Orta öğretim öğrencilerinin bilimsel okuryazarlık seviyeleri ile evrimi anlamaları arasındaki ilişki (Malatya ili örneği)

Abstract

Fen ve Biyoloji eğitiminin iki temel paradigması: Bilimsel okuryazarlık ve Evrim. 21. Yüzyılın iş gücüne hazırlanabilmek için Türkiye'de ve dünyadaki bütün eğitim reformların temel vurgusu bilimsel okuryazar vatandaşa gereksinim olduğudur. Evrim ise; bizi çevreleyen her şeydir. Evrim kuramı, yaşam bilimlerinin özünde yatan bir gerçek`izm'dir. Bilimsel okuryazarlık; hayatta karşılaşılması olası olan konular ve kişisel, sosyal, politik, ekonomik sorunlarla ilişkili bilimsel ve mantıklı düşünmeyi gerektiren çağdaş bir kazanımdır. Evrim kuramının anlaşılması; yaşam bilimleriyle bağlantılı toplumsal sorunlara ve farklı biyoloji konuları üzerindeki tartışmalara katılabilmek için gerekli olan önkoşuldur. Günümüzün en büyük paradokslarından biri; bilim ve evrim; yaşamımızı ne kadar çok etkiliyorsa biz onları o kadar az anlamaktayız.Çalışmamızda; Malatya il merkezinde farklı ortaöğretim kurumlarının 12. sınıfında öğrenim gören öğrencilerin bilimsel okur-yazarlık seviyesi ve evrimi anlamaları arasında ilişkiyi araştırmayı amaçlamaktayız. Çalışma, 2010 -2011 eğitim ve öğretim yılının ikinci döneminde yapıldı. Çalışmaya, Anadolu, Fen, Meslek, Özel, Sanat ve Genel Lise türlerinden seçilen 1447 (821 bayan, 626 erkek) öğrenci katılmıştır. Öğrencilerin bilimsel okur-yazarlıklarını ve evrim görüşlerini belirlemek için 28 maddeden oluşan ?bilimsel okur-yazarlık ve evrim? anketi geliştirilmiştir. Araştırmada; cinsiyet, okul türü, alan türü, ailenin aylık geliri, anne ve baba öğrenim durumu, anne ve babanın mesleği, takip edilen dergi ve ders çalışma süresi, kitap okuma süresi ve benzeri, bağımsız değişkenler olarak belirlenmiştir. Toplanan veriler SPSS 17,0 paket programı kullanılarak analiz edilerek tartışılmış ve yorumlanmıştır. Verilerin analizinde; frekans, aritmetik ortalama, standart sapma değerleri ile bağımsız gruplar için Pearson korelasyon, t testi ve tek yönlü ANOVA istatistikleri kullanılmıştır.Araştırmanın sonuçlarına göre; öğrencilerin bilimsel okuryazarlıkları; cinsiyet, okul türü, alan türü, ailenin aylık gelir, anne ve baba öğrenim durumu, annenin mesleği, takip edilen dergi ve ders çalışma süresine göre anlamlı (p<0,01) bir şekilde farklılık görülmektedir. Ortaöğretim 12. sınıf öğrencilerinin evrim teorisini anlamaları açısından ise; cinsiyet, okul türü, alan türü arasında anlamlı (p<0,01) bir fark olduğu görülmektedir. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlıklarının ortalaması x=3,57, evrim teorisini anlama açısından ortalamaları ise, x=2,92'dir. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlıkları ile evrimi anlamaları arasında hem genel olarak hem de okul türleri açısından, anlamlı fakat negatif bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, geleceğin yurttaşlarının bilimsel okuryazarlıklarını geliştirmek için, bilimsel sorgulamanın doğası ve evrim öğretimi bir zorunluluktur.

Two basic paradigms of science and biology education: are scientific literacy and the evolution. In Turkey and around the world, calls for educational reform stress the need for a scientifically literate population, prepared for the twenty-first century workforce. Evolution is all around us. It is a truism that evolutionary theory lies at the heart of life sciences. Scientific literacy which faces possible life issues and associated with personal, social, political and economic challenges, scientific and logical thinking is a skill required today. A thorough understanding of evolutionary theory is a prerequisite for being able to participate in debates on diverse biological themes, as well as on a range of societal problems related to the biological domain.However, one of the great paradoxes of our time is that the more science and evolution influences our lives, the less we understand them.The purpose of this study is to investigate the relationship between levels of scientific literacy and understanding of the evolution of 12th grades students in different secondary education institutions in centre of Malatya province. The study was conducted during the second semester of 2010?2011 academic year. The study was conducted on 1447 (821 female and 626 male) students from Anatolian, Science, Vocational, Art, Private and General high schools. In order to assess the views of participants on scientific literacy and evolution, a survey was developed which consist of 28 items. Indepentent variables are gender, school type, area type, families? income, parents? education level, parents? profession, follow-up on the magazine, the time of study, and reading etc. The data collected and analyzed using SPSS 17.0 were discussed and interpreted. In data analysis, frequency, mean, standard deviation values and Pearson correlation independent samples, t test and ANOVA statistics were used.Study results revealed a statistically significant (p<0,01) differences for variables including gender, school type, area type, families? income, parents education level, mother?s profession, follow-up on the magazine and the time of study on scientific literacy, and between gender, school type, area type on understand the theory of evolution. Participans mean scores for scientific literacy and understanding the theory evolution were found 3,57 and 2,92 respectively. Between students?literacy and understanding the evolution, it was found that there was a significant but negative correlation in term of general and school types.Finally, teaching about evolution and the nature of scientific inquiry is a must which contributes to scientific literacy of future citizens.