Üniversite mezunu bireylerin acil durumlarda ve afetlerde ilk yardıma ilişkin öz-yeterlik düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, üniversite mezunu bireylerin acil durumlarda ve afetlerde ilk yardıma ilişkin öz-yeterliğinin ve alt boyutlarının düzeylerinin belirlenip, çeşitli değişkenler açısından incelenmesini amaçlamıştır. Dünyada birçok ülke gibi Türkiye'de de acil durumlar ve afetler yaşanmaktadır. Yaşanan olaylar insan yaşamını tehdit etmektedir. Meydana gelen olaylar sonucunda kazazedeler ilk yardıma ihtiyaç duymaktadır. Medikal kurtarıcı gelene kadar kazazedenin yanında bulunan kişinin kazazedeye ilk yardım uygulaması kazazedenin yaşamı açısında önem arz etmektedir. İlk yardım uygulaması için yalnızca bilgi ve beceri yeterli değildir. Bireyin aynı zamanda kendisini ilk yardım uygulaması gerçekleştirebilecek yeterlikte hissetmesi gerekmektedir. Bireyin yeterlik inancı öz-yeterlik şeklinde tanımlanmaktadır. İlk yardım öz-yeterliği, sahip olunan ilk yardım bilgisinin ve becerisinin davranışa dönüşmesinde etkilidir. İlk yardım öz-yeterliği, bireyin ilk yardım konundaki yeterliğini yansıtmasa da, ilk yardım davranışını başlatmada etkilidir.Betimsel ve ilişkisel tarama modelleriyle yapılan bu çalışma; Türkiye'de yaşayan üniversite mezunu, 22 yaş ve üzeri 2563 kişi üzerinde yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak Gülmez Dağ ve Çapa Aydın (2015) tarafından geliştirilen İlk Yardım Öz-Yeterliği Ölçeği kullanılmıştır. İlk yardım öz-yeterlik düzeyinde; yaş, cinsiyet, ilk yardım eğitimi alma durumu, ilk yardım eğitimi alma zamanı ve ilk yardım eğitim tekniği değişkenlerine göre farklılaşma olup olmadığı bağımsız örneklemler için t testi ve ANOVA ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda; üniversite mezunu bireylerin ilk yardım öz-yeterlik düzeyinin orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. İlk yardım öz-yeterlik düzeyinin; yaş, cinsiyet, ilk yardım eğitimi alma durumu, ilk yardım eğitimi alma zamanı ve ilk yardım eğitim tekniği değişkenlerine göre farklılaştığı sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Acil durum, afet, ilk yardım, ilk yardım öz-yeterliği, öz-yeterlik.

This study aimed to determine the levels of self-sufficiency and sub-dimensions of first aid in emergency situations and disasters of university graduated individuals and to examine them in terms of various variables.In Turkey, like many countries in the world it is also experiencing emergencies and disasters. Living events threaten human life. As a result of events coming to the fair, the victims need first aid. Medical rescue is important in the life of the survivor of the first survivor's application to the survivor of the person who lives next to the victim. Knowledge and skill are not sufficient for first aid practice. At the same time, the individual must feel competent enough to practice first aid. The competence belief of the individual is defined as self-efficacy. First aid self-efficacy is influential in the conversion of first-aid knowledge and skill into behavior. First aid self-efficacy is effective in initiating first-aid behavior, although it does not reflect the individual's adequacy in first aid.This study with descriptive and relational scanning models; college graduate living in Turkey 22 years and older was conducted on 2563 people. First aid self-efficacy scale developed by Gülmez Dağ and Çapa Aydın (2015) was used as data collection tool. First aid at self-efficacy level; for age, gender, status of first aid education, time for first aid training, and first aid training have been analyzed for independent samples with t-test and ANOVA. As a result of the research; it has been determined that the first-aid self-efficacy level of university graduates is moderate. First aid self-efficacy level; age, gender, status of first aid education, time to receive first aid education, and first aid training technique differentiated according to these variables.Key words: Disaster, emergency, first aid, first aid self-efficacy, self-efficacy.