Değerler eğitimi ve söz varlığı açısından Bektaşi fıkraları

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Bektaşi fıkralarını değerler eğitimi ve söz varlığı açısından inceleyerek fıkraların Türkçe öğretiminde söz varlığını aktarmada ve değerlerin aktarımında kullanılabilir olup olmadığını ortaya koymaktır. Fıkra türünün Türkçe öğretiminde ve değerler eğitimini aktarmada kullanılabileceği daha önce Nasreddin Hoca fıkraları ve İncili Çavuş fıkraları gibi fıkra türünün diğer örnekleri incelenerek ortaya konulmuştur. Ancak Bektaşi fıkraları ile ilgili bu konuda tez çalışması yapılmamıştır. Kültürümüzde yer alan Bektaşi fıkralarının da sahip olduğumuz değerleri aktarmada kullanılabilir olduğu ve söz varlığı bakımından zengin olduğu varsayılmıştır. Bektaşi fıkraları ile ilgili en kapsamlı çalışmalardan biri olan Dursun Yıldırım'ın `Türk Edebiyatında Bektaşi Fıkraları` eseri üzerinden araştırma yürütülmüştür. Bu nedenle araştırmada betimsel tarama modeli ve doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Bektaşi fıkraları içerisinden 2018 Türkçe Öğretim Programında yer alan `kök değerler` ile benzer değerlere yer veren fıkralara yer verilmiştir. Veri analizi sürecinde araştırmanın kaynağını oluşturan Bektaşi fıkraları baştan sona taranmıştır. Mizah, fıkra, Hacı Bektaş Veli ve Bektaşilik, değerler eğitimi, söz varlığı ile ilgili kavramların tanımlarına yer verilmiştir. Elde edilen bulgular düzenlenerek yorumlara yer verilmiştir. Sonuç olarak Bektaşi fıkralarının Doğan Aksan'ın sıraladığı söz varlığı ögeleri açısından yeterli seviyede olduğu ve 2018 Türkçe Öğretim programında yer alan `kök değerler` ile uyumlu olduğu ortaya konulmuştur.

The aim of this study is to examine the Bektashi jokes in terms of values education and vocabulary, and to determine whether the jokes can be used in transferring vocabulary and transferring values in Turkish teaching. It has been shown that the jokes of Nasreddin Hodja and the İncili Çavuş jokes have been examined by examining other examples of the joke type which can be used in teaching Turkish and transferring values education. However, there is no thesis work on this subject related to the Bektashi jokes. It is assumed that the Bektashi clauses in our culture can be used to convey the values we have and are rich in vocabulary. One of the most comprehensive studies on Bektashi jokes, Dursun Yıldırım''sBektashi Jokes in Turkish Literature `work was carried out. For this reason, descriptive scanning model and document analysis technique were used. Among the Bektashi jokes, veren root values alan included in the 2018 Turkish Curriculum are included. In the data analysis process, Bektashi jokes, which constitute the source of the research, were searched thoroughly. The definitions of humor, clause, Hacı Bektaş Veli and Bektashism, values education, vocabulary are included. The findings were arranged and comments were made. As a result, it has been demonstrated that the Bektashi jokes are sufficient in terms of the vocabulary items listed by Doğan Aksan and are consistent with the `root values yer included in the 2018 Turkish Curriculum.