Okulöncesi eğitim kurumlarında fen eğitiminde kullanılan materyallerin okul öncesi öğretmenlerinin görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmada Milli Eğitim Bakanlığı bünyesindeki TEGM'ne bağlı okul öncesi eğitim kurumlarında bulunan okul öncesi fen eğitimine yönelik kaynakların ve materyallerin; durum tespitinin yapılması hedeflenmiştir. Ayrıca buna ek olarak okul öncesi fen eğitimi ile ilgili sınıf ortamlarındaki materyal ve kaynakların kullanılabilirliğinin tespiti açısından okul öncesi öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Araştırmanın örneklemini 2014-2015 eğitim öğretim yılında Malatya ili içerisinde yer alan Milli Eğitim Bakanlığı bünyesindeki Temel Eğitim Genel Müdürlüğü'ne bağlı okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapmakta olan, okul öncesi eğitim programı kapsamında belirlenen fen merkezlerinde fen eğitimi gerçekleştiren ve tesadüfi örnekleme yoluyla seçilen 200 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır.Araştırmada tarama modeli doğrultusunda anket uygulanarak durum tespiti yapılmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı'nın, içerisinde fen merkezinin de yer aldığı, sınıflardaki öğrenme ortamlarını 6 daimi öğrenme merkezine dönüştürdüğü, 2012 yılında değişen ve pilot uygulama sonucu 2013 yılında güncelleştirilip Türkiye genelinde uygulanmak üzere yayınlanan MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı ve okul öncesi fen eğitimi ile ilgili alanyazın incelenerek; 7 adet konu alanı uzmanı ile 1 adet ölçme uzmanından görüşler alınmış ve alınan dönütler sonucu gerekli düzenlemeler yapılarak, araştırmacı tarafından `Fen Eğitimi Anketi` geliştirilmiştir. Geliştirilen veri toplama aracı hedef kitlenin özelliklerini taşıyan 20 adet okul öncesi öğretmenine uygulanmış ve pilot çalışma yapılmıştır. Alınan tüm dönütler sonrasında, gerekli düzenlemeler yapılarak veri toplama aracı uygulamaya hazır hale getirilmiştir. Hazırlanan `Fen Eğitimi Anketi` 4 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde katılımcıların demografik bilgilerini tespite yönelik olarak `Kişisel Bilgi Formu` oluşturulmuştur. İkinci bölümde Milli Eğitim Okul Öncesi Eğitim Programında belirtilen ve okul öncesi eğitim kurumu sınıflarında bulunması gereken bazı fen materyallerinin durum tespitine yönelik olarak `Fen Materyalleri Formu` sunulmuştur. Üçüncü bölümde; okul öncesinde fen eğitiminin etkili kılınması için gerekli unsurların önem derecelerini belirlemeye yönelik form,5'li likert düzeninde sunulmuştur. Dördüncü bölümde ise ikinci bölüme bağlı olarak durum tespiti yapılan fen materyallerinin kullanılma sıklığı 5' li likert düzeninde sunulmuştur. Ayrıca son kısımda üç adet açık uçlu sorularak öğretmenlerin bu sorular ile ilgili görüşleri varsa belirtmeleri istenmiştir.İlgili izinlerin alınmasından sonra, söz konusu öğretmenlerin bulunduğu okullara gidilerek ders saatleri içerisinde FEA anketi uygulanarak veriler toplanmıştır. FEA ile kurumlarda bulunan fen merkezlerindeki eğitsel materyallerin ve bazı araç-gereçlerin durum tespiti ve kullanılabilirlik düzeyleri ile ilgili elde edilen veriler SPSS 21 istatistik paket programı ile analiz edilmiştir. Öğretmenlerin anket içinde yer alan açık uçlu sorulara verdikleri yanıtlar ise nitel paradigma doğrultusunda içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir.Araştırmada elde edilen bulgular sonucunda; örneklemde yer alan kurumlardaki fen merkezlerinin eğitsel materyal ve araç-gereçler bakımından MEB okul öncesi eğitim programında belirtilenlere kıyasla zayıf ve yetersiz olduğu, var olan materyallerin ise etkili ve verimli kullanılamadığı belirlenmiştir. Katılımcıların anketin sonunda yer alan açık uçlu sorulara verdikleri yanıtlar sonucu elde edilen nitel bulgulara göre ise öğretmenlerin okul öncesi fen eğitiminin önemini bildikleri; ancak fen eğitimi uygulanabilmesi için, sınıflardaki materyallerin yetersiz olduğu, MEB tarafından öğretmenlere standart bir etkinlik programı verilmediği; bu çerçevede gerçekleştirilen etkinliklerin öğretmenin şahsi kanaatine göre şekillendiği ve öğretmenlerin fen eğitimi ile ilgili yeterli sayıda ve çeşitte eğitici materyal, görsel- işitsel kılavuzlar istedikleri bulgularına ulaşılmıştır. Bu bulgular doğrultusunda MEB tarafından okul öncesi eğitim kurumlarına, her yıl yeterli sayı ve nitelikte görsel-işitsel materyallerin tedarik edilmesi; öğretmenlerin de okul öncesi fen eğitimi ile ilgili uygun şekilde belirli aralıklarla hizmet içi eğitimler alması, okul öncesi eğitim kurumlarında sınıf mevcutlarının azaltılması, öğretmen adayları için okul öncesi öğretmenliği lisans programlarındaki fen eğitimi derslerinin daha kapsamlı ve nitelikli, uygulamaya dönük olarak ele alınması ve okul öncesi fen eğitiminde branşlaşmaya gidilmesi şeklinde çeşitli öneriler getirilmiştir.

In this research, it is aimed to identify the situation of the materials and the sources for pre-school science education placed in pre-school institutions dependent to Directorate General of Basic Education within Ministry of National Education. Addition to this, it is aimed to evaluation and examination of pre-school teacher's views in order to identifying of the availabilty of sources and materials in enviroments of the classrooms about pre-school science education.Sample of the research is generated with the 200 pre-school teachers who are chosen by random sample method, teaching science in the science centers that determinated by pre-school education programme content, work for pre-school education institutions dependent to Directorate General of Basic Education within Ministry of National Education in state Malatya in the term of 2014-2015 education term.In the research process, assessment has been made by applying surveys in the way of survey research. `Science Education Survey` (SES) has been generated by the researcher, as arrengments have been made by the results of gained feedbacks, as the views gained from one assesment and evaluation expert, seven of the field expert, as literature has been examined about the pre-school science education and Pre-School Education Programme 2013 updated and published by National Education Ministry (NEM) for implementing across Turkey as the result of pilot implementation after changed in 2012 which is converted to six permanent learning center from classroom learning enviroments includes science center within Ministry of Education. Generated data collection tool has been implemented to 20 of pre-school teachers who have carry the qualifications of target group and pilot study has been done. Due to all gained feedbacks, data collection tool became ready to implementation by all necessary arrangements have been made. Prepared SES includes 4 parts. In the first part, `Personal Information Form` has been created for the identify the participent's demographic informations. In the second part, `Science Materails Form` is represented for identfy the situation of some of the science materials which has to be placed in the classrooms of pre-school education institutions and contented in the Pre-School Education Programme of Ministry of National Education. In the third part, the form for the idetfying the importace of neccesary elements for the effectivity of science education in pre-school term is presented as 1 to 5 rating likert scale. In the fourth part, dependent to the second part, usage frequency of the science materials whose assessments have been made is represented with 5 likert scale. Also in the last part, it is asked to teachers's views about this questions if they gave by asking three the open-ended questions. After taking concerned permissions, data have been gathered by implementing SES in the course hours as visiting the schools that in question teachers work for. Collected data about the availabilty degrees and assesments of some of the tools and educational material in science centers located in pre-school institutions is analyzed by the SPSS 21 statistic package programme. Teachers's answers of the questions which asked with open ended questions in the survey has been analyzed by content analyze method according to qualitative paradigm.According to findings gathered from the research, it is stated that institutions placed in the sample are insufficient and poor comparing with the contents of pre-school education programme of Ministry of National Education in the term of tools and educational materials. It is also stated that existing materials can not be used effectively and productive. According to qualitative findings as the result of open ended questions's answers at the end of the survey from the teachers, findings are revealed that teachers knows the importance of pre-school science education but the materials in the classrooms are inadequate, they want adequate amount of materials and visual-audio guides about the science education. There is also stated that activities in this frame is shaping according to teacher's individual opinion due to there is no standard activity programme has sent to teachers by the Ministry of National Education. In the direction of this findings, various proposals have been submitted as branching out in the field of pre-school science education and converting the concept of courses into more extensive, qualified and commiting in the way of more practical for the pre-service teachers in the licence programmes of pre-school teaching department, as decreasing the classroom size in the pre-school education institution, as implementing in service trainings to teachers periodically in a proper way about the pre-school science teacing, as supplying the adequate amount and qualified visual-audio materials to pre-school institutions by the Ministry of National Education.