Ortaöğretim öğrencilerinin okulla özdeşleşme düzeyleri ve öğretmene güven algıları

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı ortaöğretim öğrencilerinin okulları ile ne düzeyde özdeşleştikleri ve öğretmenlerine ne düzeyde güvendiklerinin belirlenmesidir. Araştırma ile birlikte öğrencilerin okulla özdeşleşme düzeylerini belirlemek için Voekl (2006) tarafından geliştirilen `Okulla Özdeşleşme Ölçeği`nin Türkçeye uyarlanması amaçlanmıştır. Araştırmada ayrıca öğrencilerin okulla özdeşleşme ve öğretmenlerine güven ölçeğinden aldıkları puanların; cinsiyet, öğrenim görülen okul türü, sınıf düzeyi ve özel dershaneye gitme durumuna göre anlamlı farklılık gösterip göstermediği belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada son olarak öğretmene güven ile okulla özdeşleşme arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle, bu araştırmada betimsel, nedensel karşılaştırmalı ve ilişkisel araştırma desenleri kullanılmıştır.Araştırmanın evrenini, Adıyaman ili Kahta ilçe merkezindeki ortaöğretim kurumlarında, 2015-2016 eğitim-öğretim yılı bahar yarıyılında öğrenim gören 7983 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemi ise bu okullarda öğrenim gören öğrenciler arasından tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenen 1124 öğrenciden oluşmaktadır. Veri toplamak için araştırmaya katılan öğrencilere Öğrenciler İçin Öğretmene Güven Ölçeği ve Okulla Özdeşleşme Ölçeği'nin yer aldığı bir test bataryası uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS programıyla çözümlenmiştir. Veriler analiz edilirken öncelikle betimsel istatistik hesaplamaları yapılmıştır. Lise öğrencilerinin öğretmenlerine güven ve okulla özdeşleşme düzeylerinin cinsiyetlerine ve dershaneye gitme durumuna göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için ise bağımsız gruplar için t testi yapılmıştır. Öğrencilerin öğretmenlerine güven ve okulla özdeşleşme düzeylerinin okul türü ve sınıf düzeyine göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Bu analiz için anlamlı farklılığın tespit edildiği durumlarda gruplar arasındaki farkın kaynağını tespit etmek için Scheffe çoklu karşılaştırma testi yapılmıştır. Çalışmada son olarak öğrencilerin öğretmenlerine güven düzeylerinin okulla özdeşleşme düzeylerinin anlamlı bir yordayıcısı olup olmadığını belirlemek üzere basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır.Yapılan betimsel istatistikler sonucunda ortaöğretim öğrencilerinin okulla özdeşleşme düzeylerine ilişkin algılarının ve öğretmene güven düzeylerinin ortalamanın üzerinde olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin okulla özdeşleşme düzeyleri cinsiyet değişkeni açısından değerlendirildiğinde kız öğrenciler lehine anlamlı farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kız ve erkek öğrencilerin öğretmene güven algıları arasında istatistiksel olarak yine kız öğrenciler lehine anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir. Okulla özdeşleşme ölçeğinin genelinden alınan puanlar üzerinden yapılan analizler sonucunda meslek lisesi öğrencileri ile fen lisesi öğrencileri arasında meslek lisesi öğrencileri lehine anlamlı farklılık bulunmuştur. Öğrencilerin öğretmene güven ölçeğinden aldıkları puanlar okul türü değişkeni açısından da anlamlı olarak farklılaşmıştır. Meslek lisesi öğrencilerinin anadolu ve fen lisesi öğrencilerine göre öğretmene güven algılarının daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf düzeyi açısından değerlendirildiğinde, 9. sınıf öğrencilerinin diğer öğrencilere göre okulla özdeşleşme düzeylerine ilişkin algılarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Sınıf düzeyi yükseldikçe okulla özdeşleşme düzeyinde azalma olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin öğretmene güven ölçeğinden aldıkları puanların sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı olarak farklılaştığı belirlenmiştir. Sınıf düzeyi arttıkça öğretmene güven düzeyinde azalma olduğu sonucu elde edilmiştir. Okulla özdeşleşme ölçeğinin geneli için, dershaneye giden öğrenciler ile dershaneye gitmeyen öğrenciler arasında dershaneye gitmeyen öğrenciler lehine anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir. Başka bir deyişle dershaneye gitmeyen öğrenciler, dershaneye giden öğrencilere göre kendilerini daha fazla okulla özdeşleşmiş olarak algılamaktadır. Öğretmene güven ölçeği için, dershaneye giden öğrenciler ile dershaneye gitmeyen öğrenciler arasında yine dershaneye gitmeyen öğrenciler lehine anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir. Son olarak, öğretmene güven ile okulla özdeşleşme arasında pozitif yönde ve yüksek düzeyde bir ilişkinin var olduğu belirlenmiştir. Anahtar Sözcükler: Okulla özdeşleşme, öğretmene güven, ortaöğretim öğrencileri

The main aim of this study is to determine the level of high school students' identification with school and the level of trust they have in their teachers. In addition, it was aimed to adapt the `Identification with School Scale` developed by Voekl (2006) to Turkish to determine the level of identification of the students with their school. The research also tried to determine whether the scores of students' identification with school and their trust in teachers' were significantly different according to gender, school type, grade level, and private tutoring status. Finally, the research aimed to determine the relationship between the student trust in teacher & student identification with school. For this reason descriptive, causal comparative and relational research designs were used in this study.The population of the research was formed by 7983 students who were enrolling the secondary education institutions in the Kahta district center in Adıyaman province during spring semester of the 2015-2016 academic year. The sample of the study consisted of 1124 students determined by stratified sampling among the students who were educated in these schools. For the students who participated in the survey to collect the data, a test battery was used which included the Trust in Teacher Scale and the Identification with School Scale. The obtained data were analyzed by SPSS program. The analysis of the data first included descriptive statistics. Independent groups t-test was used to determine whether the level of students' trust in teachersand their level of identification with school were significantly different according to gender and private tutoring status variables. One way ANOVA was conducted to determine whether students' trust in teachers and their level of identification with school were significantly different from school type and class level. Where significant differences were identified for this analysis, a Scheffe multiple comparison test was conducted to determine the source of the difference between the groups. In the study, a simple linear regression analysis was conducted to determine whether the level of students' trust in teachers was a significant predictor of their levels of identification with schools.As a result of the descriptive statistics, it was determined that the perceptions of the students' level of identification with school and the level of the trust in teachers were above the average. When the levels of the students' identification with school is evaluated in terms of gender variable, it is concluded that there is a significant difference in favor of female students. It was determined that there was a statistically significant difference between female and male students' perceptions of trust in teachers in favor of female students.As a result of the analysis based on the scores obtained from the identification with school scale, there was a significant difference between the vocational high school students and the science high school students in favor of the vocational high school students. The scores of students' trust in teachers scale also differ significantly in terms of school type variable. According to the results of the study, the vocational high school students' perceptions of the trustin teachers are higher than those of the Anatolian and the science high school students. When evaluated in terms of class level, it was determined that 9th grade students had higher perceptions about the level of identification with school than other students. The higher the class level, the lower the level of identification with school. It was determined that the scores of the students' trusting teachers scale differ significantly from the class level variable. As the class level increased, the result was that the level of trust in teachers decreased. It has been determined that there is a significant difference between the students who go to a private teaching institution and the students who do not go to a private teaching institution in favor of the second one about the identification with school. In other words, students who do not attend a private teaching course perceive themselves as more identified with the school than the other students. For the trust in teacher scale, it was determined that there is a significant difference between the students who attend a private teaching institution and the ones who do not in favor of the students who do not attend a private teaching institution. Finally, it has been determined that there is a positive and high level of relationship between trust in teachers and identification with school.Key words: Identification with school, student trust in teachers, high school students.