Yeniliğin öğretim etkinliklerine yayılmasında öğretmenlerin karar verme sürecinde kullandıkları iletişim kanalları: Eğitim Bilişim Ağı Platformu örneği

Abstract

Günümüzde bilgi ve teknoloji kavramları önem kazanmıştır. Varolan bilgi ve teknolojiler her geçen gün geliştirilmekte ya da yenileri üretilmektedir. Geliştirilen bu bilgi ve teknolojiler bireylere sağladığı kolaylıklar sayesinde günlük yaşamın her alanında kendine yer bulmaktadır. Bu alanlardan biri de eğitimdir. Eğitim alanında yeniliklerin öğretmenler ve öğrenciler tarafından benimsenmesi ve öğretim süreçlerinde etkili bir şekilde kullanılması önem taşımaktadır. Bu kapsamda, öğretmenlere yeni teknolojilere yönelik bilgiler kazandırmak amacıyla hizmet öncesi ve hizmetiçi eğitimler düzenlenmektedir. Ancak bu kanalların öğretmenlerin yeni teknolojileri benimsemesi için tek başına yeterli olmadığı görülmektedir. Bu bağlamda düşünüldüğünde, öğretmenlerin yeniliklere dair yenilik-karar sürecinde kullanabileceği diğer iletişim kanallarının belirlenmesi önemlidir. Diğer bir ifade ile, alanyazında öğretmenlerin yenilikler hakkında bilgi, tutum ve karar edinirken kullandıkları iletişim kanallarını belirlemeye yönelik araştırmalar yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Çalışma kapsamında, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yakın geçmişte geliştirilen ve süreç içerisinde kendisini sürekli olarak güncellemeye devam eden Eğitim Bilişim Ağı (EBA)'nın öğretmenler için yenilik olarak kabul edilmiştir. Çalışmada, EBA'nın yayılımında öğretmenlerin yenilik-karar sürecinde bulundukları aşamaların ve bu süreçte kullandıkları iletişim kanallarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın katılımcılarını 2017-2018 eğitim öğretim yılında Çanakkale ili merkez ilçesinde bulunan ilkokul, ortaokul ve lise kademesindeki devlet okullarında görev yapan 489 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma tarama modeli ile desenlenmiştir. Araştırma kapsamında veriler araştırmacı tarafından geliştirilen veri toplama aracı ile toplanmıştır.Araştırma kapsamında toplanan veriler SPSS 21 paket programı kullanılarak betimsel istatistik (yüzde ve frekans) ve iki değişken için ki kare testi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, EBA'ya yönelik yenilik-karar sürecinde öğretmenlerin büyük bir çoğunluğunun uygulama ve onay aşamasında bulundukları sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin araştırma kapsamında kendilerine sunulan bütün iletişim kanallarını EBA hakkında bilgi, tutum ve karar geliştirirken yenilik-karar sürecinin bütün aşamalarında kullandığı görülmüştür. Bununla birlikte, EBA'ya yönelik yenilik-karar sürecinin her aşamasında öğretmenlerin bireylerarası iletişim kanallarını ve etkileşimli internet araçlarını işlevsel olarak kullandığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin EBA'ya yönelik bilgi, tutum ve karar geliştirirken diğer öğretmenlerle yüz yüze görüşme, EBA web sitesi ve eğitim siteleri kanallarını yenilik-karar süreci aşamalarının hepsinde işlevsel olarak kullandığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin uzmanlarla görüşerek bilgi edinme kanalını EBA'ya yönelik bilgi ve niyet geliştirdikleri süreçte çok sık kullanmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte, öğretmenlerin kullandığı işlevsel iletişim kanallarının kullanım oranları ile öğretmenlerin yaş, meslekteki görev süresi ve görev yapılan okul türü gibi demografik özellikleri arasındaki ilişkilerin yenilik-karar sürecinin bazı aşamalarında farklılıklar gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Today, information and technology concepts have gained importance. Existinginformation and technologies are being developed or new ones are being produced every day.The facilities provided by these information and technologies to individuals enables them tofind themselves in every field of daily life. It is important that the innovations in educationwhich are one of these fields must adopted and used effectively by teachers and students. Theinnovations in education which are one of these fields must adopted and used effectively byteachers and students. In this context, pre-service and in-service trainings are organized togain teachers with information on new technologies. However, it seems that these channelsare not sufficient for teachers to adopt new technologies. Regarding this matter, it is importantto determine other communication channels that teachers can use in the innovation-decisionprocess on innovation. In other words, communication channels which used by teachers whilethey gain knowledge, attitude and decision about innovations needs to be investigated.In this study, Education Information Network (EIN) developed and continuing toupdate in the process by the Ministry of National Education in the recent past has beenaccepted as an innovation for teachers. This study aimed to determine the stages in which theteachers were involved in the innovation-decision process and to determine thecommunication channels which preferred by teachers in the process of diffusion to theteaching activities of EIN. The participants of the study is composed of 489 teacherswho work in the public schools as primary school, middle school and high school inÇanakkale province center in 2017-2018 academic year. The research was designed with ascreening model. In this framework, data were gathered by means of data collection scalewhich developed by the researcher.The collected data were analyzed by descriptive statistics (percentage and frequency)and chi square test by SPSS 21 package program. As a result of the research, it was viiidetermined that a large majority of teachers have reached the stage of implementation andconfirmation in the innovation-decision process for IEN. It has been seen that teachers use allthe communication channels offered to them in the context of the research in all stages of theinnovation-decision process while developing knowledge, attitude and decision on IEN. Inaddition, it was determined that personal communication channels and interactive internetchannels are used functional by teachers in every stage of the innovation-decision process inthe innovation-decision process for IEN. It was detemined that face-to-face interviews withother teachers, IEN website and educational site channels have been used functionally byteachers in the ever innovation-decision process while they gains knowledge, attitudes anddecision on IEN. In addition, it was determined that teachers have not used interview withexperts channel frequently in the process of developing knowledge and intentions for IEN. Inaddition, the relationship between the utilization rates of the functional communicationchannels used by teachers and the demographic characteristics of teachers such as age,experience in the field and school type in which theachers' work have differences in somestages of the innovation-decision process.