Öğretmen adaylarının değer yönelimleri ile akademik motivasyonları arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışmada öğretmen adaylarının değer yönelimleri ve akademik motivasyon düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesinin yanı sıra, öğretmen adaylarının değer yönelimleri ile akademik motivasyonları arasındaki ilişki, çeşitli değişkenler açısından ele alınarak açıklanmaya çalışılmıştır.Araştırmanın evrenini Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenimine devam eden öğretmen adayları oluşturmaktadır. Yapılan çalışmanın örneklemini ise 1. sınıfta öğrenim gören 421, 4. sınıfta öğrenim gören 447 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Kuşdil ve Kağıtçıbaşı (2000) tarafından uyarlanan Schwartz Değerler Ölçeği ile Karataş ve Erden (2011) tarafından uyarlanan Akademik Motivasyon Ölçeği kullanılmıştır.Verilerin analiz edilmesinde SPSS 21.0 programından yararlanılmıştır. Frekans, yüzde, standart sapma, aritmetik ortalama gibi betimsel istatistiki bilgiler yine aynı program kullanılarak incelenmiştir. Aritmetik ortalamalar arasındaki farkların incelenmesinde parametrik olan testlerden t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA), verilerin normal olmadığı durumlarda Kruskal Wallis-H testinden ve ölçeklerin birbiri arasındaki ilişkinin incelenmesi için ise korelasyon testlerinden yararlanılmıştır.Araştırmada öğretmen adaylarının değer yönelimlerinin yüksek düzeyde olduğu, akademik motivasyon düzeylerinin orta düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Schwartz Değerler Ölçeği ile Akademik Motivasyon Ölçeği arasında pozitif yönde anlamlı sonuç bulunmuştur. Ayrıca öğretmen adaylarının akademik motivasyonlarına en fazla başarı, uyum ve yardımseverlik alt boyutları katkı sunarken, öz-denetim, evrensellik ve güç alt boyutları en az katkıyı sağlamaktadır. Öğretmen adaylarının değer yönelim ortalamalarının cinsiyet, bölüm, anne eğitim durumu, baba çalışma durumu değişkenleri açısından anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen adaylarının değer yönelim ortalamalarının sınıf, üniversite tercih nedeni, mezun olunan lise türü, baba eğitim durumu, anne çalışma durumu, değişkenleri arasında anlamlı farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen adaylarının akademik motivasyonlarının ile cinsiyet, mezun olunan lise türü değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının akademik motivasyonlarının sınıf, bölüm, üniversite tercih nedeni, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, anne çalışma durumu, baba çalışma durumu değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

This study aims to investigate pre-service teachers' value orientations and academic motivation levels in terms of various variables and the relationship between their value orientations and academic motivation levels. The population of the current study is the first and fourth year preservice teachers of Faculty of Education in Çanakkale Onsekiz Mart University. The sample of the study is created by 421 first year preservice teachers and 447 fourth year preservice teachers. For the data collection of this study Demographic Information Form, Schwartz Value Survey which is adopted Turkish by Kuşdil and Kağıtçıbaşı (2000), and Academic Motivation Scale which is adopted Turkish by Karataş and Erden (2011) were used. The analysis of the data was conducted by SPSS 21.0. Descriptive data such as frequency, percentage, standard deviation, and mean was explored. T test, one-way ANOVA and correlation tests were used for the analysis of the data. For the data which were not normally distributed Kruskal Wallis-H test was used. The results of the study showed that preservice teachers have higher level of value orientation and medium level of academic motivation. Positive significant result has been found between Schwartz Value Survey and Academic Motivation Scale. Additionally, while the sub-dimensions including achievement, harmony and charity provide maximum contribution to pre-service teachers' academic motivations; self-control, universality and power provide the minimum contribution. The results showed statistically significant difference between the mean of preservice teachers' value orientation scores and gender, department, education level of mother, and father's job status. No statistically significant difference was found between preservice teachers' value orientation scores and year in the university, reason of the selection of the university, type of the high school graduated, education level of father, and mother's job status. Although there was not a statistically significant difference between academic motivation of preservice teachers, and gender and high school graduated; there was a statistically significant difference between academic motivation of preservice teachers and their years in the university, department, reason of the selection of the university, mother's education level, father's education level, mother's job status and father's job status.