Örgütleme stratejilerinin ana fikir ve yardımcı fikir bulmaya etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, örgütleme stratejilerinin ana fikir ve yardımcı fikir bulmaya etkisini belirlemektir. Ana fikri belirlemek için metinden sonuç çıkarmak, dikkatli okuma yapmak, detaylı incelemek ve okuduğunu anlamak gerekir. Bu nedenle ana fikir belirlenirken örgütleme stratejilerini kullanmak önemli bir yer tutabilir. Bu araştırma, 2015-2016 Eğitim-Öğretim yılı güz döneminde Malatya il merkezinde yer alan bir ilkokulun 4. sınıfında eğitim gören öğrenciler üzerinde yapılmıştır. Örgütleme stratejilerinin ana fikir ve yardımcı fikir bulmaya etkisini belirlemeye yönelik olan bu çalışmada araştırmacı, 4. sınıfta örgütleme stratejilerinin ana fikir ve yardımcı fikir bulmaya etkisinin ne olduğuna yönelik bütüncül bir yaklaşımla araştırmayı amaçladığı ve söz konusu durumdan öğrencilerin nasıl etkilendiği üzerinde, derinlemesine inceleme yapmak istediği için karma desen modelini kullanmıştır.Bu çalışmada araştırmacı, uygulamada ortaya çıkan olası sorun alanlarını, bu sorunlara neden olan olası etmenleri ve olası müdahale yollarını saptama amacında olduğu, uygulamayı geliştirmeye yönelik hem nicel hem de nitel verileri kullanacağı için karma deseni tercih etmiştir.Araştırmanın kuramsal temelinin oluşturulması için yerli ve yabancı kaynaklar incelenmiştir. Ulaşılan bilgilerle konu uzmanlarının da görüşleri alınarak araştırmanın literatür kısmı oluşturulmuştur. Araştırma, sorunun tespiti ve çözüm yollarının bulunması olarak iki aşamada gerçekleştirilmiş ve her aşamada öyküleyici ve bilgi verici metinler kullanılmıştır. Araştırmanın veri toplama araçlarını araştırmacı tarafından geliştirilen ders planları, ders notları, sınıf içi etkinlikler için öğretim materyalleri, öğrencilerin örgütleme stratejilerini ne kadar doğru kullandığını belirlemeye yönelik yapılandırılmış gözlem formları ve yapılan etkinliklerin öğrenci açısından etkilerini belirlemeye yönelik yarı yapılandırılmış görüşme formları oluşturmaktadır. Araştırmada öğrencilerin ödevleri, günlükleri ve araştırma notları da incelenmiştir. Öğrencilere ait tüm dokümanlar (öğrenci video kayıtları, eğitim raporları) toplanmıştır.Araştırma kapsamına giren çalışma grubu ile ilgili ölçümler tamamlandıktan sonra verilerin çözümlenmesine geçilmiştir. Elde edilen nitel verileri değerlendirmede, betimsel analiz ve içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Elde edilen nicel veriler ise SPSS 15 programına göre analiz edilmiştir.Araştırma sonucunda, Türkçe derslerinde örgütleme stratejilerine yönelik yapılan çalışmaların ana fikir ve yardımcı fikir bulmaya etkisi belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler doğrultusunda araştırma bulgularına dayalı elde edilen sonuçlar şöyle sıralanmıştır:•İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin, uygulanan ders planları ile ana fikir ve yardımcı fikir bulma düzeylerinde ilerleme olmuştur.•Öğrencilerin öyküleyici metinlerde metnin ana fikrini bulma düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür.•Öğrencilerin bilgilendirici metinlerde hem daha çok sayıda yardımcı fikir ürettikleri hem de metnin konusunu bulma düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür.•Öğrencilerin hem bilgilendirici hem de öyküleyici metinlerde en çok konu, ana fikir, yardımcı fikir ve neden sonuç ilişkisi sorulan soruları düzeltmek istedikleri görülmüştür.•Öğrencilerin not alma stratejisini bilgilendirici metinlerde daha etkili kullandıkları tespit edilmiştir. •Öğrencilerin metnin ana hatlarını çıkarma stratejisini öyküleyici metinlerde daha etkili kullandıkları tespit edilmiştir. •Öğrencilerin özetleme stratejisini öyküleyici metinlerde daha etkili kullandıkları tespit edilmiştir. •Öğrencilerin kavram haritası oluşturma (önemli fikirlerle) stratejisini öyküleyici metinlerde daha etkili kullandıkları tespit edilmiştir. •Öğrencilerin anlamını bilmediği kelimelerin öyküleyici metinlerde daha fazla olduğu görülmüştür. •Öğrencilerin öyküleyici metinlerde metnin bölümlerini daha isabetli tespit ettikleri görülmektedir.•Ana fikir ve yardımcı fikir bulmaya yönelik hazırlanan akademik başarı testinin ön test son test düzeyleri karşılaştırıldığında uygulama yapılan sınıfta anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. •Uygulanan cevabı açık uçlu olan bilgilendirici metindeki ana fikir puanlarının ön test- son test puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur.•Uygulanan cevabı açık uçlu olan öyküleyici metindeki ana fikir puanlarının ön test- son test puanları anlamlı bir farklılık bulunmuştur.•Ana fikir puanlarına yönelik cevabı açık uçlu soruları olan bilgilendirici metne ait ön test ve son test arasındaki fark ile cevabı açık uçlu soruları olan öyküleyici metne ait ön test ve son test arasındaki farklar (erişi puanları) arasındaki anlamlık durumuna bakılmış ancak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.•Yapılan analiz sonucunda görsel olan ve olmayan metinlerde ana fikir bulma düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Görsel olmayan metinlerde öğrencilerin ana fikir bulma düzeylerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.•Uygulama sürecinde bilgilendirici ve öyküleyici metinlerdeki görsel çalışmalara ilişkin öğrenci, öğretmen ve uzmanların görüşleri alınmış metinler ile görseller arasında çeşitli çelişkilerin (görsellerin ile ana fikri desteklememesi, görseller ile metnin akışının uyumsuzluğu, görseller ile metnin içeriğinin tutarsızlığı) olduğu görülmüştür.•Öğrenciler süreçle ilgili olarak örgütleme stratejilerinden hem en etkili hem de en zor strateji olarak özetleme stratejisini, en eğlenceli strateji olarak kavram haritası oluşturma stratejisinin seçmişlerdir. Öğrenciler bütün stratejileri yararlı görmüştür. •Uygulama öncesi yapılan görüşmelerde ana fikir ve yardımcı fikir bulma konusunda zorlandıklarını ifade eden öğrenciler uygulama arası ve sonrası yapılan görüşmelerde ana fikir ve yardımcı fikir bulma konusunda kendilerini başarılı bulduklarını ifade etmişlerdir. Bu sonuçlarla Türkçe dersinde ana fikir bulma konusunda yaşanan zorluklara kolaylaştırıcı yollar önerilmiştir.Anahtar Sözcükler: Örgütleme Stratejileri, Ana Fikir, Yardımcı Fikir, Bilgi Verici Metin, Öyküleyici Metin

The purpose of this research is to determine the effect of organizing strategies on finding the main and the supporting idea. In order to define the main idea, one has to be able to deduct a conclusion from the text, read carefully, and comprehend what had been read. Therefore, using organizing strategies might take an important role while defining the main idea.This research has been done on 4th grade students which are studying in an elementary school located in Malatya city center during 2015-216 Academic Year.In this research on defining the effect of organizing strategies on finding the main and the supporting idea, the researcher used the mixed pattern method, for she aimed to make an in-depth investigation with an integrated approach on the effect of organizing strategies on finding the main and the supporting idea in 4th grade, and how the students are effected regarding the relevant subject.In this research, the researcher preferred the mixed pattern in order to use both quantitative and qualitative data for she aims to define the problematic areas which might rise during the implementation, the factors which causes these problems, the intervention methods, and for it to be an approach which aims to improve the implementation.The data collection tools of the researcher are; the lesson plans which have been improved by the researcher, teaching materials for in-class activates, observations forms which are configured to define how accurate the organizing strategies of the students are used, and interview forms which are half-configured to define the effects of the activities fulfilled in the students' eyes. The homework, diaries and the research notes of the students have been analysed while carrying out the research. All the documents which belong to the students (video recordings of students, education reports) are gathered.After the completion of the evaluation regarding the work-group within the scope of the research, data analysis process started. Descriptive analysis and content analysis techniques have been used in analysing the gathered qualitative data. For analysing the gathered quantitative data, SPSS 15 software has been used.In consequence of the research, the effect of organizing strategies on finding the main and the supporting idea in Turkish lessons are determined. The results based on the findings which are gathered through the research are listed as follows:•There has been an improvement in finding the main and the supporting idea with implemented action plan levels of the 4th grade students.•It has been observed that the students' level of finding the main idea in narrative texts are higher.•It has been observed that the students both generated more supporting ideas, and their level of finding the main idea of text is higher regarding the informational texts.•It has been observed that the students mostly demanded to straighten the questions asking the main idea, the supporting ideas and the cause and the effect relationship, regarding both the informational texts and the narrative texts.•It has been observed that the students use the note-taking strategy more effectively regarding the informational texts.•It has been observed that the students use the defining the outlines of the text strategy more effectively regarding the narrative texts.•It has been observed that the students use the summarization strategy more effectively regarding the narrative texts.•It has been observed that the students use the concept map formation (concerning important ideas) strategy more effectively regarding the narrative texts.•It has been observed that the words which their meanings are unknown to students are much more in the narrative texts.•It has been observed that the students detect the text categories more accurately regarding the narrative texts.•A significant difference has been detected in the class which the implementation took place regarding the comparison of the pretesting and post-testing levels of academic achievement test which is prepared to find the main and the supporting idea•A significant difference has been detected between the points of pretesting and post-testing regarding the main idea points in the informative text which have questions with open-ended answers.•A significant difference has been detected between the points of pretesting and post-testing regarding the main idea points in the narrative text which have questions with open-ended answers.•The significance situation has been observed within the differences (gain scores) between the pretesting and post-testing of the narrative text which have questions with open-ended answers and the pretesting and post-testing of the informative text which have questions with open-ended answers, and no significant difference has been detected.•A significant difference has been detected between finding the main idea levels of the visual texts and non-visual texts regarding the analysis performed. It has been observed that the students' level finding the main idea in non-visual texts are higher•The students, regarding the process, elected the summarization strategy as both the most effective and the most difficult strategy, and the concept map formation strategy as the most fun strategy among the organizing strategies. Students found all strategies beneficial.•The students who expressed that they are having a difficulty in finding the main and the supporting idea in their interviews before the implementation, expressed they found themselves successful in finding the main and the supportive idea in their interviews in between and in the end of the implementation.With these results, some methods for easing the difficulties faced regarding finding the main idea issue in Turkish lesson is introduced.Key Words: Organizing Strategies, Main Idea, Supporting Idea,Informational Text, Narrative Text