Kur`ân`da bir edebî sanat olarak ironi

Abstract

Batı Edebiyatı'nda önemli bir ifade vasıtası olan ironi, Yunanca bir kelime olup bir şeyi söyleyip tam tersini kastetmek şeklinde çok genel bir şekilde tanımlanmaktadır. İroni, Arap Edebiyatı'nda tehekküm, suhriyye ve istihza gibi ifadelerle karşılanmaktadır. Genel olarak sözel ve durumsal olarak iki kısma ayrılmaktadır.Kur'ân'ın diğer yönleri olduğu gibi edebî yönü de her zaman dikkatleri üzerine çekmiş ve araştırmacılar için bir çalışma alanı oluşturmuştur. Bir belagat üslubu olan ironi, Kur'ân'daki îcâzın bir parçası olup anlatımda etkiyi artırmış, kelama güzellik ve edebî zevk katmıştır. Çalışmamız bir giriş, iki bölüm ve sonuçtan meydana gelmektedir. Giriş bölümünde çalışmanın konusunu, amacını, önemini, yöntemini ve kaynaklarını kısaca anlatmaya çalıştık.Birinci bölümde, bir kavram olarak `ironi kavramı` ve Arap dili ve belagatında ironi ile anlamsal ve sanatsal ilişkisi olan kavram ve belagat sanatlarını inceledik. İkinci bölümde, Kur'ân ve belagat, Kur'ân'daki ironinin unsurları, özellikleri, sebebi ve amacı gibi Kur'ân üslubunda edebî bir sanat olarak ironinin kullanılması ve uygulama biçimini ele aldık. Sonuç kısmında ise çalısmamız boyunca elde ettiğimiz bilgilerin bir değerlendirmesini yapıp hülasasını verdik.Anahtar Sözcükler: İroni, Tehekküm, Suhriyye, İstihza, Kinaye, Ta'rîz, Tecâhül-i Ârif.

Irony, which is an important way of expression in Western Literature, is a Greek word, and it is generally defined as telling something but meaning its opposite. Irony, in Arabic Literature, is known as expressions like mockery, clowning and sarcasm. In general, it is separated into two parts as verbal and situational.Like other sides of Qur'an, Its literary side attracts attention on itself and formed a study field for researchers. Irony, which is a rhetoric style, a part of brevity in Qur'an increased the affect of expression, added beauty to remark and literary delight.Our study is consisted of an entrance, two chapters and a conclusion. In entrance part, we tried to express the subject, purpose, importance, method and sources of the study.In the first chapter, we studied concept and rhetoric which have semantic and artistic relation with irony in Arabic Language and its rhetoric. In the second chapter, we handled the usage of irony and its implementation style as a literary art in Qur'an style such as Qur'an and its rhetoric, component of irony in Qur'an, characteristics, reason and purpose.In the conclusion part, we evaluated all the data we obtained during our study and submitted its summary.Key Words: Irony, mockery, clowning, sarcasm, allusion, hint, socratic irony.