İlköğretim matematik öğretmen adaylarının 5. sınıf kesirler konusunda derse hazırlık süreçlerinin lesson study (Ders imecesi) modeli kapsamında incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, matematik öğretmen adaylarının ders imecesi (Lesson Study) modeli kapsamında derse hazırlık süreçlerinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Bu kapsamda öncelikle öğretmen adaylarının ders imecesi modeline yönelik olarak var olan bilgileri incelemiştir. Daha sonra ders imecesi modeli kapsamında seminer düzenlenerek öğretmen adaylarının düşüncelerinde ne gibi değişikliklerin olduğu incelenmiştir. Devamında öğretmen adayları bireysel ve ders imecesi modeli kapsamında grup olarak ders planları yapmışlardır. Öğretmen adaylarının bireysel ve grupla yapmış oldukları ders planlarının nasıl değiştiği incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni benimsenmiştir. Araştırmaya ilköğretim matematik öğretmenliği programı 3. sınıf öğrencilerinden 11 öğretmen adayı katılmıştır. Katılımcıların belirlenmesinde tipik durum örneklemesi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri 7 haftalık bir süreç içerisinde görüşme formu, gözlem, rubrik formu ve doküman inceleme yöntemleri ile elde edilmiştir. Araştırma sonunda öğretmen adaylarının ders imecesi modeli ile ilgili yapılan seminer öncesi görüşmede yeterli bir bilgiye sahip olmadıkları, sorulan sorulara imece kavramı üzerinden cevaplar verdikleri görülmüştür. Seminer sonrasında ise sorulan sorulara yeterli cevaplar verdikleri ve görüşlerinin değiştiği ortaya çıkmıştır. Genel olarak karşılaştırıldığında ders imecesi kavramını seminerden önce öğrenciler arasında işbirliğine dayalı bir öğrenme modeli olarak tanımladıkları görülürken, seminer sonrasında modelin aslında öğretmenlerin ortaklaşa karara vardıkları bir model olduğu görüşünü benimsedikleri görülmüştür. Öğretmen adaylarının bireysel olarak hazırladıkları ders planlarının; amacı doğrultusunda hazırlanmadığı, konunun düzenli bir sıra ile planlanmadığı, işlenecek konunun öğrenci seviyesine uygunluğuna dikkat edilmediği görülmüştür. Grup olarak yapılan planlar incelendiğinde ise konunun düzenli bir sıra ile planlandığı, bir bütün olarak ele alındığı, konular ve aktiviteler arası geçişlere dikkat edildiği ve öğrenciler için hazırlanan örneklerin konu ile ilişkili olduğu görülmüştür. Bu doğrultuda öğretmen adaylarının ders imecesi kapsamında grup olarak yaptıkları planlamalarının, bireysel olarak yapılan planlamalara göre daha etkili olduğu belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda gerekli görülen bir takım önerilerde bulunulmuştur.

The present study aimed to investigate the course planning skills of the pre-service mathematics teachers based on the lesson study model. In this context, initially the knowledge level of the pre-service teachers on the lesson study model was determined. Then, a seminar was organized on the lesson study model and the variations in the ideas of pre-service teachers were investigated. After that process, the pre-service teachers developed course plans individually and, in a group, based on the lesson study model. Finally, the differences between the two plans that pre-service teachers developed individually and within the group were analyzed.In the study, case study design, a qualitative research method, was utilized. Eleven pre-service teachers who were attending Fırat University, Faculty of Education, Primary School Mathematics Teaching Program junior year participated in the study. Typical case sampling was used to identify participants. The study data were collected within a process of 7 weeks. The study data was collected with an interview form, observations, a rubric form and document analysis methods.Study findings demonstrated that the pre-service teachers had little knowledge about the lesson study model before the seminar. It was observed that the responses given to the questions were simply based on the `collective study` concept. However, after the seminar, it was observed that pre-service teachers gave correct answers to the questions and their views changed. A general comparison demonstrated that before the seminar, pre-service teachers considered the model as a collaborative learning model, however after the seminar, they realized that the approach actually was a model where the teachers made decisions collectively. Furthermore, it was observed that individual course plans were not developed based on the course objectives, in the order of the topics were not adequate and the course topics were not planned based on the student level within the scope of the predetermined criteria. When the plans made as a group were examined, it was observed that the topics were planned in a regular order and holistically, attention was paid to the transitions between the topics and activities and the examples prepared for the students were related to the topics. Thus, it was determined that the planned activities by pre-service teachers as a group based on the lesson study method was more effective than the plans made individually. Recommendations are presented in line with the study findings.