Probleme dayalı öğrenme yaklaşımına göre tasarlanan sanal öğrenme ortamlarının öğrencilerin başarı, problem çözme becerisi ve motivasyonlarına etkisi

Abstract

Araştırmanın amacı, ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin Fen Bilimleri dersinde probleme dayalı öğrenme yaklaşımına göre tasarlanan sanal öğrenme ortamlarının, ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarı, problem çözme becerileri ve motivasyonlarına etkisini ortaya koymaktır. Bu kapsamda nicel ve nitel yöntemlerin bir arada olduğu karma yöntem benimsenmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda ön test son test kontrol gruplu deneysel desen, nitel boyutunda ise nicel bulguları derinlemesine incelemek amacıyla durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim öğretim yılında, Elazığ'da bulunan bir ortaokulda öğrenim gören 68 7. sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmada çalışma grubu seçkisiz olmayan örnekleme stratejilerinden amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Sanal ortamda probleme dayalı öğrenme yaklaşımının uygulanacağı deney grubu 35 kişiden oluşmaktadır. Probleme dayalı öğrenme yaklaşımının sınıf ortamında uygulanacağı kontrol grubu ise 33 kişiden oluşmaktadır. Araştırmanın nitel boyutunda deney grubunda yer alan 35 öğrenciden 8'i gönüllülük esasına göre belirlenmiştir. Araştırmada verilerin toplanması sürecinde veri toplama amacı ile deneysel işlem başlamadan önce uygulanan problem çözme becerisi ölçme testleri, akademik başarı testi, problem çözme becerisi ölçme testi, motivasyon anketi ve görüşme formu kullanılmıştır. Veriler analiz edilirken hem nicel hem de nitel analiz yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma sonunda nicel verilerin analizinden hareketle; deney ve kontrol gruplarının son testleri göz önünde bulundurulduğunda probleme dayalı öğrenme yaklaşımına göre tasarlanan sanal öğrenme ortamının deney grubu öğrencilerinin kontrol grubu öğrencilerine göre akademik başarılarının ve problem çözme becerilerinin artmasında etkili olduğu görülmüştür. Ancak motivasyon anketi üzerinden elde edilen bulgular, deney ve kontrol gruplarının motivasyonlarının anlamlı düzeyde farklılaşmadığı sonucunu ortaya çıkarmıştır. Deney ve kontrol grubunun son test akademik başarı puanlarının bilişsel alan basamaklarına göre dağılımlarına bakıldığında; deney grubu öğrencilerinin `bilgi, kavrama, uygulama, analiz ve değerlendirme` basamaklarının hepsinde kontrol grubu öğrencilerine göre daha yüksek ortalamalara sahip oldukları görülmüştür. Yine problem çözme süreci basamaklarından `problemi hissetme, problem kaynaklarını tespit etme, probleme çözüm yolları geliştirme, doğrulayıcıların tespiti ve çözüm yollarının test edilmesi basamaklarının hepsinde de deney grubu öğrencilerinin ortalamalarının kontrol grubu öğrencilerinin ortalamalarına göre yüksek olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.Araştırmanın nitel boyutundan elde edilen sonuçlardan hareketle, deney grubu öğrencilerinin probleme dayalı öğrenme yaklaşımına göre tasarlanan sanal öğrenme ortamı ile ilgili olarak en çok dersi daha eğlenceli hale getirme ve gerçek hayatla ilişki kurabilmelerini sağlama noktasında olumlu görüş bildirdikleri görülmüştür. Yapılan etkinlikler ile ilgili olarak çoğunlukla görüşlerini tartışma imkânı sunması ve yorum yapma becerilerini arttırması noktalarında olumlu görüşlere sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. İlaveten öğrenciler yapılan etkinlikler sayesinde problem çözme becerilerinin geliştiğini düşünmektedirler. Sanal öğrenme ortamı kullanılırken grup çalışması yapılması konusunda, öğrencilerin karşılıklı fikir alış verişi yapmalarına olanak sağladığı için görüşlerinin olumlu olduğu görülmüştür. Ancak konu dışı çok fazla yorum yapılması onları rahatsız etmiştir. Anahtar Kelimeler: Probleme Dayalı Öğrenme, Sanal Öğrenme, Akademik Başarı, Problem Çözme Becerisi, Motivasyon

The aim of the study is to reveal the effect of virtual learning environments designed according to the problem-based learning approach on 7th-grade students' academic achievement, problem-solving skills, and motivation in science class. In this context, a mixed-methods research design combining both quantitative and qualitative research methods has been adopted. In the quantitative dimension of the study, the pre-test post-test experimental group design was used, and in the qualitative dimension, case study method was used to examine the quantitative findings in further detail. The study group consisted of 68 7th-grade students attending a secondary school in Elazığ in the 2018-2019 school year. The study group was selected employing the purposeful sampling method, which is one of the random sampling strategies. The experimental group experienced the problem-based learning approach in a virtual environment; whereas, the control group has an equitable problem-based learning experience in a physical classroom setting. The experimental group and the control group consisted of 35 and 33 individuals, respectively. Eight students from the experimental group participated in the qualitative dimension of the study on a voluntary basis. In the study, the data were collected using problem-solving skill measurement tests, academic achievement test, motivation questionnaire, and semi-structured interview form. Both quantitative and qualitative analysis methods were used to analyze the data. As a result of the research, based on the analysis of quantitative data; when the post-tests of the experimental and control groups were taken into consideration, it was seen that the virtual learning environment designed according to problem-based learning approach was effective in increasing the academic achievement and problem solving skills of the experimental group students compared to the control group students. However, the findings obtained from the motivation questionnaire indicated that the motivation of the experimental and control groups did not differ significantly. The distribution of the post-test academic achievement scores of the experimental and control groups according to the cognitive domain steps were examined. As a result, it was observed that the experimental group students had higher averages than the control group students in all the stages of `knowledge, comprehension, application, analysis and evaluation`. In addition, in all the problem solving stages such as recognizing the problem, identifying the sources of the problem, developing solutions to the problem, detecting the verifiers and testing the solutions, the results of the experimental group students were higher than the average of the students of the control group.Based on the results obtained from the qualitative dimension of the study, it was seen that the experimental group students expressed positive opinions about the virtual learning environment designed according to problem-based learning approach to make lessons more fun and to connect them to real life. Concerning the activities, it was concluded that students mostly had positive opinions about the opportunity to discuss their views and increase their ability to make comments. In addition, the students think that the problem solving skills are improved through the activities. It was seen that the group views were positive when using the virtual learning environment, as it allowed the students to exchange ideas. However, too many off-topic comments bothered them. Keywords: Problem Based Learning, Virtual Learning, Academic Success, Motivation, Problem Solving Skills