Ortaokul ve liselerde okul meclislerinde görev alan öğrencilerin okullardaki karar verme süreçlerine katılımlarının incelenmesi (Çanakkale örneği)

Abstract

Bu araştırmada ortaokul ve liselerde okul meclislerinde görev alan öğrencilerin okullarında alınan kararlara ne düzeyde katılım gösterdiklerinin ve bu kararlara katılmayı hangi düzeyde istediklerinin belirlenmesi, okul türü, sınıf seviyesi ve kişisel değişkenlerin karara katılma ve karara katılmayı isteme üzerindeki etkisinin ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır.Genel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilen betimsel yapıdaki bu çalışmada veri toplama aracı olarak öğrencilerin karara katılma anketi kullanılmıştır. Geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları önceden yapılmış olan anket 6 öğretimsel karar, 10 yönetimsel karar olmak üzere 16 karar konusundan ve 4 boyuttan oluşmakta olup 4'lü likert tipi ölçekte hazırlanmıştır. Araştırmanın evrenini, 2016-2017 eğitim öğretim yılında Çanakkale İli Merkez ilçede öğrenim gören ve okul meclislerinde görev alan 35 okuldaki 487 ortaokul ve lise öğrencisi oluşturmakta olup, yapılan anket çalışmasında 21 adet okuldaki 259 öğrenciye ulaşılmıştır. Bu araştırmada ulaşılan istatistiksel veriler, SPSS programı ile analiz edilmiştir. Yapılan analiz çalışmalarında frekanslar, aritmetik ortalamalar ve standart sapma değerleri değerlendirilmiştir. Farklılaşmaları belirlemek için çoklu değişkenlerde bağımsız örneklemler için t-testi (independent samples t-test), ikili değişkenlerde ise tek yönlü varyans analizi (one-way anova) testi kullanılmıştır. Farklılaşmanın kaynağını belirlemek için Scheffe testi, değişkenler arasındaki ilişkiyi ortaya koymak için ise basit korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Yapılan analizler neticesinde öğrencilerin hem öğretimsel konulardaki hem de yönetimsel konulardaki kararlara istediklerinden daha düşük düzeyde katılım gösterdikleri sonucu ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin karara katılma ve katılmayı isteme durumlarında önceki yıllarda okul meclisinde görev almanın ve kardeş sayısının bir etkisi olmadığı görülmektedir. Öğretimsel kararlara katılmada cinsiyete göre farklılaşma belirlenmiş olup kız öğrenciler nispeten daha fazla karara katılmaktadır. Sınıf seviyesine göre yapılan analizlerde sınıf seviyesi arttıkça karara katılmada ve katılmayı istemede azalmalar görülmektedir. 5.sınıfta öğrenim gören öğrenciler ile 10 ve 12.sınıfta öğrenim gören öğrenciler arasında öğretimsel kararlara katılmada anlamlı bir fark bulunmaktadır. Yönetimsel kararlara katılmada ise 5.sınıf öğrencileri 8, 9, 10, 11, 12.sınıf öğrencilerine göre farklılaşmaktadır. Benzer durum karara katılmayı isteme için de geçerlidir. Öğrencilerin eğitim gördükleri okul türüne göre yapılan analizde ise Anadolu Lisesi öğrencilerinin hem karara katılmada hem de karara katılmayı istemede ortaokul öğrencilerine göre farklılaştığı görülmektedir. Anadolu Lisesi ve Fen Lisesi öğrencileri diğer öğrencilere göre düşük düzeyde kararlara katılım gösterirken, karara katılmayı da en az isteyen gruplardır.Karara katılma ile karara katılmayı isteme arasında hem öğretimsel karar konularında hem de yönetimsel karar konularında pozitif yönlü güçlü bir ilişkinin bulunduğu sonucuna varılmıştır.Ulaşılan sonuçlar çerçevesinde çeşitli öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Karara katılma, okul meclisleri, ortaokul ve lise öğrencileri

Within this research, it is aimed to determine the indication of the factor of agreeing in the students' decision making, who are assigned in school councils at secondary and high schools, to specify their desires in the factor of decision making, and to determine the school types, class grades and to reveal the effect of individual factors in decision making and the desires on agreeing with the decision.In order to carry out this study as a descriptive structure by using the common screening model, the students' decision making questionnaire has been used as a data collection tool. The questionnaire with its currency and dependability studies which had been carried out earlier is composed of 16 decision subjects and 4 aspects including 6 educational decisions, 10 administrative decisions, and has been prepared as a quadruple likert scale. The population involves 487 secondary and high school students from 35 schools, who study in Çanakkale Central Province within the 2016-2017 academic year, and who are are assigned in school councils. According to the questionnaire, 259 students from 21 schools have been attained. The statistical data achieved within this research have been analyzed by the SPSS program. Within the analysis studies, the frequencies, arithmetic averages and standard deviations have been studied. In order to specify the differentiations for independent samples in multi-variables, the t-test (independent samples t-test) has been applied, and in binary variables, the unilateral variance analysis (one-way anova) test has been applied. In order to specify the source of differentiation, the Scheffe test has been used, and in order to reveal the relationship among the variables, a simple correlation analysis has been carried out. As a result of the analyses carried out, it has been viewed that students have showed lower contribution to decisions in both educational and administrative issues. It has been viewed that having been assigned for the school council in recent years and the number of siblings do not effect the students' agreeing and desire to decisions. In agreeing with educational decisions, differentiation according to the gender has been specified, and female students relatively agree with more decisions. Within analyses carried out according to class grades, it has been viewed that as the classes grade up, agreeing with decisions and desiring to agree with decisions decrease. There is a significant difference between the 5th grade students and the 10th and 12th grade students in agreeing educational decisions. In administrative decisions, the 5th grade students differentiate when compared to 8th, 9th, 1th, 11th and 12th grade students. A similar state is notable in desiring to agree with decisions. Within the analysis according to the school type, where students have education, it has been viewed that Anatolian High School students differentiate in both agreeing with and desiring to agree with decisions when compared to secondary school students. While Anatolian and Science High School students show low agree in decisions when compared to other students, they are also in tendency of to showing low desire in agreeing with decisions.It has been concluded that there is a positively stong relationship in both educational and administrative decision issues between agreeing and desiring to agree with decisions.Within the scope of results attained, various suggestions have been put forward.Key Words: Agreeing with the decision, school councils, secondary and high school students