Neonatal buzağı ishallerinin etiyoloji, diagnoz, prognoz ve sağaltımının belirlenmesinde akut faz proteinleri (haptoglobin (hp), serum amyloid (saa)) ile hematolojik ve biyokimyasal parametrelerin incelenmesi

Abstract

Çalışmamız Diyarbakır ilinde farklı büyükbaş hayvan işletmelerinde bulunan 14 adet sağlıklı ve 59 adet neonatal ishalli olmak üzere toplam 73 adet buzağıda gerçekleştirildi.Neonatal ishalli buzağılarda dehidrasyon derecesinin artmasına paralel olarak respirasyon ve pulzasyon frekanslarında önemli oranda artış, deri elastikiyeti geri çekilme süresinde uzama belirlenirken, temperatürde ise önemli oranda düşüş saptandı.Buzağılardan klinik muayenelerini takiben dışkı ve kan örnekleri alındı. Dışkı örneklerinde immunokromatografik hızlı diagnostik test kitleri ile enteropatojen tanıları yapıldı. Neonatal ishalli buzağılara ait dışkıların analizleri sonucunda buzağıların %6,78'inde hiçbir enteropatojen görülmezken, %18,64'ünde sadece E.coli K-99 suşu, %18,64'ünde cryptosporidium, %15,25'inde rotavirus tespit edildi. Ayrıca miks olarak %6,78'inde E.coli K-99 ile cryptosporidium birlikte, %10,17'sinde E.coli K-99 ile rotavirus birlikte, %1,70'inde rotavirus ile giardia birlikte, %6,78'inde cryptosporidium ile rotavirus birlikte, %6,78'inde cryptosporidium ile giardia birlikte, %1,70'inde rotavirus, giardia ve cryptosporidium birlikte, %3,39'unda cryptosporidium ile coronavirus birlikte, %1,70'inde cryptosporidium, giardia ve coronavirus birlikte ve %1,70'inde ise E.coli K-99 ile salmonella spp. birlikte tespit edildi.Bölgemizde ilk olarak neonatal buzağılarda ishale yol açan enteropatojenlerden giardia etkeni immunokromatografik tanı metoduyla tespit edildi.Kontrol ve neonatal ishalli tüm grupların hem kendi aralarında, hem de ishalli grupların kontrol grubuna oranla klinik, hematolojik ve biyokimyasal bulguları istatistiksel olarak değerlendirildiğinde çok önemli ve anlamlı (p<0,001) bulundu.Çalışmamızda en yüksek Hp ve SAA değerleri bakteriyel enfeksiyonlara bağlı gelişen ishal olgularında bulundu. Bu durum en yüksek AFP düzeylerinin bakteriyel enfeksiyonlara bağlı gelişen ishallerde görüldüğünü düşündürtmektedir. Tüm parametreler (dışkı analizleri, klinik, hematolojik ve biyokimyasal bulgular) birlikte değerlendirilerek hastalığın erken tanısı, prognozu ve sağaltım seçeneğinin belirlenmesi amaçlandı.

Our study was performed on a total of 73 calves: 14 healthy ones and 59 with neonatal diarrhea located in different livestock enterprises in Diyarbakır. While a significant increase was determined in respiration and pulsation frequency in parallel to the rise of the degree of dehydration in neonatal calf diarrhea, along with prolonged period of withdrawal in skin elasticity, the decrease in the temperature was observed to be significantFollowing the clinical examination, feces and blood samples were taken from calves. In stool samples, the enteropathogenic diagnosis was made through immunochromatographic rapid diagnostic test kits As a result of the analyses of feces of calves with neonatal diarrhea, no enteropathogen was observed in 6.78%, while E. coli K-99 strain was detected in only 18.64%, cryptosporidium in 18.64%, rotavirus in 15.25%. Also, cryptosporidium and E. coli K-99 were mixedly determined together in 6.78%, E. coli K-99 and rotavirus together in 10.17 %, Giardia and rotavirus together in 1.70%, Cryptosporidium and rotavirus together in 6.78%, cryptosporidium and giarda together in 6.78%, rotavirus, giardia and cryptosporidium together in 1.70%, coronavirus and cryptosporidium together in 3.39%,cryptosporidium, Giardia and coronavirus together in 1.70% , and E. coli K-99 and Salmonella spp. together in 1.70 %.Enteropathogen giardia factor causing diarrhea among neonatal calves was determined for the first time through immunochromatographic diagnostic method in our region.When clinical, haematological and biochemical findings of control and neonatal diarrhea groups were statistically evaluated between both groups as well as among themselves, these findings were found to be very significant and meaningful (p <0.001).The highest values of Hp and SAA in our study were found in diarrhea cases due to development of bacterial infection. This situation suggests that the highest AFP levels are seen in diarrhea due to bacterial infection developing.Early diagnosis of the disease, determination of prognosis and treatment options were aimed by evaluating all parameters (fecal analyses, clinical, haematological and biochemical findings).