Önlisans turizm eğitim programının CIPP modeline göre değerlendirilmesi

Abstract

Turizm, ülkelere özellikle ekonomik ve sosyal faydalar sağladığından turizm eğitimi almış nitelikli personelin kaliteli hizmet sunması nedeniyle eğitimli personel çalıştırma gün geçtikçe önem kazanmaktadır. Turizmde ara eleman yetiştirme amacıyla kurulmuş meslek yüksekokullarının verdikleri eğitim programı, sektörün ve eğitim alanların ihtiyaçlarını karşılayacak bilgi ve beceriyi verebilecek nitelikte olmalıdır. Bundan hareketle belirli dönemlerde farklı öğretim programları geliştirilmektedir. Bu kapsamda araştırmanın amacı, İKMEP (İnsan Kaynaklarının Mesleki Eğitim Yoluyla Geliştirilmesi Projesi, 2008) kapsamında hazırlanıp uygulanan önlisans turizm eğitim programının öğrenci ve öğretim elemanlarının görüşlerine dayanarak CIPP (context, input, process, product yani bağlam, girdi, süreç ve ürün) modeline göre değerlendirmektir. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini pilot illerdeki meslek yüksekokullarında bulunan 1390 öğrenci ve 37 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Örneklemin evreni temsil edebilmesi için en az 301 öğrenciye ulaşılması yeterli görülmüştür. Değerlendirmeye 552 öğrenci alınmıştır. Evrenin tamamında 37 öğretim elemanı yer almaktadır. Evrenin tamamına ulaşılmaya çalışılmış ancak bazı nedenlerle 27 öğretim elemanına ulaşılmıştır. Araştırma için gerekli olan veriler araştırmacı tarafından geliştirilen öğretmen ve öğrencilere yönelik iki form ile elde edilmiştir. Veri toplama aracında programın bağlam, girdi, süreç ve ürün boyutlarına ilişkin toplam 58 madde yer almıştır. Öğrencilere uygulanan veri toplama aracı pilot uygulamaya tabi tutulmuş, geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Aracın Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı 0.974 olarak hesaplanmıştır. Araştırmanın alt problemlerine yanıt bulmak amacıyla veri toplama aracıyla elde edilen öğrenci ve öğretim elemanı görüşleri parametrik veriler için ortalama ve yüzde hesapları yapılarak tablolara dönüştürülmüş ve bağımsız örneklemler için t-testi ve tek yönlü varyans (ANOVA) tekniği, parametrik olmayan veriler için ise Mann-Whitney U testi ve Kruskall Wallis testi kullanılarak analiz edilmiştir.Araştırma sonuçlarına göre, öğretim programının öğrencilerin bulunduğu sınıf değişkenine göre, süreç ve ürün boyutlarında anlamlı fark çıkmamıştır. Bağlam ve girdi boyutunda ise birinci sınıf öğrencilerin ortalamaları ikinci sınıftakilerden yüksek ve aralarında anlamlı fark olduğu saptanmıştır. Programın bağlam boyutunda; programda yer alan derslerin teorik bilgiler açısından yeterliği ve programda yer alan dersler için ayrılan süre yeterliği açısından öğrencilerin görüşleri ile öğretim elemanlarının görüşleri arasında fark olduğu belirlenmiştir. Bağlam boyutunda öğretim elemanları daha olumlu görüş bildirmekle birlikte öğrenciler ile aralarında anlamlı fark belirlenmemiştir. Girdi boyutunda; programın uygulanmasında kullanılan materyallerin, sektörde ihtiyaç duyulacak becerileri kazandıracak nitelikte olması ve derslerin kazanımlarının programın temel amaçları ile tutarlılığı açısından öğrencilerin görüşleri ile öğretim elemanlarının görüşleri arasında fark olduğu belirlenmiştir. Girdi boyutunda öğretim elemanları daha olumlu görüş bildirmekle birlikte öğrenciler ile aralarında anlamlı fark görülmemiştir. Süreç boyutunda; programda yer alan derslerde gerektiğinde konu tekrarı yapılması, öğretim elemanlarının derslerde farklı öğretim yöntem ve tekniklerini kullanması ve öğretim elemanlarının, derslerde sınıf disiplini sağlamaları konularında öğrencilerin görüşleri ile öğretim elemanlarının görüşleri arasında fark olduğu belirlenmiştir. Süreç boyutunda öğretim elemanları daha olumlu görüş bildirmişler ve öğrenciler ile aralarında anlamlı fark belirlenmiştir. Ürün boyutunda; öğrencilerin derslerde öğrendikleri bilgileri, daha sonra iş hayatında kolaylık sağlayacağı konusunda öğrencilerin görüşleri ile öğretim elemanlarının görüşleri arasında fark olduğu belirlenmiştir. Ürün boyutunda öğretim elemanları daha olumlu görüş bildirmekle birlikte öğrenciler ile aralarında anlamlı fark belirlenmemiştir.Araştırmada üç üniversitede de aynı zorunlu derslerin yer aldığını; ancak mesleki derslerde farklılıklar olduğu, programda aynı derslerin yer almasına rağmen ders saatleri ve AKTS'lerinde farklılıklar olduğu sonucuna varılmıştır. Seçmeli derslerde de farklılıkların olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Turizm Öğretim Programı, Program Değerlendirme, CIPP (bağlam, girdi, süreç, ürün) Modeli, Program Geliştirme

Because of its social and economical benefits for a country, employing well-qualified and academic staffs on tourism is getting more important day by day. By having the purpose of meeting sector's land reeve. Associate degree school curricula should provide staff with educational information in both practical and theorical ways. That is why, various curriculas have been developed during certain time periods. For this purpose, the main objective of this research, is to get benefit from students and academic staffs' views on educational curricula developed by Human Resources And Employing Programme (HREOP) and evaluate the curricula according to CIPP MODEL.In this research the descriptive model has been used. 1390 students and 37 academic staffs have participated in the research. In order to represent the stage of sample, at least 301 students were sufficient to reach. 552 students have participated in assessment. In this stage 37 academic staffs have taken place. They tried to reach to all the stage, but for some reason they were able to reach 27 academic staffs.The raw data for the research has been extracted from two forms designed and targeted to students and academic staffs. There were 58 statements in the data providing tool all of which were about context, input process and product. The data providing tool was also tested in terms of validity and reliability. The measuring tool's interior coefficient point is calculated as 0.974. The structural validity of the measurement tool has been tested by using corroborant factor analyze with the help of factor and structural equality models. In order to find answer to the sub-problems of the research, the views of both students and academic staffs having taken role in the research were tabled in terms of average and percentage and also for independent samples t-test and one way variance technique, Mann-Whitney U test and Kruskal Wallis test used for evaluation. According to the research results, in term of gender variable, there isn't any difference between male and female students point of views about curricula's context, process, input and product dimensions. In terms of class variable, no meaningful difference has been identified in terms of process and product dimensions. According to the context dimension, the average of first year students is higher than of second year students and there is a meaningful difference between them. According to the class variable, there is a meaningful difference between students points of views on input dimension. According to the curricula's variable of working in the sector or in-service training, the average of difference observed between students points in terms of context, input, process and product isn't important. According to the working branch variable in the sector, there isn't a meaningful difference between students points of views in terms of context, input, process and product dimensions. Although the view level of students at the pilot school is higher than of the students who aren't at the pilot school, there isn't a meaningful difference between them in terms of context, input, process and product dimensions. There is a difference between students and academic staffs' views on context dimension when the two statements; `the lesson subjects of the curricula contain enough theoretical information` and the time left for each lesson is enough in the curricula`. The academic staffs have more positive views on the context subject. There is a meaningful difference between students and staffs' view on input dimension statements, `the materials used during application of the curricula are enough for me to get enough experience for the sector. There is a consistency between lessons and curricula goals. For input dimensions the academic staffs have more positive views. There is a difference between students and academic staffs' views for process dimension about statements, `When is needed, revision is done for the lesson subjects of the curricula.`, academic staffs use differents medhods and techniques during their lessons.` And academic staffs are successful at achieving disciplinary in the classroom.` For process period, academic staffs have more positive views. There is a difference between students and staff points of views on the statements `In the future, students will get benefits from their school experiences in their job.`, for process dimension. At product dimension, academic staffs have much more positive views. In the research,in three universities the same compulsory subjects have taken places, there were differences in vocational subjects, despite the same lessons have taken place in the programme. It was concluded that ther were differences between AKTS and lessons hours. It was determined that ther were differences in elective lessons.Key Words: Tourism curricula, programme development, programme evaluation, CIPP (context, input, process, product) model