20-65 yaş arası kişilerin toplumsal cinsiyet algısı ve etkileyen faktörler Mardin örneği

Abstract

Amaç: Toplumsal cinsiyet, bireyler ve özellikle kadınlar açısından bir sağlık belirleyicisidir. Çalışma, Mardin ilinde yaşayan bireylerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algı düzeylerinin saptanması ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacı ile yapılmıştır.Gereç ve Yöntem: Araştırma kesitseldir. Evreni Artuklu ilçesinde yaşayan 20-65 yaş aralığındaki 86245 bireydir. Örneklem büyüklüğü OpenEpi.com programında beklenen prevalans %50±%3 alınarak %95 güven aralığında 1055 kişi hesaplanmıştır. Aile Sağlığı Birimi nüfusuna göre ağırlıklandırma yapıldıktan sonra sistematik örneklemle anket uygulanacak bireyler seçilmiştir. Ulaşılabilen birey sayısı 990 (katılım oranı %93,8) olmuştur. İlk bölümde `Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği (TCAÖ)` ve demografik bilgileri içeren anket yüz yüze görüşme yoluyla uygulanmıştır. İkinci bölümde Süryanilerle derinlemesine görüşme yapılmıştır. Veriler istatistik paket programıyla değerlendirilmiş olup istatistiksel olarak frekans dağılımı, aritmetik ortalama, standart sapma, yüzdeler hesaplanmış, t-testi, varyans analizi ki kare testleri yapılmıştır. Bulgular: Bireylerin yaş ortalaması 33,27 olup %67,2'si kadındır. Bireylerin %15,4'ü okuryazar olmayıp %30,0'ı ilköğretim mezunudur. %35,4'ü gelir getiren bir işte çalışmakta olup %69,7'si evli ve ilk evlenme yaşı ortalaması 21,18'dir. Görücü usulü ile evlenen bireylerin oranı %41,4'tür. TCAÖ puanı ortalama 79.34'tür. Yaş, cinsiyet, medeni durum, eş çalışma durumu, çocuk sahibi olma, çalışma durumu, eşi ile akrabalık durumuna, doğum yeri, ekonomik durum, evde konuşulan dil, eğitim durumu, anne ve baba eğitim durumu, yaşanılan yer gibi faktörler toplumsal cinsiyet algısının oluşmasında etkilidir (P<0,05). Süryanilerle Arap, Kürt ve Türklerle toplumsal cinsiyet algısı ve etkileyen faktörler bakımdan benzerlikler saptanmıştır.Sonuç: Mardin Artuklu'da TCAÖ puan ortalamaları düşük düzeydedir. Sosyoekonomik ve kültürel şartları da göz önüne alınarak; sivil toplum, kamu ve basın yayın kuruluşları ile iş birliği içerisinde çalışmalar yürütülmelidir.Anahtar Sözcükler: Mardin, Kadın, Erkek, Toplumsal Cinsiyet, Algı

Aim: Gender a health determiner for the individuals and especially for the women. This study has been made to determine the gender perception level of people who live in Mardin and to identify the affecting factors.Material and Method: Study is cross-sectional. Its population consists of 86245 people living in Artuklu district between the ages of 20-65. Sample size was calculated as 1055 people with a 95% confidence interval according to the OpenEpi.com program with the expected prevalence taken as 50% ± 3%. After weighting according to the population of the Family Health Unit, the individuals to be surveyed were selected with a systematic sample. The number of individuals reached is 990 (participation rate 93.8%). In the first part of the study, a questionnaire including demographic information and Gender Perception Scale (TCAO) was applied by face-to-face interview. In the second part, extensive interviews were made with Assyrians. The data has been evaluated with a statistical package programme and statistical frequency dispersion, arithmetic mean, standard deviation, percentages have been calculated, t-test, tukey test, chi-square test have been made. Results: In this study, the average age of individuals is 33,27 and %67,2 of them are women. %15,4 of the individuals are illiterate and %30,0 of them are primary school graduates. %35,4 of them has a job with an income, %69,7 of them are married and the average age of marriage is 21,18. The percentage of pre-arranged marriages is %41,4. The TCAÖ point is approximately 79,34. Some factors like age, sex, marital status, spouse's working status, working status, having children, kinship with the spouse, place of birth, economic conditions, languages spoken at home, educational background, educational background of parents, the place they live are important in the development of the perception of gender (P<0,05). In the interviews made with Assyrians, similarities between them and Arabs, Kurds and Turks has been determined with regards of gender perception and affecting factors.Conclusion: The TCAÖ average points are low in Artuklu, Mardin. The socioeconomic and cultural conditions of the region must be taken into consideration and necessary actions must be taken in cooperation with civil society organisations, public institutes and press.Key Words: Mardin, Woman, Man, Gender, Perception