İlköğretim üçüncü sınıf hayat bilgisi dersinde öğrencilere eleştirel düşünme becerisini kazandırmak için önerilen etkinliklerin öğretmenler tarafından kullanılma sıklıkları: Siirt ili örneği

Abstract

Eğitim kurumlarının temel işlevi, insanın üst düzey düşünme becerilerini korumak ve geliştirmektir. İlköğretim, Türk Eğitim Sisteminin genel amaçlarını gerçekleştirmeye çalışan temel eğitim kademesidir. Buna önayak olan ve etkin vatandaşlık eğitimi veren derslerin başında da Hayat Bilgisi dersi gelmektedir. Bu derste yapılan etkinlikler ile tüm üst düzey düşünme becerileri gibi eleştirel düşünme becerisi de kazandırılmaya çalışılmaktadır. Bu süreç verimli geçtiği takdirde, hızla artan ve değişen bilgi karşısında birey, eleştirel düşünme becerisi sayesinde çağa kolayca ayak uydurabilecektir. Bu çalışma, Hayat Bilgisi dersinde, 2005 ilköğretim programını uygulayan sınıf öğretmenlerinin, eleştirel düşünmeyi geliştirmek için programda önerilen etkinliklerin ne sıklıkta gerçekleştirdiklerinin ve bu süreçte karşılaştıkları sorunların betimlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir.Araştırma; tarama modelinde, anket ve görüşme tekniklerini içerecek şekilde tasarlanmıştır. Bu nedenle nicel ve nitel modellerin ardışık olarak yer aldığı karma yöntem kullanılmıştır.Bu araştırmanın evrenini, 2010-2011 eğitim öğretim döneminde Siirt ili Merkez ilçede, üçüncü sınıflarda görev yapan tüm sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, Siirt ili Merkez ilçede yer alan 65 ilköğretim okulundan küme örnekleme yoluyla rasgele belirlenen 50 ilköğretim okulunda, üçüncü sınıflarda görev yapan 105 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Anket sonuçlarından elde edilen veriler doğrultusunda ölçüt örnekleme yoluyla belirlenen 10 öğretmenle görüşme yapılmıştır. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen anket kullanılarak toplanmıştır. Görüşme soruları, anketten elde edilen verileri daha detaylı bir şekilde açıklamak amacıyla hazırlanmıştır. Nicel verilerin analizinde betimsel (frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma) istatistik teknikleri; nitel verilerin analizinde ise, içerik analizi kullanılmıştır. Sonuç olarak; üçüncü sınıflarda görev yapan öğretmenlerinin Hayat Bilgisi dersinde eleştirel düşünmeyi geliştirmek için 2005 programında önerilen yöntemlerden en sık ?düz anlatım? yöntemini kullandıkları ortaya çıkmıştır. Yine programda önerilen tekniklerden öğretmenlerin en sık kullandıkları ?soru- cevap? tekniği; önerilen etkinliklerden en sık kullanılan ?Akıl yürütme ve problemlere çözüm bulmaya dayalı etkinlikler? olduğu ortaya çıkmıştır. Diğer yandan öğretmenlerin önerilen materyallerden en sık ?ders ve çalışma kitaplarını? kullandıkları ortaya çıkmıştır. Eleştirel düşünme becerilerinin değerlendirilmesinde ise en sık ?kısa cevaplı sorular? ın kullanıldığı görülmüştür. En sık karşılaşılan sorunun ise, ?velilerin ilgisizliği? olduğu ortaya çıkmıştır.

The principal function of education foundations is protect and develop person?s higher order thinking skills. Primary education is the principal education level that tries to attain Turkish Education System?s general aims. Life Science Course is the pioneer and the principal lesson that includes active citizenship education. Also, critical thinking skills such as higher order thinking skills are tried to be acquired via the activites in this lesson. If this process turns out to be productive, a person thanks to this critical thinking skills can easily keep in step with the age against the rapid inceasing and changing information.This study aims to describe the third class teachers? who are applying 2005 Primary Education curriculum in Life Science Course practising level of the suggested education experiences in the curriculum for developing critical thinking and the problems encountered in this process.The study is designed to include questionnaire and interview techniques with survey method. From this reason , mixed method is used which includes consecutively quantitative and qualitative models.The population of the study is composed of the third class primary education teachers who are working in borough center in Siirt in 2010-2011 educational of year. The sample of the study is composed of 105 third class primary education teachers working in 50 primary schools choosen randomly by cluster sampling out of 65 primary school located in the borough center of Siirt. With the data of the questionnaire results, 10 people are interviewed. Typical case sampling was used for data collection.Datas are handled with the questionnaire developed by the researcher. Teachers are determined according to the qualities of the questionnaire datas. Questionnaire questions are prepared for describing the datas attained with the questionnaire. Descriptive statistic techniques are used in analyzing quantitative datas ( frequency, percentage, arithmetical mean, standart deviation), chi square test; content analysis is used in analyzing qualitative datas. As a result, it is found that third class primary school teachers are mostly using ?lecture? method among the suggested techniques in 2005 curriculum for developing critical thinking in Life Sciences Course. Moreover, it is found that ?question-answer? technique is mostly used and ?reasoning and activities based on problem solving? is frequently used among the suggested techniques in the curriculum. On the other hand, it is found that teachers are mostly using ?student and work books? among the suggested materials. It seen that ?short answer questions? are mostly used in evaulating critical thinking abilities. Also, the most encountered problem is ?the parents? irrelevance?.