Öğrenme durumları ile öğrenme ortamı etkileşimsel boyutlarının araştırılması

Abstract

Bu çalışmanın temel odağında öğrenme süreci ve mekân ilişkisi yer almaktadır. Araştırmada bir öğrenme ortamı olarak ilkokul dersliklerinde, fiziksel yapı ve mekânsal tasarım özelliklerinin öğrenme sürecine yansımalarını etkileşim, esneklik, işlevsellik ve farklılaşma boyutları bakımından irdelemek amaçlanmıştır. Nitel araştırma modeli ile gerçekleştirilen araştırmada verilerin toplanmasında gözlem ve görüşme yöntemi kullanılmıştır. Çalışma gurubunu 2018-2019 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Edirne il merkezinde 3 farklı ilkokulda görev yapmakta olan 10 ilkokul öğretmeni ile 5 alan uzmanı oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında görüşme yapılan 10 öğretmenin eğitim öğretimi sürdürdükleri mevcut dersliklerde ders içi ve ders dışı gözlemler gerçekleştirilmiştir. Gözlem ve görüşmelerde araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme ve gözlem formları kullanılmıştır. Görüşme ve gözlemlerden elde edilen veriler nitel araştırma modeli veri analizi yöntemlerinden içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir.Araştırmadan elde edilen bulgular dersliklerin fiziksel özellikleri ve mekânsal tasarımlarına ilişkin her bir unsurun öğrenme ortamlarının kullanıcıları olan öğretmen ve öğrencilerin hem birbirleriyle hem öğrenme mekânının kendisiyle etkileşimini önemli ölçüde etkileyebilecek nitelikte olduğunu ortaya koymaktadır. Dersliklerin sosyal ve mekânsal etkileşimi destekleyerek çağın becerilerine ve öğretim programlarına uygun şekilde tasarlanabilmesi aynı zamanda süreç içerisinde gerçekleşebilecek olası değişimlere uyum sağlayabilmesi için esnek ve işlevsel nitelikte kurgulanmasının gerekliliği araştırmadan elde edilen sonuçlar arasındadır. Öğrenme ortamlarının tasarlanması konusundaki gelecek beklentileri ve günümüz derslikleri ile geleceğin öğrenme ortamları arasındaki farklılaşmaların ise kültürel, ekonomik, teknolojik, siyasi değişim ve gelişmeler neticesinde ortaya çıkan eğitim ihtiyaçlarına ve bu eğitim ihtiyaçlarını karşılamak gayesi ile hazırlanan öğretim programlarına bağlı olarak gerçekleşmesi muhtemeldir. Anahtar kelimeler Öğrenme süreci, mekân, etkileşim, esneklik, işlevsellik, farklılaşma.

The main focus of this study is the relationship between learning process and space. In this research, it is aimed to examine the reflections of the physical structure and spatial design features on the learning process in terms of interaction, flexibility, functionality and differentiation dimensions in primary school classrooms as a learning environment.In the study, which was conducted with qualitative research model, observation and interview method were used to collect data. The study group consists of 10 primary school teachers and 5 field experts working in 3 different primary schools in Edirne city center in the spring term of the 2018-2019 academic year. Within the scope of the research, in-class and extracurricular observations were conducted in the existing classrooms where 10 interviewed teachers continued teaching. During the observations and interviews, semi-structured interview and observation forms prepared by the researcher were used. The data obtained from interviews and observations were analyzed by content analysis method which is one of the data analysis methods of qualitative research model.Findings from the research present that each element of the physical characteristics and spatial design of the classrooms can significantly affect the interaction between teachers and students, who are the users of learning environments, both with each other and with the learning space itself. Designing classrooms in accordance with contemporary skills and curricula by supporting social and spatial interaction, and at the same time, the necessity of a flexible and functional design in order to adapt to the possible changes in the process are among the results obtained from the research. Future expectations on the design of learning environments and the variations between today's classrooms and the learning environments of the future are likely to occur depending on the educational needs emerging as a result of cultural, economic, technological, political changes and developments and the curricula prepared to meet these educational needs.Key Words: Learning process, space, interaction, flexibility, functionality, differentiation.