Salvia pseudeuphratica bitkisinin sekonder metabolitlerinin saflaştırılması, antioksidan ve antialzheimer aktivitelerinin belirlenmesi ve 1C-MS/MS ve GC-MS ile kimyasal i̇çeriklerinin i̇ncelenmesi

Abstract

Amaç:Ülkemiz birçok iklim koşullarını barındırması nedeniyle bitkilerin çeşitliği açısından zengindir. Dünya genelinde çay olarak tüketilen bitkiler ve baharat dışsatımlamasındasöz sahibi ülkelerden biri olmasının yanısıra satışı yapılan bitkiler çeşitleri içerisinde en üst sıradaLamiaceae (Labiatae) familyasının yer almasıdikkat çekmektedir. Aynı zamandatıbbi etkileri açısından önemli bir yeri olan Lamiaceae bitkileriülkemiz için önemlidir. Bu bitkilerin içerdikleri aktif maddelerin farmakolojik etkileri nedeniyle halk arasında senelerdir kullanılmıştır ve bugüne kadar gelmiştir.Bu sebeple ilk kez incelenecek olan Salvia pseudeuphraticatürünün kimyasal içeriklerinin ve etkinliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem:Bu çalışmada S. pseudeuphratica'nın kloroform ve etanol özleri hazırlandı,antioksidan ve antikolinesteraz enzim aktiviteleri araştırıldı.Ekstrelerin kimyasal profili ışığında preparatif HPLC ve diğer klasik kromatografik yöntemlerin kullanılması ile sekondermetabolitler saflaştırılarak yapıları spektroskopik yöntemlerle aydınlatıldı. İzole edilen bileşiklerin antioksidan aktivitesi belirlenmesi sonrasında antikolinesteraz enzim aktivitesi de belirlenmiştir. Ayrıca bitkinin yaprak, dal, çiçek, kök ve bunların karışımından hazırlanan etanol ekstreleri LC-MS/MS ile bazı bileşiklerin miktar tayini yapılmıştır ve bu türün tüm kısımlarının petrol eteri ekstresi hazırlanarak GC-MS/MS ile yağ asidi profili belirlenmiştir.Bulgular:Sonuç olarak S. pseudeuphraticabitkisinintoprak altı ve üstü kısımlarından hazırlanan aktif etanol özütlerinden 21 farklı bileşik elde edilmiştir.Sonuç:Böylece kimyasal içerikleri ve yukarıda belirtilen aktiviteleri ilk kez incelenen S. pseudeuphratica türünden elde edilen sonuçlar bilim dünyasına kazandırılmıştır.Anahtar Sözcükler:S. pseudeuphratica, izolasyon, antioksidan, enzim aktivitesi, LC-MS/MS, GC-MS/MS.Bu çalışma, TÜBİTAK tarafından desteklenmiştir (Proje No: 114Z801)

Aim:Turkey due to take place in the middle of different climates, and is rich in plant species and variety diversity. It is one of the leading countries in the exportation of tea plants and spices worldwide and it is interesting to note that Lamiaceae (Labiatae) family is the first place among the traded species. In addition, Lamiaceae plants, which have an important place in alternative medicine, are an important family for our country. High biological and pharmacological activities of species belonging to this family have been known for years. Therefore, it is aimed to determine the chemical contents and activities of Salvia pseudeuphratica species which will be examined for the first time.Material and Method: In this study, chloroform and ethanol extracts of Salvia pseudeuphratica were prepared and the antioxidant, anticholinesterase, antityrosinase and antiurease enzyme activities were investigated in the light of the chemical profile of the extracts, the secondary metabolites were purified by the use of preparative HPLC and other classical chromatographic methods and the structures were analyzed by spectroscopic methods.After determining the antioxidant activity of the isolated compoundsand anticholinesterase enzyme activities were also determined. In addition, prepared ethanol extracts of leaves, branches, flowers, roots and whole parts of the plant were analysed for quantifying some compounds by LC-MS/MS and petroleum ether extract of the plant were prepared and fatty acid profile of the plant was determined by using GC-MS/MS.Results:As a result, 21 different compounds were obtained from active ethanol extracts prepared from root and aerial parts of Salvia pseudeuphratica.Conclusion:Thus, the chemical contents and the above-mentioned activities of the Salvia pseudeuphratica species examined for the first time the results are brought to the scientific world.Key words:Salvia pseudeuphratica, isolation, antioxidant, enzyme activity, LC-MS / MS, GC-MS / MS.This study was supported by TUBITAK(Project No: 114Z801).