirilerekyer ve toplum odaklı koruma ve güçlendirme yaklaşım önerileri getirmeyeodaklanılmıştır. Burada, temel amaç devam eden yaşamın devamlılığını sağlamaktır.Bu da toplumların tüm sürece aktif katılımları ile sağlanabilecektir, çünkü toplumuoluşturan her bir birey günlük yaşamlarının bir parçası olarak bu alanların gerçeksahibi ve gerçek kullanıcılarıdır.Bu bağlamda, tez kapsamında teorik ve kavramsal araştırmalara ek olarak yerindeçalışmalar yapılarak derinlemesine ve bütüncül değerlendirmeleri içeren çok katmanlıbir çalışma yürütülmüştür. Sonuç olarak tarihi kırsal peyzajlar genelinde ve Alımlı(Bilali) Köyü özelinde bir takım ilkeler, stratejiler ve öneriler geliştirilmiştir. Buçalışma süreci ve geliştirilen öneriler ileriki çalışmalara referans oluşturacakniteliktedir. Ancak, her bir tarihi kırsal peyzaj alanı kendi dinamikleri doğrultusundayere özgü karakter ve değerlerler ürettiğinden, çalışma süreci ve öneriler her örneközelinde revize edilmelidir.

Rural landscapes embody special characteristics and values intrinsic to theplace and the community as a result of the reciprocal interaction between man andnature where man acts as the 'social contributor' and nature acts as the 'physicalmediator', and thus the built environment which is 'unique to the place` is produced.The beginning and continuity of this formation is provided with the sustainability oftangible and intangible values that are unique to the place.In addition to its special quality as a historical city, Mardin has a vastarchitectural heritage with its rural landscapes. This city with various ethnic originssuch as Turkish, Kurdish, Arab, Armenian, Ezidi, Jewish has accommodated differentstructures.However, in the rapidly changing world, rural landscapes encounter threatsthat cause irrevocable changes. These are the threats which are inclined to destroy thebond between the nature, people and the built environment.Therefore, this thesis focuses on proposing place and community-orientedapproaches of conservation and reinforcement by developing principles and strategiesfor rural landscapes. Here, the main goal is to ensure the continuity of the ongoing life.This can be achieved by the active involvement of the communities to the wholeprocess since every single person of the society is the real owner and user of theselands as a part of his/her daily life.In this regard, here, in addition to theoretical and conceptual analyses, with thehelp of onsite investigations, a multi-layered research consisting of thorough andholistic evaluations is conducted. Consequently, we have developed some principles,strategies, suggestions regarding rural landscapes in general, and Alımlı (Bilali) villagein particular. We hope that this study will be a contribution to future studies. However,as every historical rural landscape produces an exclusive character and unique valueswith its own dynamics, the work process and the proposals need to be revised for everysingle case.Alımlı (Bilali) village of the Artuklu district of Mardin consists of structuresbuilt by traditional techniques with local stones. However, it is now a rural landscapewhich is about to lose its traditional character.