Kök kanal preparasyonunda kullanılan protaper unıversal, protaper next ve recıproc döner eğe sistemlerinin dentin üzerinde oluşturduğu mikro çatlakların değerlendirilmesi

Abstract

Kök kanal preparasyonu sırasında kanalların hazırlanması, kök kanal tedavisinin başarısında en önemli basamaklardan biridir ve daha sonraki tüm prosedürlerin etkinliğinde önemli rol oynar. Bununla birlikte, kök kanallarının hazırlanmasındaki aşamalar kök dentininde fraktür ve çatlağa neden olabilecek zararlar verebilirler. Farklı firmalar tarafından Nikel-Titanyum (Ni-Ti) esaslı döner aletler üretilmiştir. Birçok klinisyen, zaman tasarrufu ve kesme etkinliği gibi avantajları nedeniyle bu aletleri tercih etmektedir. Bu çalışmada ProTaper Universal, ProTaper Next ve Reciproc Ni-Ti döner eğe sistemlerinin kök kanal şekillendirmesi esnasında dentin üzerinde mikro çatlak oluşturmaları açısından karşılaştırılması hedeflenmiştir.Çalışmamızda 100 adet alt anterior diş kullanıldı. 20 diş, üzerinde hiçbir işlem uygulanmadan negatif kontrol grubu olarak ayrıldı. Gruplardaki dişlerin kronları uzaklaştırılarak boyları 13 mm'ye eşitlendi. 80 diş, genişletme ve şekillendirme işlemleri sırasında, periodontal ligamenti taklit etmek amacıyla, otopolimerizan tamir akriliği kullanılarak dental enjektörden hazırlanan bir kalıp içerisine gömüldü. Her biri 20 dişten oluşan 5 grup oluşturuldu. Birinci grup kontrol grubunun üzerinde herhangi bir işlem uygulanmadı. İkinci grup K tipi eğe kullanılarak apikal çapı 25 numara olacak şekilde step-back yöntemi ile preparasyon yapıldı. Üçüncü grup ProTaper Universal eğe sistemi kullanılarak, 4. grup Protaper Next eğe sistemi kullanılarak, 5. grup Reciproc eğe sistemi kullanılarak şekillendirildi. Daha sonra örneklerden 3, 6, 9 mm seviyelerinden Minitom Hassas Kesme Cihazı ile kesitler alındı. Elde edilen örnekler stereomikroskop altında x40 büyütmede dentinde mikro çatlak varlığı açısından incelendi. Skorlama sistemi mikro çatlak yok, tamamlanmamış mikro çatlak, vertikal kök kırığı şeklinde belirlendi. Elde edilen sonuçlar, istatistiksel açıdan değerlendirildi.Kontrol grubu ve el eğesinin kullanıldığı grupta mikro çatlak oluşumuna rastlanmadı. Ki-kare analizine göre döner eğelerin kullanımı sonucunda mikro çatlak oluşumu istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0,05). Kesit seviyeleri gözardı edildiğinde sırasıyla en fazla mikro çatlak oluşumu ProTaper Universal (%20), daha sonra Reciproc (%11,7), en az mikro çatlak oluşumu ise Protaper Next (%6,7) eğelerinin kullanıldığı grupta bulundu. Fakat bu gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı (p>0,05). Gruplar gözardı edilerek kesit seviyeleri incelendiğinde, en fazla mikro çatlak oluşumu 9 mm'de (%11), daha sonra 6 mm'de (%7), en az mikro çatlak oluşumu ise 3 mm'de (%5) gözlendi. Dokuz mm kesit seviyesindeki mikro çatlak varlığı istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p=0,033). Ki-kare testine göre 3, 6, 9 mm kesit seviyelerinin arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı (p>0,05). ProTaper Universal ve Reciproc eğelerinin kullanıldığı gruplarda 9 mm'lik kesitlerde 1'er adet vertikal kök fraktürü tespit edildi.In-vitro çalışmaların sınırlamaları göz önünde bulundurularak, çalışmamızda kullanılan döner eğe sistemlerinin hepsinin kök dentininde mikro çatlak oluşumuna neden olduğu sonucuna ulaşıldı. ProTaper Next ve Reciproc'a göre ProTaper Universal eğe sisteminin kök dentininde daha fazla mikro çatlak oluşturduğu tespit edildi. Anahtar Kelimeler: Mikro çatlak, ProTaper Universal, Reciproc, ProTaper Next

The preparation of ducts during root canal preparation is one of the most important steps in the success of root canal treatment and plays an important role in the effectiveness of all subsequent procedures. However, the steps in the preparation of the root canals can cause damage on root dentin as crack and fracture. Nickel-Titanium (Ni-Ti) based rotary tools were produced by different companies. Many clinicians prefer these instruments because of the benefits regarding their time saving and cutting efficiency. In this study, it was aimed to compare the effectiveness of ProTaper Universal, ProTaper Next and Reciproc Ni-Ti rotary file systems of creating microcracks on dentin during root canal shaping. In our study, 100 lower anterior teeth were used. 20 teeth were separated as negative control group without any intervention. The crowns of the teeth in the groups were stretched out for equalize to 13 mm. During tooth expansion and forming operations, 80 were embedded into a mold prepared from a dental syringe by using autopolymerizing repair acrylic to mimic the periodontal ligament. Five groups were formed each consists 20 teeth. No procedure was performed on group 1 (control group). In group 2, preparation was made with step-back technic by using K-type file to have an apical diameter of 25 size. The 3rd group was formed by using the ProTaper Universal file system, Protaper Next file system was used for the 4th group, and Reciproc file system was used for the 5th group. Then, sections were taken from the samples with Minitom Precision Cutting Device of 3, 6, 9 mm levels. The obtained samples were examined under the stereomicroscope for the presence of microcracks in the dentin under x40 magnification. Triple scoring was performed as no microcrack, incomplete microcrack, and vertical root fracture. The results were evaluated statistically.No microcracks was observed in the control group and hand-training group. According to chi-square analysis, microcrack formation was found statistically significant as a result of using rotating files (p<0,05). When the cross-sectional levels were ignored, microcrack occurred the most in the ProTaper Universal group (20%), in Reciproc group (11,7%) and in ProTaper Next group the least (6,7%). However, the difference between these groups was not statistically significant (p> 0.05). When examining sectional levels with the groups were ignored, microcrack occurred the most in the cross-sectional level in 9 mm (11%), in 6 mm (7%), in 3 mm the least (5%). The presence of microcracks at 9 mm slice level was statistically significant (p = 0.033). According to chi-square test, the difference between 3, 6, and 9 mm cross-sectional levels was not statistically significant (p> 0,05). In the groups ProTaper Universal and Reciproc files were used, 1 vertical root fracture was found in 9 mm sections for each.Taking into account the limitations of in-vitro studies, we concluded that all of the rotary file systems used in our study caused microcracks in the root dentin. According to ProTaper Next and Reciproc, it was found that the ProTaper Universal file system produced more microcracks in the root dentin.Keywords: Microcrack, ProTaper Universal, Reciproc, ProTaper Next