Hıroko Itakura`nın konuşmada baskınlık analiz yönteminin incelenmesi

Abstract

İletişim, insanların sosyalleşme sürecinde en önemli rollerden birini üstlenmektedir. İletişim sayesinde insanlar hem kendilerini ifade etme hem de çevresindekileri anlama fırsatı bulmaktadırlar. Sözlü, sözsüz, yazılı, görsel gibi farklı türleri bulunan iletişim kavramının en etkili, en kolay ulaşılan ve en sık kullanılan unsuru konuşmadır. Konuşma, sadece iletişime özgü unsurları içermekle kalmaz; fen bilimleri, sağlık bilimleri, sosyal bilimler gibi farklı bilim alanlarına hitap eden bilgilere ulaşılmasını da sağlamaktadır. Kapsamı dolayısıyla uzun yıllardır birçok bilimsel araştırmada kendine yer bulan konuşma, 1980'lerden itibaren dil ve toplum arasındaki ilişkileri ve dil kullanımlarındaki farklılıkları toplumsal değişkenlere göre değerlendiren toplumdilbilim alanının ana konularından biri haline gelmiştir. Toplumdilbilim alanında yürütülen sayısız çalışmada konuşma, gerek araştırma konusu olarak gerekse de veri toplama aracı olarak yer almıştır. Konuşma odaklı toplumdilbilim araştırmaları incelendiğinde, 80'lerden günümüze kadar popülerliğini koruyan konulardan birinin konuşma analizi çalışmaları olduğu görülmektedir. Konuşma analizi çalışmaları bu araştırma tezinin çıkış noktasını oluşturmaktadır. Farklı zamanlarda, farklı bilimsel alanlarda çalışmalar yürüten araştırmacılar tarafında geliştirilen konuşma analizi çalışmalarını temel alan bu araştırma, nispeten güncel bir konuşma analizi yöntemi olan ve Hiroko Itakura tarafından geliştirilen konuşmada baskınlık analiz yöntemini detaylıca ele almakta ve örneklerle açıklamaktadır. Araştırmanın amacı; konuşmada baskınlığın ilkelerini, sınıflandırılmasını, veri toplama süreçlerini ve çözümlemelerini tanıtmak böylece özellikle toplumdilbilim alanında çalışan araştırmacılara yeni araştırma alanları sunmaktır.

Communication is one of the most important roles in the socialization process of people. Thanks to communication, people have the opportunity to express themselves and understand the people around them. The most effective, easily reached and frequently used element of communication is conversation. Conversation not only includes communicational elements, but also provides access to information that addresses different fields of science, like natural sciences, health sciences, and social sciences. Since 1980s, conversation has become one of the main subject areas of sociolinguistics, which evaluates relations between languages.In numerous studies of sociolinguistics, conversation is used as a research topic and also as a data collection tool. When researches related to conversation are examined, it is seen that one of the topics that kept its popularity from the 80s to the present is the studies of conversation analysis.Conversation analysis studies are the starting point of this study. This study, which is based on conversation analysis studies developed by researchers who work in different scientific fields at different times, focuses on conversational dominance analysis developed by Hiroko Itakura and explains with examples.The aim of this study is to introduce the principles of conversational dominance analysis, classification, its data collection and evaluation processes. In addition, this study aims to present new research areas to researchers working in the field of sociolinguistics.