Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin görsel sanatlar dersinin öğretimine yönelik öz-yeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi

Abstract

Öğrenme ve öğretme süreçlerini etkileyen en önemli duyuşsal özelliklerin başında öz-yeterlik inancı ve tutum gelmektedir. İlkokul döneminde öğrencilerin sanatsal gelişiminde önemli bir rol oynayan sınıf öğretmenlerinin ve gelecekte bu mesleği icra edecek olan sınıf öğretmenliği öğrencilerinin mesleki davranışlarını etkilemede bu iki kavram oldukça önem arz etmektedir. Bu doğrultuda araştırmanın amacı sınıf öğretmenliği 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin görsel sanatlar dersinin öğretimine yönelik öz-yeterlik inançlarını ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını incelemektir. Araştırma genel tarama ve ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini, 2015-2016 bahar dönemi Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Anabilim Dalında eğitim gören, 160 üçüncü ve dördüncü sınıf öğretmenliği öğrencileri oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu, Dilmaç (2009) tarafından geliştirilen `Görsel Sanatlar Öğretimine Yönelik Öz-Yeterlik Ölçeği` ve Tanel, Şengören ve Tanel (2007) tarafından geliştirilen `Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği` kullanılmıştır. Veri analizinde yüzde ve frekans gibi betimsel istatistiklerinin yanında parametrik testlerden ilişkisiz gruplar t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Ayrıca korelasyon hesaplamasında Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı (r) kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda sınıf öğretmenliği öğrencilerinin görsel sanatlar dersine yönelik öz-yeterlik inançları genel olarak orta düzeyin üzerinde bulunmuş; `sınıf düzeyi` ve `ailede sanatla ilgilenen bireylerin olması` değişkenleri dışında anlamlı bir farklılık ortaya çıkmamıştır. Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının genel olarak yüksek seviyede olduğu ve sınıf düzeyine göre anlamlı bir farklılığın olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte sınıf öğretmenliği öğrencilerinin Görsel Sanatlar Öğretimi Öz-Yeterlik İnancı ve Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları arasında düşük düzeyde pozitif ve anlamlı bir ilişkinin (r = .33) olduğu bulunmuştur. Bu bağlamda araştırmanı sonuçları alanyazın ışığında yorumlanarak çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

The most important affective characteristics that impact learning and teaching processes are self-efficacy beliefs and attitudes. Both, primary teachers and primary education students who will perform this job in the future play an important role in students' artistic development during their primary school period. In this context, self-efficacy beliefs and attitudes will affect the behavior of primary education students significantly during the teaching process. Accordingly, this study aims to investigate third and fourth year primary education students' self-efficacy beliefs related to visual arts teaching and their attitude towards the teaching profession. The study was carried out through general screening and relational screening model. The participant group consists of 160 third and fourth year students who study primary education at Çanakkale 18 March University in the academic year of 2015/ 2016. A `Self-Efficacy Scale toward Visual Arts Teaching` developed by Dilmaç (2009) and the `Scale of Attitudes towards Teaching as a Profession` (Tanel, Şengören ve Tanel, 2007) were employed as data collection tools. In addition, a personal information questionnaire developed by the researcher was used. For the data analysis, t-test and one-way variance analysis (ANOVA) were applied for parametric tests as well as descriptive statistics such as percentage and frequency. Furthermore, a Pearson moment product correlation coefficient (r) was calculated. As a result of this study, the self-efficacy beliefs of the pre-service primary teachers towards visual arts teaching and education were found generally above the `medium level` and there was no significant difference except for the variables of `class level` and `having individuals who are interested in art in the family.` In addition, results indicated that the attitudes of the pre-service primary teachers towards the teaching profession were generally `high level` and there was a significant difference in relation to the `class level`. Finally, it was found that there is a low level of positive and significant relationship (r = .33) between pre-service teachers' self-efficacy beliefs related to visual arts teaching and attitude toward the teaching profession. In this context, various suggestions are made by interpreting the results of the research in light of the literature.