Diyabet oluşturulan sıçanlarda potentilla fulgens`in etkilerinin diğer antidiyabetiklerle karşılaştırılması

Abstract

Diabetes Mellitus (DM) insülin sekresyonu ve/veya insülin etkisinin mutlak veya göreceli eksikliği sonucu karbonhidrat, lipit ve protein metabolizmasında bozukluklara yol açan kronik hiperglisemi ile karekterize etiyolojisinde birden fazla faktörün rol oynadığı metabolik bir hastalıktır.Kontrolsüz diyabetten kaynaklanan hiperglisemi; akut komplikasyonlar ile ölüme yol açabildiği gibi, uzun süren metabolik düzensizlikler nedeniyle, çeşitli organların çalışmasında yetersizlik ve işlevsizlik şeklinde kronik komplikasyonlara da neden olabilmektedir.Bu hastalık; tüm yaş gruplarında görülür. Ülkemizde de halen beş milyonun üzerinde vatandaşımızı etkilediği düşünülmektedir. Çeşitli komplikasyonlarla seyrettiği, iyi tedavi edilmediğinde kalp, damar, göz, böbrek ve sinir dokusu başta olmak üzere hemen tüm yaşamsal organlarda kalıcı bozukluklara neden olabildiği ve yaşam kalitesini önemli ölçüde azalttığı için, tedavi maliyetinin çok yüksek olduğu bulaşıcı olmayan bir sağlık sorunudur. Bütün bu özellikleri nedeniyle DM, dünyadaki hemen hemen tüm ülkelerin sağlık politikalarında özel bir önem taşımaktadır. Diyabete bağlı komplikasyonları önlemek veya azaltmak için çeşitli ilaçlar kullanılmaktadır. Bunlar arasında en çok kan glikoz ve lipit düzeyini regüle eden ilaçlar ve renin anjiotensin anatagonistleri yer almaktadır. Tüm bu farmakolojik tedavi yaklaşımlarının etkileri sınırlıdır ve yüksek dozlarda hipoglisemi, karaciğer toksisitesi, laktik asidozis ve diyare oluşturmakta ve uzun süreli kullanılmasına bağlı olarak etkileri zayıflamaktadır. Potentilla fulgens; beşparmakotu olarak adlandırılan yerel, yenilebilir, kısa, ince bitkidir. Hindistan'da halk arasında peptik ülser, ağız ülseri, diyare, diyabet ve kanser gibi çeşitli hastalıklara karşı kökleri çiğnenerek kullanılmaktadır. Bu bitkinin hipoglisemik etkileriyle ilgili literatürde birkaç çalışma yapılmış olduğu görülmektedir. Bu durum Potentilla fulgens'in hypoglisemik etkinliğinin araştırılması ve diğer antidiyabetiklerle karşılaştırılmasının yararlı olacağı düşüncesini akla getirmiştir.Bu amaçla, toplamda 49 adet erişkin sprague dawley sıçan her bir grupta 7 adet olacak şekilde 7 gruba ayrıldı; 1.Kontrol, 2. Diyabetik 3. Gliklazid, 4.Metformin, 5. Potentilla fulgens 450 oral, 6. Potentilla fulgens 900 oral, 7. Potentilla fulgens 450 i.p.Kontrol dışındaki gruplara diyabet oluşturmak için streptozotosin 55mg/kg tek doz intraperitoneal (i.p.) olarak uygulandı. Deney gruplarına metformin (500mg/kg), gliklazid (5mg/kg), Potentilla fulgens 450 ve 900 mg/kg orogastrik olarak, 7.gruba ise Potentilla fulgens 450 mg/kg i.p. olarak uygulanırken kontrol ve diyabetik kontrol gruplarına aynı yoldan plasebo verildi.Deney periyodu sonunda alınan kan örneklerinde kan şekeri ve karaciğer örneklerinde; Fruktoz 1,6 di fosfataz, glikoz 6 fosfat, glikoz 6 fosfat dehidrogenaz, hekzokinaz ve piruvat kinaz enzim aktivitileri elisa okuyucu ile ölçüldü.Potentilla fulgens i.p. ve 900 mg/kg oral tedavi uygulamamız diyabetik sıçanların kan şekeri düzeyleri ve karaciğer enzimleri üzerine olumlu etkiler gösterirken, 450 mg/kg oral tedavi dozumuz önemli olumlu etkiler göstermemiştir. Kan şekeri ve karaciğer enzimlerine etkileri yönünden karşılaştırıldığında gliklazid metformine göre daha etkili bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Potentilla fulgens, streptozotosin, sıçan, diyabet, metformin, gliklazid

Diabetes mellitus is a metabolic chronic disorder with disturbances of carbonhydrate, fat and protein metabolism and is characterized by chronic hyperglycemia that results from imperfections in insulin secretion, insulin action or both. The increase in the incidence of diabetes is due to longevity of life, changing lifestyle, obesity, sedantry work, changing dietary patterns and low birth weight.Cardiovascular and microvascular complications which are the most common diabetic complications are still an important medical and social problem, in spite of many oral hypoglycemic agents such as sulphonyureas and biguanides. All of these pharmacological modalities also show restricted efficacy and certain adverse effects such as hypoglycemia at higher doses, liver toxicity, lactic acidosis, diarrhea and attenuation of response after protracted use and are expensive particularly in developing countries. Especially very low side-effects and low cost, phytochemicals from natural resources open new approaches for the treatment of various diseases including diabetes. Therefore, there is a need for phytochemicals that have antihyperglycemic potential and are also cost-effective, safe and without long-term side effects. Potentilla fulgens, is edible short thin plant called cinquefoil. Its roots are used as medicine against various diseases such as cancer, peptic ulcers, mouth ulcers, diarrhea and diabetes in India. A few studies have been made in the literature on the hypoglycemic effects of this plant. As the actual literature knowledge were considered, it was thought that investigating the hypoglycemic efficiency of Potentila fulgens and comparing with the other antidiabetics should contribute to the study.For this aim; a total of 49 mature Sprague Dawley rats were seperated into 7 groups, each consisted of 7 animals: 1. Control, 2. Diabetic, 3. Gliclazide, 4. Metformin, 5. Potentilla fulgens 450 oral, 6. Potentilla fulgens 900 oral, Potentilla fulgens 450 i.p.One dose of streptozotosin 55mg/kg was exerted intraperitoneally (i.p.) to generate diabetes to all groups except the control group. Metformin (500 mg/kg), gliclazide (5mg/kg), Potentilla fulgens 450 ve 900 mg/kg orally for 3 weeks to experimental groups and 1 dose of Potentilla fulgens 450 mg/kg i.p. to 7. group was given. Control and diabetic control groups were exerted placebo by the same via.At the end of the experimental period fructose 1,6 di phosphatase, glucose 6 phosphate, glucose 6 phosphate dehidrogenase, heksokinase ve pyruvate kinase enzym activities were measured by ELİSA in the samples of blood, blood glucose and liver.Potentilla fulgens i.p. and 900 mg/kg oral groups decreased the blood glucose and liver enzymes like control group, 450 mg/kg oral exertion did not exhibit positive effects. It is also determined that Potentilla fulgens is more effective on liver enzymes when it is compared with gliclazide and metformin.Key Words: Potentilla fulgens, streptozotocin, rat, diabetes, metformin, gliclazide