Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk hakları konusundaki görüşlerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı okul öncesi öğretmenlerinin çocuk haklarına ilişkin görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmanın genel evrenini, Türkiye'de Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan tüm okul öncesi öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma evrenini 2011/2012 eğitim öğretim yılında Çanakkale ili merkez ve çevre ilçeleri genelinde resmi okul öncesi eğitim kurumlarında görevli öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise bu evrenden tesadüfi örnekleme yoluyla Biga, Çan, Ezine, Gelibolu, Lapseki, Yenice ilçeleri ile Çanakkale merkezden seçilen 151 ana sınıfı öğretmeninden oluşmaktadır.Araştırmada veri toplama aracı olarak 2 bölümden oluşan anket formu kullanılmıştır. Araştırmada verilerin çözümü için okul öncesi öğretmenlerinin anket formuna verdikleri yanıtlar bilgisayar ortamında işlenmiştir. Verilerin istatistiksel analizleri için SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 13.0 programı kullanılmıştır.Araştırmada elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin çoğunun Çocuk Hakları Sözleşmesini okuduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin çoğu daha önce çocuk hakları ile ilgili eğitim almamıştır. Öğretmenlerin çoğunluğu `çocuğun yaşama ve gelişme hakkı, çocuğun yüksek yararına öncelik tanınması, çocuğun görüşlerinin dikkate alınması ve katılım hakkı` ile ilgili bilgi sahibi oldukları saptanmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenler; Çocuk Hakları Sözleşmesi'nde yer alan `çocuğun yüksek yararına öncelik tanınması` ile ilgili maddelerin okul öncesi dönemdeki çocukta farkındalık oluşturamayacağını, fakat `çocuğun yaşama, gelişme, sağlık ve eğitim hakkı` ile ilgili maddelerin bu farkındalığı oluşturabileceğini belirtmişlerdir. Öğretmenlerin öğretim sürecinde çocukların haklarını dikkate aldıkları saptanmıştır. Öğretmenlerin Çocuk Hakları Sözleşmesi'nde yer alan maddeler hakkında bilgi sahibi olmaları ve öğretim sürecinde çocuk haklarının farkındalığına ilişkin görüşlerinde eğitim durumu ve hizmet süresi değişkenine göre anlamlı farklılık bulunmaktadır. Diğer faktörler altında ise anlamlı farklılık bulunmamaktadır.Elde edilen veriler doğrultusunda istatistikî analizler yapılarak bulgular yorumlanmış sonuçlara ve önerilere gidilmiştir.Anahtar Kelimeler: Çocuk, Hak, Çocuk Hakkı, Çocuk Hakları Sözleşmesi, Okul öncesi öğretmenleri.

The main objective of this study is to determine the pre-school teachers' views on children's rights. The general universe of the study consists of all pre-school teachers who work at schools under the Ministry of National Education. The practice universe of the study consists of teachers who work at official pre-school educational institutions in the province of Çanakkale and its center and surrounding counties in 2011/2012 academic year. The sample of the study is comprised 151 kindergarten teachers, who are selected through random sampling of this universe, in the counties of Biga, Çan, Ezine, Gelibolu, Lapseki, Yenice and center district of Çanakkale.A questionnaire, which consists of two parts, was used as a means of data collection. The pre-school teachers' responses to questionnaire are processed on computer for the data solution in the study. The SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 13.0 software was used for the statiscal analyzes of datas. According to findings of research, many of the teachers read the Convention on the Rights of Children, is determined. Many of the teachers also did not receive education on children's rights. The other finding is that the majority of teachers are familiar with ?child's right to survival and development, giving priority to the best interest of the child, the child's views taken into account and the right to participate.The teachers, who attended the study, believed that the Convention on Rights of Children's articles, which are related with ?giving priority to the best interest of the child,? don't create awareness on the pre-scholl child but the articles, which are related with ?child's right to survival, development,health and education,? can create this awareness. This is also determined that the teachers take into account the rights of children. There are significant discrepancy in the teachers' knowledge about articles in the Convention on the Rights of Children and in the ideas about the awareness of children's rights in the teaching proress according to variable of education level and office of tenure. However, there are no signifiant discrepancy under the other factors. The findigs are interpreted after the statiscal analyzes had been performed and conclusions and recommendations have been made through obtained datas.Key Words: Child, Righth, Right of Child, the Convention on Rights of Children, Pre-school Children.