Fen ve Teknoloji öğretmenlerinin laboratuvar ortamlarında karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışlarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, 4+4+4 değişiklikleriyle sonradan ilkokul ve ortaokul olarak yapılandırılan ilköğretim okullarında görev yapan Fen ve Teknoloji öğretmenlerinin laboratuvar ortamlarında karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışlarına ilişkin görüşleri araştırılmıştır. Fen ve Teknoloji öğretmenlerinin laboratuvar ortamlarında karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışlarına ilişkin görüşlerini betimsel olarak belirlemek üzere araştırmacı tarafından literatür taraması ve uzman görüşlerinden yararlanılarak 102 maddelik bir taslak ölçek oluşturulmuştur. Hazırlanan ölçeğe ilişki yapılan faktör analizi sonrası laboratuvar ortamlarında öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarına ilişkin görüşlerini belirlemek üzere toplam 94 maddelik 5 alt boyuttan oluşan bir ölçek elde edilmiştir. Araştırmanın verileri Çanakkale İli merkez, ilçe ve köylerindeki ilköğretim okullarında görev yapan 96 Fen ve Teknoloji dersi öğretmeninden toplanmıştır.Yöntem olarak betimsel yöntemin seçildiği bu araştırmanın verilerinin toplanmasında, anket tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmada, laboratuvar ortamlarında öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarıyla hangi sıklıkta karşılaştıkları ortaya konmuştur. Araştırma bağımsız değişkenleri olarak öğretmenlerin cinsiyeti, mesleki kıdemi, görev yaptıkları yer ile sınıf mevcudu ve öğrencilerin ekonomik düzeyi alınmış, ölçek ve ölçeği oluşturan boyutlar ise bağımlı değişken olarak analizlerde kullanılmıştır. Ölçme aracından elde edilen verilerin çözümlenmesinde frekans ve yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, bağımsız gruplar t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Tukey tekniklerinden yararlanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; Fen ve Teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar ortamlarında en çok karşılaştıkları istenmeyen davranışlar şunlar olmuştur; laboratuvar çalışmasını boş geçen bir ders olarak görme, gerekli malzemeleri eksik getirme veya hiç getirmeme, ders sırasında ilgi çekmeye çalışma, zamansız not tutma çabaları, güvenlik kurallarına uymama, çalışmaların günlük hayatta işe yaramadığını düşünme, çalışmalara karşı ilgisiz olma, zil çalmadan çıkmak için hazırlanma ve laboratuvarda amaçsız dolaşma cep telefonu kullanma, derse geç gelme, kasıtlı olarak yerlere bir şeyler atarak almaya çalışma, öğretmen ve arkadaşlarının taklidini yapma.Araştırma sonucu laboratuvar ortamında karşılaşılan istenmeyen öğrenci davranışlarının iki gruba ayrılabildiği bulunmuştur. Bunlar öğrencilerin istenmeyen davranışlarının Fen ve Teknoloji dersinin laboratuvar çalışması ile doğrudan ilgili olanları ve bu dersle doğrudan ilişkili olmayıp ama yine de bu dersin verimini etkileyen istenmeyen davranışlardır. Laboratuvar çalışmalarını boş geçen ders olarak görme, çalışmaların günlük hayatla ilişkisini kuramama, malzemeleri eksik getirme veya hiç getirmeme, kimyasal maddeleri kendilerine zarar verecek şekilde inceleme ve güvenlik kurallarına uymama gibi Fen ve Teknoloji dersinin laboratuvar çalışmalarıyla doğrudan ilgisi olan istenmeyen öğrenci davranışlarıyken derse hazır gelmeme, devamsızlık yapma, derse geç gelme, zil çalmadan toplanmaya başlama, söz almadan konuşma, öğretmen ve arkadaşlarının sözünü kesme, pencereden dışarıyı izleme, taklit yapma vb davranışlar ise genel istenmeyen öğrenci davranışları grubunda değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: İlköğretim, Fen ve Teknoloji dersi, laboratuvar, istenmeyen öğrenci davranışı, sınıf yönetimi.

In this thesis the science and technology teachers? opinions about student behaviour problems in laboratories who work in elementary schools were researched. An outline that contains 102 items was created with the exsisting data and the opinions of the experts in order to identify student behaviour problems that the teachers of science and technology encounter in the laboratories. After the factor analysis about the outline, a scale which contains 94 items that has 5 subdimensions was created in order to identify the opinions of the teachers about student behaviour problems. The research data was gathered from 96 Science and Technology teachers who work in the elementary schools in the city center, districts and villages of Çanakkale.The survey techniques were used to gather the data of the research in which the descriptive methods were choosen as a method. In this research, it was detected how often the teachers encounter with the student behaviour problems in the laboratories. As an independent variable, the genders, professional seniority of the teachers and the place where they work and the class size and the economical standarts of the students were used. The scale and the dimensions which generate the scale were used as a dependent variable. In the analysis of the data which was obtained from the assesment instrument, frequency, percentage, arithmetic mean, standart deviation, independent groups t-test, one-way analysis of variance (ANOVA) and Tukey techniques were used. According to these results, the most common student behaviour problems that the teachers of Science and Technology encounter in the laboratories are: thinking of the laboratory lessons as an idle class, attending the lessons with insufficient materials or without them, trying to keep the attention on himself, untimely note taking, not obeying the security rules, thinking of the study as useless in real life, being uninterested in the studies, getting ready to leave the class before the bell rings, wondering in the classroom, killing time with cell phones, being late for the lessons, dropping something on the floor deliberately and imitating the friends and the teacher. In light of these findings, student behaviour problems that the teachers of Science and Technology encounter in the laboratories were divided into two groups: student behaviour problems which are directly related with the studies in Science and Technology lessons and not directly related with the lessons but affect the outputs of this lesson. Thinking of the laboratory lessons as an idle class, attending the lessons with insufficient materials or without them, playing with the chemical items incautiously and not obeying the security rules, etc. are directly related with student behaviour problems which are directly related with the studies in Science and Technology. Attending the lessons without preparation, being absent from school, getting ready to leave the class before the bell rings, talking without taking permission in the lesson, interrupting the teacher and friends, looking through the window and imitating, etc. are in the group of general student behaviour problems. Key words: Elementary school, Science and Technology lesson, laboratory, student behaviour problems, classroom management.