Eğitim denetimi sistemleri bakımından Türkiye ile PISA`da başarı gösteren bazı ülkelerin karşılaştırılması

Abstract

Ülkelerin ve toplumların kalkınmasında, önemli bir yere sahip olan eğitim sistemlerinin amaçlarının gerçekleştirilme düzeylerinin belirlenmesi ve geliştirilmesi, etkili bir eğitim denetimi sistemi ile mümkündür. Bu araştırmada, eğitim denetimi sistemleri bakımından Türkiye ile PISA (Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı)'da başarı gösteren bazı ülkelerin (Çin-Şanghay, Singapur, Güney Kore ve Japonya) karşılaştırmalı olarak analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Araştırma evrenini, PISA (2012) sınavına katılan 34'ü OECD üyesi olmak üzere 65 ülke oluşturmaktadır. Araştırmada örneklem olarak ise, PISA (2012)'da üç ders (okuma, fen bilimleri, matematik) açısından yüksek başarı gösteren ve yeterli verilere ulaşılabilen ülkeler olan Çin-Şanghay, Singapur, Güney Kore ve Japonya seçilmiştir. Ek olarak, karşılaştırma için Türkiye'de araştırma örneklemine alınmıştır. Araştırma verileri, resmi belgeler ile bilimsel kaynaklardan elde edilmiştir. Bunlara ek olarak, uluslararası örgütler tarafından ülkelerin eğitim sistemleri ile ilgili bilgiler veren internet sitelerine de başvurulmuştur. Araştırmada adı geçen ülkeler ile ilgili elde edilen veriler, `okul denetimi/değerlendirilmesi uygulamaları` ve `öğretmen değerlendirilmesi uygulamaları` temaları çerçevesinde elde edilmiş ve karşılaştırmalar yapılarak yorumlanmıştır. Sonuç olarak, PISA'da başarı gösteren ve araştırma kapsamında incelenen ülkelerde (Çin-Şanghay, Singapur, Güney Kore ve Japonya) okul denetimi/değerlendirme uygulamalarında, tüm paydaşların söz sahibi oldukları, okulların gelişimsel hedefler belirleyerek bu süreçte sorumluluk üstlendikleri ve belirli aralıklarla okulların öz-değerlendirme çalışmalarını yürüttükleri görülmektedir. Bu ülkelerde öğretmen değerlendirme uygulamalarında ise, birden fazla aşamanın yer aldığı, bilgilerin çoklu yöntemler ile toplandığı, öğretmenlerin bireysel olarak gelişim düzeylerinin değerlendirildiği ve öz-değerlendirme uygulamalarıyla öğretmenlere sorumluluklar yüklendiği görülmektedir. Bunun yanı sıra bu ülkelerde öğretmen değerlendirmelerinde, çoklu değerlendirmecilerin ön planda olduğu, öğretmenlerin sürekli mesleki gelişimlerinin teşvik edildiği ve öğretmen değerlendirmesi sonuçlarına göre terfi, maaş ve ek ikramiye yöntemleri kullanılarak etkili teşvik sistemlerinin geliştirildiği görülmektedir. Türkiye'de okul denetimi uygulamaları, illerde müfettiş gruplarının oluşturulması ile başlamakta, okullarda rehberlik ve denetim çalışmalarının yapılması ile sürmekte ve müfettişlerin okul denetimini içeren raporu yazması ile sona ermektedir. Türkiye'de öğretmen değerlendirmesi uygulamaları ise, öğretmenlerin gösterdikleri performansa dayalı olarak kurum müdürleri tarafından değerlendirilmesini içermektedir.

Determining and developing the level of implementation of goals of educational systems which have a vital role in improvement of the countries and societies is possible through an effective educational supervision system. In this research, it is aimed to analyze comparatively some countries (China-Shanghai, Singapore, South Korea and Japan), performing well in PISA 2012 (International Student Assessment Programme) with Turkey in terms of education supervision systems. Document analysis is applied in this research. Research universe includes 65 countries participating in PISA and 34 of which are member of OECD. As research sample, China-Shanghai, Singapore, South Korea and Japan, having high performance in PISA (2012) in terms of 3 subjects (reading, science and maths) and getting sufficient data were chosen. Additionally, Turkey was also involved in research sample for comparison. Research data were derived from legal documents and scientific sources. In addition to these, websites of international organizations, providing information about education systems, were applied. The data, in regard to the countries above mentioned in this research, were obtained within the framework of `school supervision/evaluation implementations` and `teacher evaluation implementations` and were interpreted by making comparisons. In conclusion, it is seen in the process of school supervision/evaluation that all the stakeholders have a voice, all the schools take responsibility by setting developmental goals and conduct self evaluation studies periodically in some countries (China-Shanghai, Singapore, South Korea and Japan), performing well in PISA (2012) and studied in the context of research. It is seen in the process of teacher evaluation that many phases occur, the data are gathered by multiple methods, the teachers evaluate their development level by setting individual goals and the teachers take responsibility with the practices of self evaluation. Furthermore in these countries, in the process of teacher evaluation, multiple evaluators are emphasized, the level of continuous professional development of teachers are encouraged and effective incentive systems are developed by using the results of teacher evaluation in many fields such as promotion, salary and bonus. In Turkey, the process of school supervision implementations begin with the formation of supervisor groups, followed by the conduct of guidance and supervision practices and concluded by the writing of a report containing the supervisor groups' school supervision. The process of teacher evaluation implementations include teachers' performance evaluations by school principals in Turkey.