Öğretmenlerin iş yaşam kalitesi ile pozitif psikolojik sermaye düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Araştırmanın amacı, ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin iş yaşam kalitesi ile pozitif psikolojik sermaye düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Malatya ili merkez ilçelerinde görev yapan 3094 ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Örneklem 385 öğretmenden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak Akar ve Üstüner (2017) tarafından geliştirilen `İş Yaşam Kalitesi Ölçeği`, Tösten ve Özgan (2014) tarafından geliştirilen `Pozitif Psikolojik Sermaye Ölçeği` kullanılmıştır. Verilerin analizinde, ortaokul öğretmenlerinin iş yaşam kalitesi ve pozitif psikolojik sermaye düzeylerini belirlemek için aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Araştırmada veriler normal dağılım göstermektedir. Ortaokul öğretmenlerinin iş yaşam kalitesi ve pozitif psikolojik sermaye düzeylerine ilişkin algıları cinsiyet, medeni durum, çalıştığı kurum ve öğrenim durumu değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla t testi; mesleki kıdem değişkenine göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla tek yönlü varyans analizi; aralarındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla Pearson korelasyon analizi yapılmıştır. Araştırmada ortaokul öğretmenlerinin iş yaşam kalitesi ve pozitif psikolojik sermaye algıları yüksek düzeyde çıkmıştır. Öğretmenlerin iş yaşam kalitesi algıları cinsiyet, öğrenim durumu ve mesleki kıdeme göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Öğretmenlerin iş yaşam kalitesi algıları medeni durum ve okul türüne göre anlamlı farklılık göstermektedir. Medeni duruma göre evli öğretmenlerin iş yaşam kalitesi algıları bekar öğretmenlere göre daha yüksektir. Okul türüne göre özel okullarda çalışan öğretmenlerin iş yaşam kalitesi algıları devlet okullarında çalışan öğretmenlere göre daha yüksektir. Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları cinsiyet, medeni durum ve mesleki kıdeme göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları okul türü ve öğrenim durumuna göre anlamlı farklılık göstermektedir. Okul türüne göre özel okullarda çalışan öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları devlet okullarında çalışan öğretmenlere göre daha yüksektir. Öğrenim durumuna göre lisansüstü mezunu öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları lisans mezunu öğretmenlere göre daha yüksektir. Ortaokul öğretmenlerinin iş yaşam kalitesi ile pozitif psikolojik sermaye düzeyleri arasında pozitif yönlü ve orta düzeyde anlamlı ilişki olduğu görülmektedir.

The aim of this research is to determine the relationship between secondary school teachers' work-related quality of life and their positive psychological capital levels. This research was conducted in the relational screening model. The target population of the study consists of 3094 secondary school teachers who work in Malatya in the academic year of 2018-2019. Simple random sampling technique was used in this research. The sample consists of 385 teachers. `Work-Related Quality of Life Scale` developed by AKAR and ÜSTÜNER (2017) and `The Scale of Positive Psychological Capital` developed by TÖSTEN and ÖZGAN (2014) were used as data collection tools in the research. In the analysis of the data, mean and standard deviation values were calculated to determine the work-related quality of life and positive psychological capital levels of secondary school teachers. The values (data) show a normal distribution in the research. A t-test was conducted to measure whether the perceptions of secondary school teachers on work-related quality of life and on their positive psychological capital levels vary considerably according to gender, marital status, the organization where s/he works and educational background. One-way ANOVA was conducted to determine whether they vary dramatically according to professional seniority variables; and Pearson Correlation Analysis was conducted to determine the relationship between them. In this research, secondary school teachers' perceptions of work-related quality of life and of positive psychological capital reach at a high-level. Their perceptions of work-related quality of life do not vary considerably according to gender, educational background and professional seniority. However, their perceptions of work-related quality of life vary considerably according to marital status and the organization where s/he works. According to marital status, married teachers' perceptions of work-related quality of life are higher than single teachers'. According to the organization where teachers work, perceptions of work-related quality of life of the teachers who work in private schools are higher than those of the teachers who work in state schools. Teachers' perceptions of positive psychological capital do not vary considerably according to gender, marital status, and professional seniority. However, their perceptions of positive psychological capital vary considerably according to the organization where they work and educational background. According to the organization where teachers work, perceptions of positive psychological capital of the teachers who work in private schools are higher than those of the teachers who work in state schools. According to the educational background, perceptions of positive psychological capital of the teachers with postgraduate degree are higher than those of the teachers with Bachelor's degree. It is observed that there is a positive and medium-level significant relationship between secondary school teachers' work-related quality of life and their positive psychological capital levels.