Lise son sınıf öğrencilerinin akılcı olmayan inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırma lise son sınıf öğrencilerinin akılcı olmayan inançlarının duygusal zekâ ve çeşitli değişkenler açısından farklılık gösterip göstermediğini incelemek amacıyla yapılmıştır. Söz konusu fark araştırılırken akılcı olmayan inançların duygusal zekânın alt boyutları olan kişisel beceriler, kişiler arası beceriler, stres yönetimi, şartlara ve çevreye uyum ve genel ruh hali boyutları ile demografik özellikler açısından cinsiyet, kardeş sayısı, anne-baba eğitim düzeyleri, baba meslek türü, annenin çalışma durumu ve ailenin aylık gelir düzeylerine göre farkılışıp farklılaşmadığı incelenmiştir.Araştırmanın çalışma grubunu 2011-2012 Eğitim-Öğretim yılında İstanbul ili merkezi sınırları içerisinde Fatih ve Şişli ilçelerinde bulunan Çapa Anadolu Öğretmen Lisesi, Şehremini Anadolu Lisesi, Sultanahmet Anadolu Meslek ve Endüstri Meslek Lisesi ve Şişli Anadolu Meslek ve Endüstri Meslek Liseleri?nde lise son sınıfta okuyan 122?si (% 44,85) kız, 150?si (%55,15) erkek olan 272 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın veri toplama aşamasında Jones (1969) tarafından geliştirilen ve Yurtal (1999) tarafından Türkçeye uyarlanan ?Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeği?, duygusal zekâ düzeyini belirlemek amacıyla Bar-On (1997) tarafından geliştirilen ve Acar (2001) tarafından Türkçeye uyarlanan ?Bar-On Duygusal Zekâ Ölçeği? ve demografik özellikler hakkında bilgi toplamak amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan ?Kişisel Bilgi Formu? kullanılmıştır. Araştırmanın analizi için SPSS 11.5 programı kullanılmış; akılcı olmayan inançların duygusal zekâ alt boyutları ve demografik özellikler açısından farklılaşma düzeylerini belirlemek amacıyla t testi yapılmış; gruplararası farkı ortaya koymak için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), verilerin homojen dağılıp dağılmadıklarını belirlemek için Levene istatistiği; verilerin homojen olduğu durumlarda Scheffe, homojen olmadığı durumlarda ise Tamhane?s T2 testi gibi anlamlılık testlerinden yararlanılmıştır. Ayrıca akılcı olmayan inançlar ile duygusal zekâ alt boyutları arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla Pearson Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır.Araştırmada elde edilen bulgular özetle şöyledir:Lise son sınıf öğrencilerinin akılcı olmayan inançları duygusal zekâ alt boyutlarından; kişisel beceriler, şartlara ve çevreye uyum, stres yönetimi ve genel ruh hali alt boyutlarına göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Ayrıca akılcı olmayan inanç düzeyleriyle duygusal zekânın tüm alt boyutları arasında ters yönde korelasyon bulunmuştur. Demografik özellikler açısından ise akılcı olmayan inançların öğrencilerin; cinsiyet, kardeş sayısı, annenin çalışma durumu, baba meslek türü, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi ve aylık gelir düzeyleri değişkenlerine göre farklılaşmadığı ortaya çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Akılcı Olmayan İnançlar, Duygusal Zekâ, Lise Son Sınıf Öğrencileri.

This study has been carried out to analyze whether `irrational belief? levels of 12th grade students show any kind of difference regarding their emotional intelligence and some other variables. While this differentiation in question has been examined, it has been assessed whether the rational beliefs have differed in terms of emotional intelligence?s sub-dimensions such as self-awareness, interpersonal relationships, stress management, compliance with the conditions and the environment and the general mood, along with the demographic factors such as gender, the number of sister or brother, parents? education level, father?s profession type, mother?s work status and monthly income level.The research participants consist of 272 students who are 12th grade students, 122 (% 44, 85) of whom are girls and 152 (%55,15) of whom are boys, from the following schools in the central district of Istanbul: Çapa Anatolian Teacher High School, Sehremini Anatolian High School, Sultanahmet Anatolian Vocational and Industrial Vocational High School and Sisli Anatolian Vocational and Industrial Vocational High School. During the data collection stage of research, ?Irrational Beliefs Scale? developed by Jones 1969 and adapted to Turkish by Yurtal in 1999; ?Emotional Intelligence Scale? developed by Bar-On in 1997 and adapted to Turkish by Acar in 2001; ?Personal Information Form? prepared by the researcher in order to collect information on demographic characteristics have been used. For the analysis of the study, SPSS 11.5 program was used; in order to determine the levels of irrational beliefs in terms of emotional intelligence?s sub-dimensions and demographic features t test has been used; and One-Way Analysis of Variance (ANOVA) has been used for the difference between the groups , Levene statistic has been made use of to assess whether the variances have been distributed homogeneously; Scheffe has been used if the variances have been homogeneous, Tamhane?s T2 test has been used if the variances have not been homogeneus. Also Pearson Corelation Factor has been used to analyze the relation between irrational beliefs and emotional intelligence?s sub-dimensions.The findings obtained through the research can be summarized as follows: The levels of irrational beliefs of 12th grade students? differ significantly in terms of sub-dimensions of emotional intelligence such as self-awareness, interpersonal relationships, and environmental compatibility conditions, stress management and general mood of the sub-dimensions. Additionally, a negative correlation has been figured out between the levels of irrational beliefs and all these sub-dimensions of emotional intelligence. The levels of irrational beliefs of students have not differed in terms of demographic characteristics such as; the gender, the number of sister or brother, father?s profession type, mother?s work status the mother?s education level, the father?s education level and monthly income levels.Key Words: Irrational Beliefs, Emotional Intelligence, 12th Grade Students.