Toplumsal cinsiyet eşitliği bakımından PİSA`da başarılı olan bazı ülkeler ile Türkiye`nin karşılaştırılması

Abstract

Bu araştırmada toplumsal cinsiyet eşitliği bakımından, Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA)'nda başarılı olan bazı ülkeler ile Türkiye'nin mevcut durumunun, karşılaştırmalı olarak incelenmesi, analiz edilmesi ve Türkiye için öneriler getirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, seçilen başarılı ülkelerdeki toplumsal cinsiyet eşitliği; eğitim, istihdam ve girişimcilik boyutlarında ele alınmıştır. Araştırmada kullanılan yöntem, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesidir. Araştırma evrenini, PISA (2012) ve PISA (2015) değerlendirmelerine katılan Ekonomik İşbirliği Kalkınma Örgütü (OECD) üyesi ülkeler oluşturmaktadır. Örneklemi ise, amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesine göre belirlenmiştir. Araştırmanın örneklemini, katıldıkları tüm sınavlarda OECD ortalamasının üstünde puan alarak başarılı olan ve verilerine ulaşılabilen Estonya, Finlandiya, Güney Kore, Japonya, Yeni Zelanda ile Türkiye oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında, uluslararası yayımlanan raporlardan yararlanılmıştır. Bu çalışmada özellikle OECD tarafından 2017 yılında yayımlanan `The Pursuit of Gender Equality An Uphill Battle` (Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Peşinde Zorlu Mücadele) Raporu dikkate alınmıştır. Araştırmada kullanılan dokümanlar bilimsel yayınlardan elde edildiği için geçerliliğinin ve güvenilirliğinin yüksek olduğu söylenebilir. Türkiye'de toplumsal cinsiyet eşitliğinin eğitim, istihdam ve girişimcilik bakımından dünyadaki diğer ülkelerle karşılaştırılması çalışmalarına literatürde çok fazla rastlanılmamaktadır. Yapılan çalışmanın, alanında yapılan çalışmalardan ilk olması nedeniyle, araştırma sonuçlarının `karşılaştırmalı eğitim` alanında boşluğu doldurarak önemli bir katkı sağlaması beklenmektedir. Ayrıca bu çalışmanın; eğitim, iş alanlarında görev alan politikacı, yönetici ve eğitimcilerine toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması açısından verdikleri kararlar konusunda yardımcı olması beklenmektedir. Araştırmanın sonucunda toplumsal cinsiyet eşitliğinin eğitim boyutunda; incelenen ülkelerden sadece Türkiye'de yükseköğretim gören nüfusun cinsiyete göre dağılımında cinsiyet açığı vardır. Bilim, matematik ve bilgisayar mezunu kadınların oranı Türkiye'de diğer ülkelere göre daha iyi durumdadır. İstihdam boyutunda, cinsiyet açığının en fazla olduğu ülke Türkiye'dir. Güney Kore ve Japonya'da kadın yönetici oranları, Türkiye'den daha düşüktür. Cinsiyete göre ücret açığının en az olduğu ülke, Yeni Zelanda'dan sonra Türkiye'dir. Girişimcilikte, cinsiyet açığının en fazla olduğu ülkeler Türkiye ve Güney Kore'dir.

In this study, it is aimed to comparatively analyze and investigate the current situation of some high performing countries in Program for International Student Assessment (PISA) and Turkey in terms of gender equality. Gender equality is analyzed in terms of education, employment and entrepreneurship in the study. Document analysis technique is applied in this research. Research universe included OECD member countries that participated in the most recent (2015) and 2012 PISA program. Purposeful sampling method was used in the study. The sample of the study is selected according to available data for each country. Research sample selected among the OECD countries partipaticipated in PISA and scored above the OECD average in all exams. The sample included Estonia, Finland, South Korea, Japan and New Zealand and compared with Turkey. In the collection of research data, internationally published reports were used. In this study, the report `The Pursuit of Gender Equality: An Uphill Battle` published by the OECD on 4 October 2017 was taken into consideration. Since the documents used in the research are obtained from official records, official documents and scientific publications, it can be said that the validity and reliability are high. The studies comparing Turkey with other countries in terms of gender equality in the field of education, employment and entrepreneurship are very scarce. It is expected that the results of the research will provide an important contribution by filling the gap in the literature on `comparative education` because it is the first of such studies in the field. In addition, it is expected that the study will help policy makers, managers and educators working in education and other fields in making decisions about gender equality. The findings point that there is gender gap only in Turkey in terms of distribution of higher education population by gender in the educational dimension of gender equality among the countries anlyzed. The percentage of women gradutes in science, mathematics and computing in Turkey is higher than it is in other countries. The percentage of female managers in Japan and South Korea are lower than Turkey. Wage gap between men and women in Turkey is less than other countries (except New Zealand). Countries having the highest gender gap in entrepreneurship are Turkey and South Korea.