Kutadgu Bilig`de değerler öğretimi

Abstract

Değerler, bireyin topluma uyumunu sağlar ve kuşaktan kuşağa aktarılarak toplumları ayakta tutar. Bu çalışmada, eğitimcilerin en önemli görevlerinden olan değerleri aktarmaya yardımcı olması amacıyla, değerler öğretimi üzerinde durulmuştur. Türk-İslam tarihi ve edebiyatının en önemli eserlerinden biri olan ve Yusuf Has Hacib tarafından kaleme alınan Kutadgu Bilig adlı eserde, devlet yöneticisinin ve yönetilenlerin kazanmaları gereken değerlerin neler olduğu, bu değerlerin nasıl öğretildiğinin araştırıldığı bu çalışmada yöntem olarak nitel yöntem, araştırma deseni olarak da doküman analizi ve betimsel analiz desenleri benimsenmiştir. Analizlere ilişkin bulgular şu şekilde özetlenebilir:1-Adaletli olmak, doğruluk, bilgili olmak, bilgi ile yönetmek, cömert olmak, çalışkan olmak, anlayışlı olmak, sözünü bilerek konuşmak, faydalı olmak, ileri görüşlü olmak, mütevazı olmak, göreve liyakat sahibi kişileri getirmek, ataya saygılı olmak ve atasözü dinlemek öne çıkan değerlerdir. 2-Yusuf Has Hacib çocukların anne-babaları tarafından, kız-erkek ayrımı yapılmadan erken yaşlarda eğitilmesi gerektiğini anlatmıştır.3-Yusuf Has Hacib değerleri ayrı ayrı öğretmek yerine birbirleriyle ilişkilendirerek öğretmiş, açık ve anlaşılır dil kullanımı tavsiye etmiştir. 4-Öğretim esnasında sembollerden, edebi sanatlardan, değerlere uygun atasözlerinden ve Türk devlet adamları ve hükümdarlarının sözlerinden, dini motiflerden faydalanmıştır.5-Yusuf Has Hacib değerleri öğretirken değer telkini, değer belirginleştirme, değer analizi yaklaşımlarını benimsemiş; düz anlatım, örnek olay, tartışma yöntemlerini kullanmış ve soru-cevap, doğaçlama tekniklerini işe koşmuştur.Anahtar Kelimeler: Değer, Değerler Öğretimi, Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacib.

Values, provide integration of the individual to society and sustain communities by transferring from generation to generation. In this study, which is one of the most important tasks of educators for the purpose of assisting in the transfer of values, has been concentrated on values of teaching. The work named Kutadgu Bilig, penned by Yusuf Has Hacib that one of the most important masterpiece of Turkish-Islamic history and literature includes what the requirred values are the governers and ruled should have, to determine how to teach these values investigated in this study, qualitative methods as the method and document analysis and descriptive analysis patterns as the research desing has been adopted. Analysis of the findings can be summarised as follows:1-To be fair, accuracy, to be well-informed, manage by knowledge, to be generous, to be diligent, to be considerate, knowing the word talk, to be helpful, to be far-sighted, bring the owner of contacts of merit to duty show respect to the ancestor and listen to proverbs are the values that stand out. 2-Yusuf Has Hacib has explained that children should be trained by their parents without distinction of male-female at early age. 3-Yusuf Has Hacib taught the values by associating with each other instead of teaching separately, recommended the use of clear and understandable language. 4-During teaching had benefited from symbols, literary arts, proverbs that appropriate for each value and sayings of Turkish statesman and rulers and religious motives.5-Yusuf Has Hacib while teaching values has adopted approaches of the value suggestion, highlight the value and value analysis; has used the methods of lecture, case study and discussion, has put to work question answer and improvisation techniques.Key Words: Value, Teaching Values, Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacib.