Dicle Üniversitesi hastanesinde çalışan hemşirelerde iş yaşamı kalitesi ve etkileyen etmenlerin değerlendirilmesi

Abstract

Sağlık çalışanları arasında hastayla en fazla zaman geçiren hemşirelerin iş yaşam kalitesinin yüksek olması hastalara verdikleri bakımın kalitesini arttırmakta ve ayrıca hastaların moral ve motivasyonunu yükseltip onların hızlı bir şekilde iyileşmesinde etkili olmaktadır.Bu çalışma, üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin çalışma koşullarına bağlı iş yaşam kalite düzeyini ve etkileyen etmenleri belirleyip değerlendirmek amacıyla yapılan tanımlayıcı-kesitsel bir araştırmadır.Araştırma evreni, Diyarbakır D.Ü. Tıp Fakültesi hastanesinde çalışan 720 hemşireden oluşmuş ve 334 hemşire (%46.4) çalışmaya dâhil edilmiştir. Çalışmamızın verileri, gerekli izinler alındıktan sonra 1 Eylül 2015- 30 Ekim 2015 tarihleri arasında demografik ve mesleki özellikleri belirlemeye yönelik 29 soruluk anket formu ile Brooks'un (2001) geliştirdiği ve Şirin tarafından (2011) Türkçeye uyarlanıp, geçerliliği ve güvenilirliği test edilen `Hemşirelik İş Yaşam Kalitesi Ölçeği` ile elde edilmiştir. Verilerinin değerlendirilmesinde sayı, yüzdelik hesaplama, standart sapma ortalama, Anova, Student t testi, Kruskal-Wallis Varyans analizi ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Yapılan analizlerde p<0.05 istatistiksel açıdan anlamlı olarak kabul edilmiştir.Katılımcıların, %81,8'i 35 ve altı yaş grubunda (273), %65.6'sı kadın (219), %54,2'si evli (181), %44'ü çocuk sahibi (147), %58,9'u lisans ve üzeri mezunu (197), %75,5'i bu meslekte 0-11 yıl arası süre boyunca çalışmakta (259), %71,9'u gece / gündüz vardiyalı (240) olarak çalıştığını, %56'sı almış oldukları özel eğitim / sertifika / uzmanlık alanlarına uygun bir görevde çalışmadığını, %47'si çalıştığı birimi isteyerek seçmediğini ve %88,9'u da aylık gelirlerini yeterli bulmadığını, %41,6'sı sigara/tütün ve %14,4'ü alkol kullandığını, %44'ü çalışma koşullarından memnun olmadığını, %52,4'ü de genel olarak iş yaşam kalitelerinin kötü olduğunu belirtmiştir.Katılımcıların, `Hemşirelik İş Yaşamı Kalitesi Ölçeği` (HİYKÖ) toplam puan ortalaması 88,76±21,23 olarak bulunmuştur. Katılımcıların, görev yerleri, çalıştığı birimi isteyerek seçme, aylık gelirlerini yeterli bulma, mesleğine bağlı hastalık geçirme, değerlendirdikleri çalışma koşulları, mesleklerini sevme, aldıkları eğitim, aldığı özel eğitim/ sertifikaya uygun görevde çalışma ve algıladıkları genel iş yaşamı kalite durumları ile HİYKÖ toplam puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Hemşirelerin, yaş grupları, cinsiyetleri, medeni durumları, çocuk sahibi olma durumları, çalışma statüsü, meslekte çalışma süresi, çalışma şekli ve aylık nöbet sayısı, ile HİYKO toplam puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamıştır (p>0,05).

Nurses are workers who spend the longest time with the patients, and if their working quality is high, they look after their patiences better, so this situation effects patients' motivation and emotional situation positively and they get well sooner.This study was conducted as a descriptive-cross sectional study and was performed with the aim of determining the factors affecting the working quality which evolves depending on the working conditions of the nurses working in univercity hospital.The population of the study consists of 720 nurses working in hospital of D.Ü. Medicine Faculty and 334 nurses (46.4%) were included in the study. Data of our study is gathered by 29 questions survey form determining demographic and vocational qualities between 1 September 2015-30 October 2015, and by `Nursing Working Life quality Scale` which is developed by Brooks (2001), and Turkish arrangement is done and validity and caonfidence is tested by Şirin (2011). In evaluation of the data, number, percent counting, standarvid deviation mean, Anova, Student t test, Kruskal-Wallis Variance Analysis and Mann-Whitney U test is used. In these analyses p<0,05 is accepted statistically meaningful.Of the nurses participating in the study, 81.8% of (273) were at the age of 35 and below, 65.6% (219) were female, 54.2% (181) were married, 44% with children (147), 58% (197) had a bachelor's degrees or higher, 75,5% (259) had 0 to 11 years of nursing experience , 71.9% day / night work shifts (240), 56% were not working according to their special education/certification/field of expertise, 47% had not chosen the unit that worked willingly choose through their own decisions, 88,9% stated that their salary is not adequate, 41,6% were smokers and 14,4% used alcohol 44% were not satisfied with the working conditions, 52,4% feel that they generally have a poor quality of work life.The total mean score of `Quality of Nursing Work Life Scale` (QNWLS) for nurses in the study is found to be 88,76±21,23. A statistically significant difference between participants' place of employment, chosing the unit that worked willingly choose through their own decisions , stating that their salary is adequate, diseases related to occupation, working conditions, educational status the certification/training programs they participated, working according to their special education/certification/field of expertise, the level of quality of work life that they feel and the QNWLS total score were specified (p<0.05). A statistically significant difference between nurses' age groups, gender, marital status, number of their children, working status, length of employment, type of work, number of shifts, and the QNWLS tot al score were determined (p>0.05).