Özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri ile sınıf yönetimi becerileri arasındaki ilişki

Abstract

Araştırmanın amacı; Özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri ile sınıf yönetimi becerilerini belirlemek ve aralarındaki ilişkiyi incelemektir. Ayrıca bu iki değişkenin farklı değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı bu araştırmada incelenmiştir. Özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlerin diğer okullardaki öğretmenlere göre daha fazla tükenmişlik yaşama ve öğrencilerin özel durumlarından ötürü sınıf yönetimi becerilerinde sorunlar yaşama ihtimalleri olmasından dolayı böyle bir araştırma yapılmaya gerek duyulmuştur. Bu araştırmayla öğretmenlerin sorunlarına ışık tutulmaya çalışılmış, yaşadıkları tükenmişliğin ve sınıf yönetimi becerilerindeki problemlerin çözümüne katkı sağlamaya yönelik önerilerde bulunulmuştur.Araştırmada; tükenmişlik ve sınıf yönetimi becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesinden dolayı nicel modellerden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Çanakkale ili genelinde bulunan toplam 12 (9 tanesi zihinsel engelliler, 1 tanesi işitme engelliler ve 2 tanesi görme engelliler) özel eğitim okulunda çalışan öğretmenler oluşturmuş ve örneklem alınmaksızın tüm evren araştırmaya dâhil edilmiştir. Yapılan araştırma için Maslach tükenmişlik envanteri, sınıf yönetimi becerileri ölçeği ve bilgi formu kullanılmıştır. Ölçekler Çanakkale ilindeki özel eğitim okullarında çalışan 106 öğretmen ve idareci tarafından doldurulmuş ve analizi yapılmıştır.Araştırmada elde edilen veriler, SSPS programı ile çözümlenmiş, betimsel analizler yapılmış, hipotez testleri olarak aritmetik ortalama, t-testi ve ANOVA (Tek yönlü varyans analizi) testi, değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemede Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır.Araştırma neticesinde, özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlere bilgi formu yoluyla sorulan 11 maddeden sınıf yönetimi becerilerinde farklılaşma olmadığı buna karşın mesleki tükenmişlik düzeylerinde ise öğretmenlik mesleğini isteyerek yapma ve çalıştığı ortamdan memnun olma durumlarında farklılaşma olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak; özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerinin yeterli, mesleki tükenmişlik düzeylerinin ise normal olduğu belirlenmiştir. Ayrıca; sınıf yönetimi becerileri ile mesleki tükenmişlikleri arasında düşük düzeyde ve negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır.Anahtar kelimeler: Özel Eğitim, Tükenmişlik Düzeyi, Sınıf Yönetimi Becerileri

The purpose of this research; is to determine burnout levels and classroommanagement skills of teachers employed in the special education schools and to investigatethe correlation between them. Furthermore, it was studied in this research whether these twovariables differ according to different variables. It has been necessary to conduct such aresearch because teachers working in special education schools are more likely to experienceburnout and problems with classroom management skills due to students' specialcircumstances than teachers at other schools. This research tried to shed light on the problemsof the teachers, made suggestions for contributing to the solution of the problems of teachers'burnout and classroom management skills.In the research, relational search model was used from quantitative models due toinvestigation of the relationship between burnout and classroom management skills. Theuniverse of the research was composed of teachers working in a total of 12 special educationschools in Çanakkale Province (9 of them mentally disabled, 1 hearing impaired and 2 ofthem visually impaired) and the entire universe was included in the survey without sampling.Maslach burnout inventory, class management skills scales and information form were usedfor the research. The scales were filled and analyzed by 106 teachers and administratorsworking in special education schools in Çanakkale Province.The data obtained in the research were analyzed by SPSS packet program, descriptiveanalyzes were made, arithmetic mean, t-test and ANOVA test (one-way variance analysis) asvithe hypothesis tests and Pearson correlation analysis in determining the relationship betweenvariables were used.As a result of this research, it was determined that there was no difference in classmanagement skills from 11 questions asked by teachers working in special education schoolsvia information form, despite that it was determined that there was a difference in thewillingness to do the teaching profession related to the levels of occupational burnout andsatisfaction of the environment in which they work. Consequently; it was determined that theclassroom management skills of teachers working in special education schools were adequateand the occupational burnout levels were normal. Besides, it was concluded that there was ameaningful relationship between classroom management skills and the professional burnout atlow level and negative direction.Keywords: Special Education, Burnout Level, Classroom Management Skills