Şehzade Mehmet Camii`ndeki onarımlar ve son dönem (1986-1999) restorasyon uygulamalarının performans değerlendirmesi

Abstract

Banisi Kanuni Sultan Süleyman'ın, genç yaşta vefat eden oğlu adına 16. yy'da inşa ettirdiği külliye, bulunduğu semtin Şehzadebaşı olarak anılmasını sağlamıştır. Külliye içinde bulunan ve Mimar Sinan'ın çıraklık eseri olarak kabul edilen Şehzade Mehmet Camii ise Osmanlı mimarlık tarihi açısından önemli bir yere sahiptir. Mimar Sinan, bu camide merkezi kubbe sistemini idealize etmiş ve dış yan sofalar ile cepheleri zenginleştirmiştir. Beş asra yaklaşan tarihinde cami, deprem, yangın vb. olaylarla hasar görmüş ve çeşitli dönemlerde onarımlar geçirmiştir. Çalışma kapsamında caminin hasar ve onarımları kronolojik olarak ele alınmış ve son dönem (1986-1999) restorasyonlarına yoğunlaşılmıştır. Çalışmanın ilk bölümde, problem, amaç, kapsam, yöntem ve önem ele alınmıştır. İkinci bölümde, Şehzade Mehmet Külliyesi'nin ortaya çıkış süreci, külliye yapıları mimari açıdan tanımlanmış ve özellikle cami detaylı şekilde ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, külliye yapılarının hasar ve onarım kronolojisi oluşturulmuştur. Dördüncü bölümde, Şehzade Mehmet Camii'nin son dönem (1986-1999) restorasyonu arşiv belgelerinin incelenmesi ve yapı üzerindeki verilerin gözlenmesi yöntemiyle ele alınmıştır. Beşinci bölümde, bu uygulamaların günümüzdeki performansları irdelenmiştir. Altıncı bölümde değerlendirme yapılarak sonuçlar ortaya konmuş ve öneriler geliştirilmiştir. Çalışmanın, izlenen yaklaşım ve yöntemler bakımından, Şehzade Mehmet Camii'nin korunması için uygun yaklaşımların geliştirilmesine katkıda bulunması ve benzer kültür varlıklarının korunmasına da katkı sağlaması ümit edilmektedir

The complex which gives its name to the quarter where it is located as Şehzadebaşı, was constructed by the Suleiman the Magnificent in the 16th century for his son who deceased at a young age. Prince Mehmet Mosque which is located in the complex and deemed as the apprenticeship work of Mimar Sinan, has an important place in terms of the history of Ottoman architecture. In this mosque, Mimar Sinan idealized the central dome system and enriched the façades with exterior side anterooms. The mosque was damaged by earthquakes, fires and similar events on its history of approximately five centuries and it underwent renovations in various periods. Under the scope of the study, the damages and renovations of the mosque were addressed in chronologically and focused on the recent restorations (1986-1999). In the first chapter of the study, the problem, purpose, scope, method and importance are addressed. In the second chapter, the process of occurrence of Prince Mehmet Complex and complex structures are described in terms of architecture and especially the mosque is addressed in detail. In the third section, the damage and repair chronology of the complex structures are formed. In the fourth chapter, the restoration of Prince Mehmet Mosque in the last period (1986-1999) is addressed with the methods of examining the archive documents and observation of the data on the complex. In the fifth chapter, current performances of these applications are studied. In the sixth chapter, the results were presented and the suggestions were developed. Hopefully this study will contribute to the development of appropriate approaches for the protection of Prince Mehmet Mosque and similar cultural heritage in terms of the approaches and methods followed