Mitoz bölünme öğretimi için kavramsal değişim odaklı bir modelin (materyal) geliştirilmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı fen bilgisi öğretmenliği 3. sınıf öğrencilerinin mitoz bölünme konusuna ilişkin yanılgılarının giderilmesine katkı sağlayacağı düşünülen bir öğretim materyali (model) geliştirmektedir. Bu amaçla öğretim materyalinin (model) materyal özellikleri ve kavramsal değişim açısından yeterliliklerini değerlendirmek için 3 paydaş grubunun (fen bilgisi öğretmeni adayları (n=36), fen bilgisi öğretmenleri (n=4) ve eğitim uzmanları (n=5)) görüşlerine başvurulmuştur. Bu çalışma bütüncül tek durumlu bir durum çalışmasıdır. Çalışmada odaklanılan durum, `öğretimde kullanılacak modelin geliştirilmesi` dir. Bu amaçla paydaş görüşlerini almadan önce modelin bir prototipi oluşturulmuştur. Sonrasında modelin prototipi paydaşların değerlendirmesine sunulmuştur. Paydaşların görüşlerini almak için materyal özellikleri ve kavramsal değişim açısından yeterliliklere odaklı sorular içeren açık uçlu soru formları kullanılmıştır. Ayrıca elde edilen verilerin derinliğini arttırmak için 4 öğretmen adayıyla mülakat yapılmıştır. Ayrı bir veri seti olarak araştırmacının yaptığı öz değerlendirmeler de araştırmaya dâhil edilmiştir. Elde edilen verilerin analizi için `çatışan fikirlerin karşılaştırılması` yolu kullanılmıştır. Bu yolla oluşan açıklayıcı öneri çerçevesi modelin geliştirilmesi için kullanılmıştır. Elde edilen bulgular öğretmen adaylarının daha çok modelin kullanışlılık, kazanıma uygunluk ve anlaşılırlık boyutlarına öneride bulundukları, kavramsal değişim yeterliliği açısından ise daha çok anlaşılırlık, verimlilik ve akla yatkınlığın sağlanması konusunda öneri yaptıkları görülmüştür. Uzmanlardan elde edilen bulgular ise modelin öğretim materyaline ilişkin özelliklerinden yine kullanışlılık, kazanıma uygunluk ve anlaşılırlık boyutlarına, kavramsal değişim yeterliliği açısından daha çok anlaşılırlık ve verimliliğin sağlanması konusunda öneri yaptıkları görülmüştür. Öğretmenlerden elde edilen bulgularda da modelin anlaşılırlık, kazanıma uygunluk ve kullanışlılık boyutlarına öneride bulundukları, kavramsal değişim yeterliliği açısından ise daha çok anlaşılırlık ve verimliliğin sağlanması konusunda öneri yaptıkları görülmüştür. Genel olarak bakıldığında üç veri seti de benzer özelliklere benzer önerilerde bulunmaktadır.

The purpose of this study is to develop a model (material) for teaching and changing misconceptions of junior prospective science teachers on mitosis. For this purpose, views of three groups of stakeholders; science teachers (n=4), prospective science teachers (n=36) and educations experts (n=5), about model's sufficiency as a teaching material and model's characteristics for providing conceptual change were taken. The study was designed as a holistic case study with one case involving `development of a teaching material (model)` as the case of the study. Before the data collection from the stakeholders, prototype of the model was developed. Then the model prototype was represented to the stakeholders for their evalution of two aspects of the model. In collection of the data, open ended questions focusing on model's sufficiency as a teaching material and model's characteristics for providing conceptual change were utilized. In addition face-to-face interviews with three prospective science teachers were used to increase depth of the data. Moreover self-reflections of the reseacher was also added into the study as a data resource. Data analysis was done by comparing conflicting ideas and using them as a resource for establishment `explanatory suggestions framework` for making the model appropriate for the purpose. The results of the study showed that prospective teachers suggested more on `usability`, `alignment with teaching objectives` and `understandability` for increasing quality of the model as a teaching material while they suggested more on `intelligibility`, `fruitfulness` and `plausibility` aspects for providing conceptual change. The experts also suggested more on `usability`, `alignment with teaching objectives` and `understandability` for increasing quality of the model as a teaching material while they suggested more on `intelligibility` and `fruitfulness` aspects for providing conceptual change. Similarly science teacher suggested more on `usability`, `alignment with teaching objectives` and `understandability` for increasing quality of the model as a teaching material while they suggested more on `intelligibility` and `fruitfulness` aspects for providing conceptual change. In general three different data set coming form the stakeholders made similar suggestions to similar characteristics. Hence this situation supports validity of the results in this study.