Değerler eğitimi etkinliklerinin okul öncesi dönem 5 yaş çocuklarının değer algıları ve sosyal-duygusal gelişimleri üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı değerler eğitimi etkinliklerinin okul öncesi dönem 5 yaş çocuklarının değer algıları ve sosyal-duygusal gelişimleri üzerinde olan etkilerini ortaya koymaktır. Araştırma, ön test-son test kontrol gruplu seçkisiz deneysel desen modeline göre tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017-2018 eğitim öğretim yılı Balıkesir ili Gönen ilçesi Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı Karşıyaka 100. Yıl İlkokulu'nda okul öncesi eğitimine devam eden beş yaş grubundaki 20 deney 20 kontrol grubu olmak üzere toplam 40 çocuktan meydana gelmiştir.Araştırmada veri toplama aracı olarak, genel bilgi formu, Neslitürk ve Çeliköz (2015) tarafından geliştirilerek 5-6 yaş çocukları için geçerlik ve güvenilirlik çalışmaları yapılan Okul Öncesi Değerler Ölçeği Aile ve Öğretmen Formu, Epstein ve Synhorst (2009) tarafından geliştirilen ve Uyanık Balat ve Özdemir Beceren (2014) tarafından Türkçe'ye uyarlanıp beş yaş çocukları için geçerlik ve güvenilirlik çalışmaları yapılan Okul Öncesi Davranışsal ve Duygusal Dereceleme Ölçeği kullanılmıştır. Ölçekler, çocuklar için etkinlik öncesi ve sonrası öğretmenleri ve aileleri tarafından doldurulmuş; okul öncesi değerler ölçeği aile ve öğretmen formunun çocuklar için hazırlanan resimli alt boyutu etkinlik öncesi ve sonrası çocuklar tarafından cevaplanmıştır.Araştırmada elde edilen veriler non-parametrik testler kullanılarak incelenmiştir. Deney ve kontrol gruplarının her birine ait öntest-sontest karşılaştırmalarında Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi ve deney ve kontrol gruplarının karşılıklı öntest-sontest karşılaştırmalarında Mann-Whitney U Testi kullanılmıştır. Son olarak; değerler eğitimi etkinliklerinin 5 yaş okul öncesi çocuklarının değer algıları ile sosyal ve duygusal gelişimlerine anlamlı etkisi olup olmadığı t testi ile incelenmiştir. Analiz sonucunda kontrol grubundaki çocukların değer algıları ile sosyal duygusal gelişimlerine oranla, deney grubundaki çocuklara uygulanan değerler eğitimi etkinliklerinin bu gruptaki çocukların değer algıları ile sosyal duygusal gelişimleri üzerindeki etkisinin anlamlı olduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda değerler eğitimi etkinliklerinin çocukların değer algılarını ve sosyal-duygusal gelişimlerini olumlu yönde desteklediğini söyleyebiliriz.Anahtar Kelimeler: Değer algısı, değerler eğitimi, okul öncesi, sosyal-duygusal gelişim.

The primary aim of the present study is to reveal the effects of values education activities on the value perceptions and socio-emotional development of 5-year-old preschoolers. The research was designed according to a random experimental pattern model with pre-test and post-test control groups. The sample consists of 40 five-year-old preschoolers (20 in the experiment and 20 in the control group) at Karşıyaka 100. Yıl Elementary School (a public school) in Gönen Town, Balıkesir in the 2017-2018 Academic Year.The data were collected with the Parents and Teachers Form of the Preschool Value Scale, which was developed for 5 to 6-year olds and whose validity and reliability were tested by Neslitürk and Çeliköz (2015) and the Preschool Behavioral and Emotional Rating Scale (PreBERS), which was developed by Epstein and Synhorst (2009) and which was adapted to the Turkish academia and whose validity and reliability were tested by Uyanık Balat and Özdemir Beceren (2014). The scales were filled in by the teachers and parents before and after the activities. The items in the illustrated sub-domain of the parents and teachers form of the preschool values scale were replied by the children before and after the activities.The obtained data were analyzed with non-parametric tests. Wilcoxon signed-rank test was employed to make a within-group comparison between the pre- and post-test scores of the experiment and control group, whereas Mann-Whitney U test for a between-group comparison of the scores from the pre- and post-test scores of the experiment and control group. Lastly, t test was used to investigate whether values education activities exert statistically significant effects on the value perceptions and socio-emotional developments of the five-year-old preschoolers. The results revealed that the effect of values education activities offered to the children in the experiment group on their value perceptions and socio-emotional development was statistically significant in comparison with the value perceptions and socio-emotional development of the children in the control group. It can be concluded from the obtained results that values education activities positively affect value perceptions and socio-emotional development of children. Keywords: Preschool, socio-emotional development, values education, value perception.