İlkokuma kitap setlerinde kullanılan kelime ve görsellerin ilkokul birinci sınıf öğrenci düzeyine uygunluğunun incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ilkokuma kitap setlerinde kullanılan kelime ve görsellerin ilkokul birinci sınıf düzeyine uygunluğunun incelenmesidir. Çalışmada betimsel tarama yöntemi kullanılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, ?kitap inceleme formu? geliştirilmiştir. Geliştirilen formda şu maddelere yer verilmiştir: İlkokuma kitap setlerinde, soyut kelimelere yer verilmiş midir? Düzeye uygun olmayan kelime ve deyimler kullanılmış mıdır? Anlamı olmayan kelimeler var mıdır? Dik temel harfler ile Bitişik eğik harfler birlikte kullanılmış mıdır? Sözcüklerin yerine kullanılan görseller anlaşılabilir şekilde midir? Kullanılan resimler metinler ile uyumlu mudur?Araştırmamızın evrenini tüm ilkokuma kitap setleri oluşturmaktadır. Örneklemimizi ise ulaşılabilen sekiz ilkokuma kitap seti ve bu setlerdeki toplam 55 adet kitap oluşturmaktadır. Kitapların incelenmesi sonucunda, bazı setlerde kullanılan kelimelerin TDK sözlüğünde hiçbir anlamına rastlanamamıştır. İlkokul birinci sınıftaki öğrenciler henüz soyut kelimeleri anlayabilecek düzeyde değillerdir. Ancak bazı setlerinde soyut kelimelere fazlaca yer verildiği tespit edilmiştir. Yayıncılar açısından dik temel harfler ile bitişik eğik el yazısı kullanımında ortak bir görüşün olmadığı, bazı setlerde dik temel harflerin hiç kullanılmadığı, bazılarında az, bazılarında ise her sayfada bu iki yazı çeşidinin de kullanıldığı görülmüştür. İlk ses gruplarında kelime oluşturmanın zorluğundan dolayı görseller kullanılmaktadır. Ancak, bu görsellerin kalitesinde sorunlar olduğu ve bazı setlerde görsellerin anlatılmak istenen ifadeyi karşılayamadığı gözlenmiştir. Kısacası, estetik kaygılarla oluşturulmuş setlerin daha özenli ve anlatılmak isteneni karşıladığı; estetik kaygılardan uzak olanların ise, anlatılmak istenenden uzak görsellere yer verdiği sonucuna ulaşılmıştır. Resim-metin ilişkilerinde de durum aynı şekildedir.Anahtar kelimeler: ilkokuma, okuma, ses temelli cümle yöntemi, çocuk edebiyatı.

The purpose of this study is to examine the appropriateness of the words and visuals in the initial reading books for primary school freshmen. This is a descriptive study. For this purpose a ?book review form? was developed. In the form some features are included such as: Are there abstract words in initial reading books? Are there any words and idioms that are not appropriate for first grade level? Are there any meaningless words? Are both vertical basic letters and adjacent skewed letters used? Are the visuals used instead of words clear and comprehensible? Are the pictures matched with the text?The universe of this study consist all initial reading books; however our sample includes eight available initial reading book sets and a sum of 55 books in these sets.After the assay some words in the books found to have no definition in TDK dictionary. Primary school freshmen cannotunderstand abstract words; nevertheless it is found that some texts include many discreet words. In terms of the usage of vertical basic letters and adjacent skewed letters, there is no consensus between the publishers; some uses a lot adjacent skewed letters, some uses a little and some uses not at all. Visuals are used in initial sound groups since it is hard to create a word in these groups. Despite, it is found that some visuals are low in quality and in some sets the visuals did not describe the intended meaning. Briefly, sets that are prepared with an aesthetic concern are more attentive and can describe intended meanings well, however, sets that not include any aesthetics includes inappropriate and unrelated visuals. This is same in text-picture connections.Key words: initial reading, reading, phonic-based sentence method, child literature.