2017 Anayasa değişikliğinin öncesinde ve sonrasında Türkiye`de Cumhurbaşkanlığı

Abstract

Cumhurbaşkanlığının önemli bir makam olduğu şüphe götürmez. Çünkü,Cumhurbaşkanlığı adeta anayasal düzenin kilit taşıdır. Anayasa Mahkemesi dahilolmak üzere `bağımsız` yargının, Yükseköğretim Kurulu'nun ve `özerk`üniversitelerin zirvesinde kimlerin oturacağını esas itibariyle Cumhurbaşkanıkararlaştırıyor; emri altındaki Devlet Denetleme Kurulu marifetiyle bütün sivil kamuidaresini her an denetleyebiliyor. Ayrıca, diğer bütün yüksek bürokratik mevkilereancak Cumhurbaşkanının onayıyla atama yapılabiliyor. Bakan atama ve azillerindeetkilidir. Yürütmenin yegâne temsilcisi olan Cumhurbaşkanı silahlı kuvvetlerin`başkomutanı` ve Milli Güvenlik Kurulu'nun şekli patronu olan da odur. Türkiye'deuzun yıllardır tartışılan konuların başında; Cumhurbaşkanlığı makamının yetkileri, buyetkilerin fazlalığı ve başkanlık sisteminden Yarı Başkanlık sistemine kadar bir dizimodel önerisi gelmektedir. Siyasi tıkanıklıklardan kurtulmak adına önerilen pek çoksiyasi sistem tercihi acaba ne kadar faydalı ve hayata geçirilebilir tasarımlardır. Bunlarda incelenmeye muhtaç konulardır. 1982 Anayasası ile iyice güçlenen ve pek çokyetkilerle donatılan Cumhurbaşkanlığı bizim sistemimizde ne ifade etmektedir. IIIBu çalışma Türkiye'de cumhurbaşkanlığı makamını, cumhurbaşkanlığınınönemini, cumhurbaşkanlığı için verilen politik mücadeleleri, cumhurbaşkanınanayasalardaki konumunu, bu makamın diğer erklerle ilişkisini inceleme konusuyapmıştır. Bu kapsamda önce yönetim biçimleri, hükümet sistemleri ve Osmanlıdöneminin yönetim ve hükümet biçimi hakkında bilgi verilmiştir. Ardındancumhuriyet döneminin hükümet biçimi tercihi ve bu tercihin sebepleri üzerindedurulmuş, cumhurbaşkanlığı makamının taşıdığı önem ve bunun zaman içindegeçirdiği değişim, dönemin anayasaları, seçimleri, aktörleri ve makama gelmek içingirişilen güç mücadeleleri bağlamında detaylı bir şeklide ele alınmıştır. Çalışmadaayrıca cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ve bu sisteme geçiş sebepleri, yeni sistemingetirdikleri detaylı bir biçimde incelenmiştir.Yukarıdaki incelemeler bağlamında Türkiye'de cumhurbaşkanlığı makamı,daima en önemli makam olmuş ve ülke siyasetinin gözetilmesinde en tepede yeralmıştır. Bunu, Atatürk'ün başkanlık gibi bir sistem dururken, halkın iradesinin tamtecelli olması için cumhurbaşkanlığı makamını ihdasından anlayabiliriz. Bu nedenlecumhurbaşkanlığı makamı daima bir güç mücadelesine dönüşmüş ve siyasetietkilemeye çalışan ordu gibi güç odaklarının ilgi odağı haline gelmiştir.Cumhurbaşkanlığı makamının öneminden dolayı; parlamenter sisteminçıkmazlarından kurtulmak, ekonomik bunalımları engellemek, hükümet krizlerininönüne geçmek, erklerin bağımsızlığını sağlamak, yürütmedeki çift başlılığı kaldırmakiçin, sistem değişikliğine gidilmiş ve yeni sisteme, Cumhurbaşkanlığı HükümetSistemi denilmiştir.Anahtar SözcüklerHükümet Sistemleri, Türkiye, Cumhurbaşkanlığı Makamı, CumhurbaşkanlığıSeçimleri, Anayasalar, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi

There is no doubt that the Presidency is an important authority. Because thepresidency is the keystone of the constitutional order. The President of the Republicdecides who will sit at the summit of the `independent` judiciary, including theConstitutional Court, the Council of Higher Education and `autonomous iversuniversities; the State Supervisory Board under the order of the civilian publicadministration at any time can supervise. n addition, all other high bureaucraticpositions can only be appointed with the approval of the president. The Minister iseffective in appointments and expulsions. The only representative of the executive isthe ur commander-in-chief in of the armed forces and the boss of the National SecurityCouncil. one of the issues discussed in Turkey for many years; powers of thepresidential authority, surplus of these powers and a series of model proposals fromthe presidential system to the semi-presidential system. It is debatable how useful andrealizable designs are the choices of many political systems proposed in order to getrid of political blockages. These are subjects that need to be examined. The presidency,which was strengthened with the 1982 Constitution and equipped with many powers,means what is in our system. Its development in the historical process and the TurkishType Presidency `or Presidential Government System` have been examined.VIn this study, the presidential office in Turkey, the importance of thepresidency, given the political struggle for the presidency, the position of president inthe constitution, has to review the relations with other powers of these authorities. Inthis context, first of all, the forms of government, government systems and theadministration and government of the Ottoman period were given information. Then,the choice of the form of government of the republican period and the reasons for thispreference were emphasized and the importance of the presidential authority and itschange over time were discussed in detail in the context of constitutions, elections,actors and power struggles to come to the authority. In this study, the presidentialgovernment system and the reasons for the transition to this system are examined indetail.Presidency in Turkey in the context of the above examinations, always at thetop has been involved in the observance of the most important authorities and thecountry's politics. We can understand this from the establishment of the presidentialoffice in order to ensure the full manifestation of the will of the people while Atatürkstands as a presidential system. For this reason, the presidential office has alwaysturned into a power struggle and has become the center of attention of power centerssuch as the army trying to influence politics.Due to the importance of the Presidency; In order to get rid of the stalematesof the parliamentary system, to prevent economic crises, to prevent government crises,to ensure the independence of the powers, to remove the double head of the executive,the system was changed and the new system was called the Presidential GovernmentSystem.KeywordsGovernment Systems, Turkey, Presidential Authority, Presidential Elections,Constitution, Presidential System of Government