Memduh Şevket Esendal`ın hikâyelerinin söz varlığı ve değerler eğitimi açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada Memduh Şevket Esendal'ın ortaokul öğrencilerinin düzeyine uygun olduğu üç alan uzmanının görüşü alınarak tespit edilen elli hikâyesi söz varlığı ve değerler eğitimi açısından incelenmiştir. Memduh Şevket Esendal'ın söz konusu hikâyelerinin söz varlığı ve değerler eğitimi açısından ne düzeyde olduklarını tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırmada ortaokul dönemimdeki öğrencilerin düzeyine uygun olduğu belirlenen her bir hikâyenin öncelikle hikâye haritası ve kelime sıklık dizini oluşturulmuştur. Daha sonra hikâyelerin içerdiği söz varlığı ögeleri incelenmiştir. Son olarak hikâyelerdeki değerler tespit edilmiştir. Araştırmada betimsel tarama modeli ve doküman incelemesi teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın birinci bölümünde problem durumu, araştırmanın önemi, amacı, sınırlılıkları, varsayımlar ve tanımlar verilmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde Memduh Şevket Esendal'ın yaşamı, sanatı, eserleri, çocuk edebiyatında hikâye türü, söz varlığı, değer, Türkçe öğretimi başlıklarıyla kavramsal çerçeve çizilmiş, ilgili araştırmalara yer verilmiştir. Üçüncü bölümde araştırmanın yöntemi ve uygulama süreci yer almaktadır. Dördüncü bölümde elde edilen bulgular ve bulguların yorumlanması yer almaktadır. Beşinci bölümde araştırma sonuçları ortaya konmuş ve bazı öneriler sunulmuştur.Araştırma sonucunda Memduh Şevket Esendal'ın hikâyelerinin söz varlığı açısından atasözleri ve kalıplaşmış ifadeler haricinde yeterli seviyede olduğu belirlenmiştir. Değerler eğitimi açısından ise hikâyelerde tespit edilen değerlerin nerdeyse tamamının `Bireylerde Gerçekleşmesi İstenen Davranışlar` ve `Sosyal Hayatla İlgili Telkinler` değer grubuna ait olduğu tespit edilmiştir. Hikâyelerin bireysel ve toplumsal değerlerin eğitiminde daha faydalı olacağı sonucuna varılmıştır.

In this research, Memduh Şevket Esendal's fifty stories which are established by three domain expertsas suitable for secondary school students' levelare reviewed in terms of vocabulary and values education. It is aimed to determine the level of aforementioned stories of Memduh Şevket Esendal in terms of vocabulary and values education.In the research, story maps and vocabulary frequency index of each story which, by three domain experts, is established as suitable for secondary school students' level. Afterwards, vocabulary constituents of stories are reviewed. And finally, values in these stories are established. In the research, descriptive survey model and document review techniques are utilized. In the first chapter, problem situation; importance, aim and limitedness of the research; hypothesis and descriptions are delivered. In the second chapter, with the topics Memduh Şevket Esendal's life, art, works, story genre in children's literature, vocabulary, Turkish education; conceptual framework is generated and relevant researches are given coverage. In the third chapter, method and application process of the research are taken place. In the fourth chapter, findings and interpretation of these findings are taken place. In the fifth chapter, research results are revealed and some suggestions are presented.Following the research, it is determined that, in terms of vocabulary,stories of Memduh Şevket Esendal are on a sufficient level except proverbs and inflexible expressions. In terms of values education, it is established that nearly all of the stated values in the stories belong to value groups `Terminal Behavioursin Individuals` and `Indoctrinations Concerning Social Life`. It is concluded that stories are more useful in the education of individual and social values.