Mobbing ve örgütsel sessizliğe ilişkin öğretim elemanlarının görüşleri

Abstract

Bu araştırmada üniversitelerde yaşanan mobbing olayları ile örgütsel sessizliğe ilişkin öğretim elemanlarının görüşlerinin alınması amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi fakültelerinde görev yapmakta olan öğretim elemanlarından ulaşılan ve görüşmeyi kabul eden 52 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve veriler yarı yapılandırılmış görüşme formları ile toplanmıştır. Görüşme formlarından elde edilen verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Öğretim elemanlarına uygulanan görüşme formu mobbing ve örgütsel sessizlik ile ilgili öğretim elemanlarının görüşlerini almak için hazırlanmış sorulardan oluşmuştur. Araştırma sonucunda öğretim elemanlarının görüşlerine göre mobbing kavramı, mobbingin bireysel ve örgütsel sonuçları, akademik ortamlardaki mobbing uygulamaları, mobbingle başa çıkma yolları, örgütsel sessizlik, akademik ortamlarda en çok sessiz kalınan konular, örgütsel sessizliğin nedenleri ve örgütsel sessizliğe karşı alınabilecek önlemler belirtilmiştir. Öğretim elemanları mobbing kavramını en fazla zorbalık, fiziksel şiddet, baskı, psikolojik taciz, yıldırma, maddi zarar ve işsiz kalma şeklinde tanımlamıştır. Mobbingin yol açtığı bireysel sonuçlar katılımcılar tarafından en fazla psikolojik sorunlar, beden sağlığının bozulması, mutsuzluk, verimsizlik, çalışmak istememek, aile yaşamının olumsuz etkilenmesi şeklinde ifade edelirken, mobbingin yol açtığı örgütsel sorunlar ise en fazla verimsizlik, işten ayrılmaların artması, örgüt ikliminin bozulması, çalışanların örgüte küsmesi şeklinde belirtilmiştir. Öğretim elemanları akademik ortamlarda en fazla kişinin mesleki konumuna yönelik mobbing uygulandığını, bu durumun kadro sıkıntısı, adam kayırmacılık, gereksiz iş yükü, akademik ilerlemenin engellenmesi şeklinde gerçekleştiğini belirtmiştir. Mobbingle başa çıkabilmek için katılımcılar en fazla yasal yollara başvurma, özlük haklarını bilme, etkili iletişim ortamı, kurum kurallarının net olması, kanunlara göre ceza verme gibi konu başlıklarında daha çok görüşlerini belirtmişlerdir. Örgütsel sessizlik kavramı öğretim elemanlarının görüşlerine göre en fazla örgüt içindeki sorunları ifade etmemek, baskı ve haksızlıklar karşısında sessiz kalmak, akademik ilerleme için sessiz kalmak şeklinde bilinçli sessizlik altında tanımlanmıştır. Öğretim elemanlarının görüşlerine göre akademik ortamlarda en çok sessiz kalınan konular mobbing, kayırmacılık, aşırı iş yükü, bölüm projeleri ve ders dağılımları, kadro ihlalleri şeklinde iken, örgütsel sessizliğin nedenleri en fazla iş kaybetme korkusu, başıma iş gelirse kaygısı, mobbing, liyakat sorunu, arkadaş ortamından dışlanma korkusu şeklinde ifade edilmiştir. Öğretim elemanları en fazla demokratik örgüt ve adaletli bir yönetim ile örgütsel sessizliğe karşı önlem alınabileceğini belirtmişlerdir.

In this research, it was aimed to reveal the opinions of instructors about mobbing events and organizational silence in universities. The study group consisted of 52 instructors working at the faculties of Çanakkale Onsekiz Mart University and accepting the interview. Qualitative research method was used in the study and the data were collected with semi-structured interview forms. Content analysis was used to analyze the data obtained from interview forms. The interview form, which was applied to instructors, consisted of questions prepared to get the opinions of instructors about mobbing and organizational silence. As a result of the research, the concept of mobbing, individual and organizational results of mobbing, mobbing practices in academic environments, ways of coping with mobbing, organizational silence, the most silent issues in academic environments, the reasons of organizational silence and the measures that can be taken against organizational silence were stated according to the opinions of the instructors. Instructors mostly defined mobbing as bullying, physical violence, oppression, psychological harassment, intimidation, financial harm and unemployment. The individual results of mobbing were expressed by the participants as psychological problems, deterioration of body health, unhappiness, inefficiency, unwillingness to work, and negative effects on family life. The most important organizational problems caused by mobbing were inefficiency, increased job turnover, deterioration of organizational climate, and resentment of employees to the organization. The instructors stated that mobbing was applied to the professional position of the people in academic environments and this situation was realized as shortage of staff, nepotism, unnecessary work load and prevention of academic progress. In order to cope with mobbing, the participants expressed their opinions more on legal topics, knowing their personal rights, effective communication environment, clarity of corporate rules, and punishment according to laws. Organizational silence according to instructors was most defined under the heading of conscious silence, not to express problems within the organization, to remain silent in the face of oppression and injustice, to remain silent for academic progress. While the most silent subjects in academic settings according to instructors were mobbing, nepotism, overwork, departmental projects and course distributions, staff violations, the reasons for organizational silence were the most fear of losing work, anxiety if business came to me, mobbing, merit problem, fear of exclusion from friend environment. Instructors stated that the most can be taken against democratic silence with a democratic organization and fair management.