Ortaokul müzik ders kitaplarında yer alan şarkıların müziksel özellikler ve değerler eğitimi açısından incelenmesi

Abstract

ORTAOKUL MÜZİK DERS KİTAPLARINDA YER ALAN ŞARKILARIN MÜZİKSEL ÖZELLİKLER VE DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİKARAKOÇ, VolkanYüksek Lisans, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri EnstitüsüMüzik Öğretmenliği Bilim DalıTez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi Betül KARAGÖZKasım-2018, XIV + 292 sayfaBu araştırma, ortaokul (5-8.sınıflar) Müzik ders kitaplarında yer alan okul şarkılarının değerler eğitimi ve müziksel özelliklerinin incelenmesi amacıyla hazırlanmıştır.Bu çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum tespiti kullanılmış ve bununla birlikte araştırmaya dâhil edilen şarkılar değerler eğitimi açısından ve müziksel özellikleri bakımından olarak incelenmiştir. Araştırmada öncelikle literatür taraması yapılarak, konuyla ilgili kaynaklar incelenmiş, müzik kitaplarına ve öğretmen kılavuz kitaplarına ulaşılmıştır, ayrıca kitaplarda yer alan şarkılar, ses dosyaları için araştırmacı tarafından notaya alınmıştır. Çalışma kapsamında 2017-2018 eğitim-öğretim yılında, Türkiye'deki ortaokullarda Müzik dersinde kullanılan toplam 4 ders kitabı incelenmiş ve bu kitaplarda yer alan 109 okul şarkısı, içerdiği değere / değerlere ve müziksel özelliklerine göre incelenmiş, şarkıların; karar sesleri, tonal yapıları, ölçü rakamları, ses aralıkları, metronom hızları, süreleri ve söz öğelerinin değerler eğitimi açısından uygunlukları ele alınmış ve bu özellikler tablolar ve grafikler halinde gösterilmiştir. Bu araştırmada incelenen 4 müzik ders kitabında yer alan 109 okul şarkısında, okul şarkılarının düzenli bir dağılımının olmadığı, en fazla kullanılan karar sesinin 40 şarkı ile `re` karar sesi olduğu, 46 şarkıda Majör tonun, 25 şarkıda minör tonun kullanıldığı ve 38 şarkının ise makamsal dizi ile oluşturulduğu, basit (2/4, 3/4, 4/4), bileşik (6/8) ve karma (5/8, 7/8, 9/8, 10/8) ölçülerden 83 şarkı ile en çok basit ölçü (2/4, 3/4, 4/4) kullanıldığı, şarkılarda `Andante, Moderato ve Allegro` metronom hızlarından en çok ''Moderato'' hızının kullanıldığı, ses sınırlıklarına bakıldığı zaman genel itibari ile uygunluk gösterse de yer yer ses sınırlılığına uymayan şarkıların var olduğu, şarkıların konu ve içeriklerinin kılavuz kitapta yer alan `paylaşım, hoşgörü, sorumluluk'' değerlerinden yalnızca 4 şarkıda sorumluluk değerine yer verildiği bunların dışında özdenetim, dostluk, yardımseverlik, sevgi ve vatanseverlik değerleri olduğu görülmektedir. Şarkı seçiminde ses sınırlıklarına uyulması gerektiği ve müzik dersi öğretim programında yer alan değerleri içeren şarkılara ağırlık verilmesi gerektiği önerileri getirilmiştir.Anahtar Sözcükler: Şarkı, Okul Şarkısı, Değerler Eğitimi.

ABSTRACTEXAMİNATİON OF SONGS FROM SECONDARY SCHOOL MUSİC BOOKS İN TERMS OF MUSİCAL CHARACTERİSTİCS AND VALUES EDUCATİONKARAKOÇ, VolkanPostgraduate, İnönü Unıversity, Institute Of Education SciencesDepartment Of Music EducationThesis Advisor: Assistant Professor: Dr. Betül KaragözNovember 2018, XIV + 292 Pages This research was prepared with the intent of the examination of school songs from secondary school (5th-8th grades) music coursebooks in terms of values education and musical structures. Case study which is a qualitative research method was used in this study and in addition to that the songs in the research were examined qualitatively in terms of values education and musical qualities. First of all relevant sources were examined and musical books and teacher guidebooks were attained with the use of literature search. Also, songs from these books were notated by the researcher. As part of the study, 4 different coursebooks from Turkish secondary schools were researched and 109 different songs from these books were analyzed according to values education and musical qualities and their sufficiencies were discussed in terms of values education and these qualities were displayed as tables and graphics.109 school songs from 4 coursebooks in this research were determined to have `re` as the most used decision sound with 40 different songs and these songs do not have a systematic distribution. A major tone was used in 46 songs while a minor tone was used in 25 songs. On the other hand 38 songs were constituted with the use of modal sequences. The simple meter ( 2/4 3/4 4/4 ) was used in 83 songs and it is the most used meter out of 3 meters: simple meter ( 2/4 3/4 4/4 ), combined meter ( 6/8 ) and mixed meter ( 5/8 7/8 9/8 10/8 ). Also, `Moderato` is the most used metronome speed in these songs instead of `Andante` and `Allegro`. There were also some songs that did not fit the boundedness of sounds occassionally although they were generally convenient. Only 4 songs had the theme of responsibility even though the coursebook had values of `sharing`, `tolerance` and `responsibility`. Additively the themes of self-audit, friendship, helpfulness, affinity and patriotism were visible. Finally, it was suggested that the songs should follow the boundedness of sound and values from the musical curriculum should be concentrated on. Key Words: Song, School Song, Values Education.