İlköğretim okullarının stratejik planlarında belirttikleri zayıf yönler ve bunların giderilmesine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri

Abstract

Bu araştırmanın iki amacı vardır. Araştırmanın birinci amacı, ilköğretim okullarının stratejik planlarında belirttikleri zayıf yönleri ortaya çıkarmak; ikinci amacı, bu zayıf yönlerin giderilebilmesi için ilköğretim okullarında görevli yönetici ve öğretmenlerin çözüm önerilerini almaktır. Araştırmanın birinci aşamasında, Malatya Merkeze bağlı 39 ilköğretim okulunun stratejik planlarının GZFT(Güçlü, Zayıf, Fırsat, Tehdit) analizlerinde belirtilen zayıf yönler incelenmiştir. Bu okullar Malatya kent merkezindeki okulların %43?ünü oluşturmaktadır. Okulların stratejik planlarının incelenmesinde tarama yöntemi ve belge döküman inceleme tekniği kullanılmıştır. Hazırlanan tarama listelerinde tekrar edilen maddeler ve bunların sıklığı tespit edilmiştir. Araştırmanın birinci aşamasının bulgularına göre; okul fiziki yapısının eski olması ve bakıma ihtiyaç duyması, okul fiziki yapısının ve bahçesinin yetersizliği, çok amaçlı salonun bulunmaması, okul kütüphanesinin yetersizliği, ders araç-gereç ve teknolojik cihazların yetersizliği, sosyal, kültürel, eğitsel ve sportif faaliyetlerin istenen seviyede olmaması, okul hizmetlisinin nicelik ve nitelik açısından yetersizliği, okul veli işbirliğinin istenen düzeyde olmaması en çok vurgulanan zayıf yönler olarak saptanmıştır.Araştırmanın ikinci aşamasında, alan yazın incelenerek ve uzman görüşleri alınarak tespit edilen zayıf yönler beş temaya ayrılmıştır. İlköğretim okullarının fiziki yapıları(1), ilköğretim okullarında kullanılan ders araç ve gereçleri(2), ilköğretim okullarında düzenlenen sosyal, kültürel, eğitsel ve sportif faaliyetler(3), ilköğretim okullarının insan kaynakları(4) ve ilköğretim okullarının okul çevre ilişkileri(5), başlıklı temalardan oluşan zayıf yönler soru haline getirilerek, yönetici ve öğretmenlere bu zayıf yönlerin, zayıf yönler olup olmadığı sorulmuş ve bu zayıf yönlerin giderilebilmesi için çözüm önerisi istenmiştir. 70 yönetici, 240 öğretmen olmak üzere, toplam 310 kişi açık uçlu anket sorularına çözüm önerilerini yazmıştır. Katılımcıların belirtmiş oldukları çözüm önerilerinde tekrar edilen maddeler ve bunların sıklığı tespit edilmiştir.Araştırmanın ikinci aşamasının bulgularına göre; ilköğretim okullarında görevli yönetici ve öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu, stratejik planlarda belirtilen zayıf yönlerin, ilköğretim okullarının zayıf yönleri olduğunu doğrulamış ve bu zayıf yönlerin giderilmesi için çözüm önerisi belirtmiştir. Buna göre en çok tekrarlanan çözüm önerileri şöyledir; okul fiziki yapısının yeterli ve etkili olması için; okula ayrılan alan daha büyük olmalı, kapalı spor salonu yapılmalı, yeni bina ? ek bina yapılmalı, ders araç ve gereçlerinin yeterli ve etkili olması için; ders araç ve gereci ilgili kurumlar tarafından temin edilmeli - yeterli olmalı, okullara bütçe ayrılmalı, sosyal kültürel, eğitsel ve sportif faaliyetler için; fiziki alanlar uygun hale getirilmeli, velilere yönelik bilinçlendirme faaliyetleri düzenlenerek veli desteği sağlanmalı, öğrenciler motive edilerek başarılı öğrenciler ödüllendirilmeli, öğretmenler istekli, duyarlı olmalı ve faaliyetin önemine inanmalı, insan kaynağının yeterli ve etkili olması için; personel arasında işbirliği ve dayanışma olmalı, insan kaynağı ihtiyacı hizmet alımı yoluyla giderilmeli, ihtiyaç tespiti ve gerekli atamalar yapılmalı, görev dağılımı eşit ve adil yapılmalı, hizmet içi eğitimlerin sayısı ve niteliği artırılmalı, yönetici ve öğretmen atamalarında ölçme yöntemi etkili hale getirilmeli, amaca dönük ve donanımlı personel istihdam edilmeli, okul personeli işini sevmeli, özverili, sorumluluk sahibi, kendini geliştirme isteği ve fedakâr olmalı, okul çevre ilişkilerinin yeterli ve etkili olabilmesi için; velilere ve çevreye yönelik kurs, seminer vb. etkinlikler düzenlenmeli, çeşitli kurum ve kuruluşlar ziyaret edilmeli, ilişkiler güçlendirilmeli, okul veli işbirliği artırılmalı, ilişkiler planlı ve devamlı olmalıdır. Ülkemizde ve tüm dünyada ilköğretim okullarında ve eğitimin her kademesinde her zaman bir takım sorunlar ve eksiklikler olmuştur ve olmaya da devam edecektir. Burada önemli olan bu sorunları veya eksiklikleri nasıl algıladığımız ve bunların giderilebilmesi için yapabileceklerimizdir. Bu sorunların veya zayıf yönlerin farkında olmamız, bunların giderilebilmesi adına sahip olabileceğimiz en önemli güçtür. Böyle bir farkındalığın olması ve bu amaçla stratejiler geliştirilmesi zayıf yönlerin ileride örgütün güçlü yönleri olarak ortaya çıkmasını sağlayabilir. Bu sorunları veya zayıf yönleri algılayış biçimlerimiz ve bu nedenle çözüm önerilerimiz farklı olabilir. Birimizin ak dediğine bir diğeri kara diyebilir. Sorunların veya zayıf yönlerin giderilebilmesi adına aynı şeyleri söylememiz mümkün değildir. Ancak eğitim alanında çalışan yönetici ve öğretmenlerin çoğunluğun bu konularda neler söylediğine ve yapılan bilimsel çalışmaların önerilerine kulak vermek gerekmektedir.Anahtar Kelimler: Okulların stratejik planları, GZFT(SWOT) analizi, okulların zayıf yönleri, yöneticilerin ve öğretmenlerinin çözüm önerileri.

This research has two aims. The first purpose of this research is to reveal the weaknesses stated in the strategic plans of primary schools; the second purpose is solution suggestions taken from principals and teachers working in primary schools are stated in this study in order to eliminate these weaknesses.In the first stage of this research, the weaknesses stated in the strategic plans SWOT (Strengths, Weak, Opportunity, Threat) analysis of 39 primary schools in the center of Malatya are examined. These schools constitute 43% of schools in the city center of Malatya. In order to examine the strategic plans of these schools, the method of document review and document screening have been used in this research. The repeated items and the frequencies of them have been identified in the prepared screening lists.According to the outcomes of the first stage of this research; the school having an old physical structure and it needs to be repaired, the inadequacy of the physical structure and the garden of the school, the lack of a multi-purpose hall, the inadequacy of the library of the school, the inadequacy of teaching materials and technological devices, not reaching the desired level of social, cultural, educational and sporting activities, the inadequacy of the school servant in terms of quantity and quality, not having the required level of cooperation between the school and parents have been identified as the most highlighted weaknesses.In the second stage of this research, the weaknesses identified by examining the related literature and expert opinions are divided into five themes. These are the physical structures of the primary schools (1), tools and equipment used in the course of primary schools (2), social, cultural, educational and sporting activities held in primary schools (3), the human resources of primary schools (4), and the school-environment relations in the primary schools (5), entitled themes of weaknesses by bringing into question, these weaknesses have been asked to the school principals and teachers whether they are weaknesses or not and, the solution suggestions have been asked in order to overcome these weaknesses. 70 school principals and 240 teachers, including a total of 310 people have written solutions to the open-ended survey questions. The repeated items and the frequencies of them have been identified according to the solution suggestions indicated by the participants.According to the outcomes of the second stage of this research; the most majority of principals and teachers working in primary schools have confirmed the weaknesses stated in the strategic plans as the weaknesses of primary schools and they have identified the solution suggestions in order to overcome these weaknesses. According to them, the most repeated suggestions are as follows; the school must be larger than the allocated space and indoor sports hall should be built, the new building or annex should be built in order to have adequate and effective physical structure of the school. Teaching tools and equipment should be provided by the relevant authorities and should be adequate, budget should be allocated to the schools in order to have adequate and effective educational tools and materials. As for social, cultural and sporting activities; the physical fields should be adapted to the appropriate ones, the parent support should be provided by organizing awareness-raising activities for parents, the successful students should be rewarded by making them motivated, the teachers should be willing to be sensitive and believe in the importance of the activity. In order to have adequate and effective human resources; there should be cooperation and collaboration among the staff, the need of human resources should be solved through the purchase of services, the identified needs and the necessary appointments should be done, the distribution of tasks should be done equally and in a justice way, the number and quality of in-service training should be increased, the method of measuring should be effective in the appointment of principals and teachers, the aim-oriented and equipped staff should be employed, the school staff should love their occupations, be dedicated, responsible, have self-development and self-sacrificing. In order to have adequate and effective relations with the school environment; activities such as course, seminars, etc should be organized for the parents and the environment, the various institutions and organizations should be visited, the relations should be strengthened, the cooperation between the school and parents should be increased and there should be planned and permanent relationships. Not only in our country but also in all over the world, there have been and will continue to be some problems and deficiencies in all levels of education and primary schools. It is urgently important how we perceive these problems or deficiencies and what we can do in order to overcome them. Being aware of these problems or weaknesses is the most important power that we can have to overcome them. Having such awareness and development of strategies for this purpose can provide the weaknesses of the organization as strengths in the future. We can have different solution suggestions as regarded the way of our perception of these problems or weaknesses. While someone regards the event as right, the other can regard it as wrong. It is not possible to have the same thoughts in order to overcome the weaknesses or problems. However, what the majority of teachers and school principals working in the field of education think about these weaknesses or problems and the suggestions of the scientific studies should be taken into consideration.Keywords: The strategic plan of the school, SWOT analysis, weaknesses of the schools, solution suggestions of the principals and teachers.