Çanakkale`deki yerel gazetelerin anlatım bozuklukları açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırma Çanakkale'nin yerel gazetelerinde Türkçenin kullanımını incelemek, yapılan dil hatalarını, anlatım bozukluklarını tespit etmek, tespit edilen anlatım bozukluklarına dair önerilerde bulunmak; yerel gazetelerde Türkçe kullanımına dikkat çekerek doğru, anlaşılır dil kullanımı bilinci uyandırmak amacıyla yapılmıştır. Tarama modeliyle yapılan bu araştırmanın evreni, Çanakkale'de çıkan Gazete Boğaz, Boğaz Vitamin, Burası Çanakkale, Kalem, Gündem, Çanakkale Yaşam, Çanakkale Haber, Olay, Kalenin Sesi adlı 9 tane günlük gazete ile Aynalı Pazar ve Kamuoyu adlı 2 tane haftalık gazete olmak üzere 11 gazetedir. Araştırmanın örneklemi ise bu gazetelerin 2009 yılı Aralık ayında çıkan nüshalarıdır. İncelenen nüsha sayısı da 250'dir.Gazetelerin nüshası elde edilip farklı kaynakların taranması sonucunda anlam ve dil bilgisi ile ilgili temel anlatım bozukluklarını içeren liste hazırlanmıştır. Gazeteler okunarak anlatımı kusurlu olan cümleler belirlenmiştir. Hazırlanan liste doğrultusunda tasnif edilmiştir. Daha sonra bulgular düzenlenmiş, anlatım bozukluğu karşılaşma sıklıkları yüzde cinsinden ifade edilerek; hangi anlatım bozukluğunun, anlatım bozukluklarının hangi gazetede en fazla görüldüğü tablolaştırılıp yorumlanmıştır. Buna göre; Gazetelerde en fazla görülen anlatım bozukluğu ek eksikliğidir. Ek eksikliği ile ilgili bulunan hata sayısı 157'dir. En fazla görülen ikinci anlatım bozukluğu ise ek fazlalılığıdır. Gazetelerde ek fazlalılığı ile ilgili bulunan hata sayısı 129'dur. Gazetelerde üçüncü olarak en fazla görülen diğer bir anlatım bozukluğu ise dolaylı tümleç eksikliğidir. Dolaylı tümleç eksikliği ile ilgili bulunan hata sayısı 97'dir. En fazla anlatım bozukluğu Kalem gazetesinde bulunmuştur. Kalem'de bulunan anlatım bozukluğu sayısı 159'dur.Çalışmanın sonunda anlatım bozukluklarının en aza indirilmesine dair öneriler sunulmuştur.

This study investigates the usage of Turkish Language in Çanakkale regional newspapers and find out the errors in language and expression mistakes. The aim of the study is to pay attention on these detected mistakes and increase awareness about the importance of plain and true language usage in regional newspapers. Nine daily newspapers: Gazete Boğaz, Boğaz Vitamin, Burası Çanakkale, Kalem, Gündem, Çanakkale Yaşam, Çanakkale Haber, Olay, Kalenin Sesi ; two weekly newspapers: Aynalı Pazar ve Kamuoyu were scanned for this study. The sample of the study consisted 250 newspapers which were published in December, 2009.After searching through different sources and then collecting the data, a list that contains the basic expression mistakes about the meaning and the structure has been prepared. Data was organized in a way that could be compared easily in terms of the frequency of expression mistakes have been stated in percentage. In tables, the frequency rates in terms of expression mistakes that were found across different newspapers were stated. The results showed that the most frequently seen expression mistake was ?ek eksikliği? with the total number of 157 mistakes. The second frequent expression mistake was ?ek fazlalılığı? with the total number of 129 mistakes. The third frequent expression mistake was ?dolaylı tümleç eksikliği? with the total number of 97. The number of expression mistakes was the highest in the regional newspaper which was called Kalem with the total number of 159.At the end of the study, the conclusions and suggestions about the minimizing the expression mistakes were stated.