Ortaöğretim öğrencilerinin çevre bilinci ve çevreye yönelik davranışlarının değerlendirilmesi (Çanakkale örneği)

Abstract

Ortaöğretim Öğrencilerinin Çevre Bilinci ve Çevreye Yönelik Davranışlarının Değerlendirilmesi (Çanakkale Örneği)Çevre, kısaca insanın içinde bulunduğu hayati faaliyetlerini yürüttüğü diğer canlılarla ortak paylaştığı ortamdır. Çevre kavramı yüzyıl öncesine kadar sadece insanın bulunduğu alan olarak anlaşılıyordu. Günümüzde ise bu kavram biraz daha genişlemiştir hatta dünyanın her yeri biz insanların çevresi haline gelmiştir. Daha önceki yüzyıllarda bizden uzak dünyanın herhangi bir yerinde meydana gelen olay için bizi ilgilendirmez derken günümüzde bunu söyleyemiyoruz. Dolaylıda olsa artık dünyada meydana gelen çevresel sorunlar bizi ilgilendirmeye başladı. Örneğin 1986 Ukrayna'da meydana gelen Çernobil Nükleer Santrali'nin patlamasıyla birlikte birtakım olumsuz sonuçlar ortaya çıktı. Bu patlamadan sadece Ukrayna etkilenmedi, bunun dışında Karadeniz havzasındaki birçok ülke bu olaydan etkilendi. Türkiye'de de özellikle Karadeniz bölgesi bu patlamadan etkilendi. Dünyanın herhangi bir yerinde meydana gelen çevresel sorun dünyanın tamamını ilgilendirmektedir. Bu yüzden özellikle 1950'li yıllardan sonra dünya genelinde çevre konusuna ağırlık verilmeye başlandı. Bu konuda konferanslar, sempozyumlar düzenlendi. Birleşmiş Milletler toplantılar yaptı ve çeşitli kararlar aldı. Bu kararlar doğrultusunda ülkeler eğitim politikalarını yeniden düzenledi. Çevre ile ilgili derslere ağırlık verildi. Çevre konuları daha önemli bir hal aldı. Bu çalışmada Çanakkale'deki lise öğrencilerinin çevre bilinçlerini ve çevreye karşı olan davranışları tespit edilmeye çalışılmıştır..Araştırmanın evrenini Çanakkale il merkezindeki tüm liselerde öğrenim gören lise öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklemini ise 2016-2017 eğitim öğretim döneminde Çanakkale Sosyal Bilimler Lisesi, Çanakkale Anadolu Lisesi, İbrahim Bodur Anadolu Lisesi, Çanakkale Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Nedime Hanım Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Çanakkale IMBK Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nde öğrenim gören 9. ve 12. Sınıf (544) öğrencileri oluşturmaktadır. Öğrencilere çevre bilinç ölçeği ve çevre davranış ölçeği olmak üzere iki ölçek uygulanmıştır. Elde edilen anket sonuçları SPSS yardımıyla analiz edilmiştir. Daha sonra ise analizler yorumlanarak sonuçlara ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçları okul türüne, cinsiyete, ailenin gelir durumuna, sınıf seviyesine göre değerlendirdik. Okul türüne göre öğrencilerin çevre bilinçleri arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır ama çevreye yönelik davranışları konusunda anlamlı bir fark bulunmuştur. Analiz sonuçlarına göre Anadolu lisesinde öğrenim gören öğrencilerin meslek lisesindeki öğrencilere göre çevreye karşı olumlu davranışlarının daha gelişmiş olduğu görülmüştür. Cinsiyete göre anketler analiz edildiğinde öğrencilerin verdikleri cevaplar arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır.Anahtar kelimeler: Çevre, Çevre bilinci, Çevre davranışı, Çevre Eğitimi, , Çevre Sorunları, Sürdürülebilir Çevre

The environment is the set of surroundings in which human beings share their vital activities with other living beings. The concept of environment was understood as the area where only human beings existed until a century ago. Nowadays, this concept has become a little more expanded and even the world has become the people's environment. In previous centuries we said that it was not our business for the event that occurred in any part of the world far away from us , but we cannot say this today. Indirectly, environmental problems in the world began to concern us. For example, with the explosion of Chernobyl Nuclear Power Plant in Ukraine in 1986, some negative consequences have emerged. Not only Ukraine was affected by this explosion, and many countries in the Black Sea basin were affected by this incident. Especially the Black Sea region of Turkey was affected by the explosion. The environmental problem occurring anywhere in the world concerns the whole world. Therefore, especially after the 1950s, the world began to focus on environmental issues. Conferences and symposiums were organized on this subject. The United Nations held meetings and made various decisions. In line with these decisions, countries reorganized their education policies. It was focused on lessons on environment. Environmental issues has become more important. In this study, it was tried to determine environmental consciousness and behavior of high school students in Çanakkale.The universe of the study consists of high school students studying at all high schools in Çanakkale. It consists of 9th and 12th grade students (544) studying in Çanakkale Social Sciences High School, Çanakkale Anatolian High School, İbrahim Bodur Anatolian High School, Çanakkale Vocational and Technical Anatolian High School, Nedime Hanım Vocational and Technical Anatolian High School, Çanakkale IMBK Vocational and Technical Anatolian High School, in 2016-2017 academic year. Two scales were applied to the students, the environmental awareness scale and the environmental behavior scale. The results of the survey were analyzed with the help of SPSS. Then, the results were obtained by interpreting the analyzes. We evaluated the results according to the type of school, gender, family income, and class level. There was no significant difference between the environmental consciousness of the students according to the type of school, but a significant difference was found in terms of environmental behaviors. According to the results of the analysis, it was observed that the students who were studying in Anatolian high schools had more positive behaviors towards the environment than the students in vocational high schools. When the questionnaires were analyzed according to gender, no significant difference was found between the answers of the students.Keywords: Environment, Environmental awareness, Environmental behavior, Environmental Education, Environmental Problems, Sustainable Environment