Okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışları ile okulların akademik iyimserlik ve öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırma, okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışlarıyla okulların akademik iyimserlik ve öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişkiyi saptama amacıyla yapılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini, 2014-2015 eğitim- öğretim yılında Siirt il ve ilçe merkezleri sınırları içerisinde bulunan, 53 ilkokul ve 48 ortaokul olmak üzere toplam 111 okulda görev yapan 1947 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında evrenin tamamına ulaşıldığı için örneklem alma yoluna gidilmemiştir. Araştırmada, okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışlarını belirlemek için araştırmacı tarafından geliştirilen `Otantik Liderlik Ölçeği` (OLÖ) kullanılmıştır. Okulların akademik iyimserlik düzeylerini belirlemek için Hoy ve arkadaşları (2006a) tarafından geliştirilen, Çoban ve Demirtaş (2011) tarafından Türkçe'ye uyarlanan `Akademik İyimserlik Ölçeği` kullanılmıştır. Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerini belirlemek amacıyla Brandes, Dharwadkar ve Dean (1999) tarafından geliştirilen ve Kalağan (2009) tarafından Türkçeye uyarlanan `Örgütsel Sinizm Ölçeği` kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 15 ve LISREL 8.71 programları kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişki ise path analizi ile hesaplanmıştır. Araştırma anlamlılık düzeyi 0,05 olarak alınmıştır.Verilerin çözümlenmesinde, AMOS 16 .0 ve SPSS 15 istatistik paket programlarından yararlanılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi (AFA), Doğrulayıcı Faktör analizi (DFA), frekans, yüzde, bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Path analizleri uygulanmıştır. Değişkenlere ilişkin betimsel istatistikler, Pearson korelâsyon katsayısı t-testi ve varyans analizleri SPSS 15 programı, araştırma modellerinin test edilmesi için LISREL programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmda anlamlılık düzeyi 0,05 olarak alınmıştır.Araştırma sonucunda, öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin ara sıra otantik liderlik davranışlarına sergiledikleri saptanmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin görüşlerine göre okullarının akademik iyimserlik düzeyleri orta düzeyde katılıyorum değer aralığında tespit edilmiştir. Yine araştırma bulguları, öğretmenlerin örgütsel sinizm algılarının kısmen katılıyorum değer aralığında bulunduğunu ortaya koymaktadır. Araştırma bulguları, okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışları ile okulların akademik iyimserlik ve öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri arasında bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır. Bu sonuçlara göre, okul yöneticilerinin sergiledikleri otantik liderlik davranışları ile okulların akademik iyimserlik düzeyleri arasında pozitif yönlü ve orta düzeyde bir ilişki saptanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre okul yöneticilerinin sergiledikleri otantik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel sinizim düzeyleri arasında negatif yönlü yüksek düzeyde bir ilişki saptanmıştır. Araştırma bulguları, okulların akademik iyimserlik düzeyi ile öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyi arasında ise negatif yönde ve orta düzeyde bir ilişki olduğu saptanmıştır. Buna göre okul yöneticileri otantik davranışlar sergiledikçe öğretmen algılarına göre okulların akademik iyimserlik düzeyi anlamlı şekilde yükselmektedir. Araştırmanın bir diğer bulgusuna göre okul yöneticileri otantik davranışlar sergiledikçe öğretmenlerin yaşadıkları örgütsel sinizm manidar düzeyde azalmaktadır. Sonuç olarak, öğretmenlerin okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışlarına ilişkin algıları olumlu hale geldikçe, okulların akademik iyimserlik düzeyi artmakta ve öğretmenlerin örgütsel sinizm algısı da azalmaktadır. Ayrıca otantik liderliğin akademik iyimserliğe göre örgütsel sinizm üzerinde daha güçlü bir yordayıcı olduğu tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Otantik Liderlik, Öz-farkındalık, Akademik İyimserlik, Örgütsel Sinizm, Okul Yöneticisi, Öğretmen.

This study examined the relation among authentic leadership style of primary and elementary school principals, schools' academic optimism and teachers' organizational cynisim. Additionaly, it sought if academic optimism worked as a mediator between authentic leadership behaviours and organizational cynisim. The study was a relational screening model research. The target population for this study was teachers working in primary and secondary schools located in center of city and districts in Siirt. Three scales as measuring tool were delivered to 1943 teachers working in 111 school, 53 primary and 48 secondary schools, and 1099 quesstionnaire were convienent to be evalauted. Teachers completed `Authentic Leadership Questionnaire`, `Schools' Academic Optimism Questionnaire` and `Orgainizational Cynisim Questionnaire`. Various analysis techniques were used to analyze findings od study. AMOS 16.0 and SPSS 15 software were used in analyzing of collected data. Furtthermore, factor analyze and a path analysis was used in order to explore relationship between variables. Relations amoung variables was measured with path analysis and hypothesis of study were tested with 0,05 significant level.Findings from this stdy showed that teachers are moderately satisfied with authentic behaviours of principals. Meanwhile, perception of teachers to organizational cynism was meausred as moderate level and perception of teachers' school academic optimism was meaured as moderate. Furthermore, the most singificant contribution of this dissertation is that authentic leadership behaviours has pozitive corelation with academic optimism and negative corelation with organizational cynism. In other words, as data obtained from study was analyzed, correlational analysis reveals a positive and average relation between authentic leadership behaviours and acedemic optimism and a negative but average corelation was meausred between schools' academic optimisim and organizational cynicism. Furthermore, the results reveals that there is a negative and high corelation between authentic leadership behaviours and organizational cynicism. This means that the more school leaders perform authentic behaviours the more academic optimism of school school will increase. On the other hand, the rusults of the study present that the more school principals are authentic the less cynic behaviours the followers enact. Furthermore, findings from this study suggests that teachers' perception of their school's academic optimism had statistically relationshipto teachers' organizational cynicim, in other words, the more schools schools' level of academic optimism increase, the less teachers feel cynic. Analysis of data show that authentic leadership behaviours are stronger predictor rather than schools academic optimism on organizational cynicism. Consequently, as to the analyses results, principals's authentic leadership style, school academic optimism and organizational cynisim were correlated with each other.Key Words: Authentic Leadership, Self-awareness, Academic Optimisim, Organizational Cynisim, School Principal, Teacher.