Okul yöneticilerinin çalışmaya tutkunlukları ile iş-yaşam dengesi arasındaki ilişkisi (İstanbul ili Sancaktepe ilçesi örneği)

Abstract

Bu araştırmanın genel amacı İstanbul ili Sancaktepe ilçesinde bulunan ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarındaki okul yöneticilerinin çalışmaya tutkunlukları ile iş-yaşam dengeleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırmanın evrenini; 2018–2019 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Sancaktepe ilçesi içerisinde yer alan devlet okullarından ilkokullar, ortaokullar ve liselerde görev yapan okul müdür (65) ve müdür yardımcıları (165) oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak 3 bölümden oluşan anket formu kullanılmıştır. Ankette, `Çalışmaya Tutkunluk Ölçeği` ve `İş-Yaşam Dengesi Ölçeği` kullanılmıştır. Ayrıca demografik özelliklerin belirlenmesi amacıyla da çoktan seçmeli 12 soru oluşturulmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulguların bazıları şunlardır:Çalışmaya tutkunluk puanları ile iş yaşam dengesi puanları arasında pozitif yönlü anlamlı korelasyon bulunmuştur. Dinçlik alt boyutunun genel iş yaşam dengesi üzerinde önemli (anlamlı) bir yordayıcı olduğu belirlenmiştir. Yöneticilikte geçen süre ve yaş ilerledikçe çalışma tutkunluk puanlarının arttığı, görevlerine göre dinçlik, adanmışlık, yoğunlaşma ve toplam ölçekte müdürler lehine anlamlı farklılık bulunduğu, cinsiyetlerine, medeni durumlarına, çocuk sahibi olma durumu, mezuniyetleri, çalışılan okul kademesi, branşlarına, kadro durumlarına, eşin çalışma durumlarına göre çalışmaya tutkunluk ölçeği puanlarında anlamlı bir farklılık bulunmadığı tespit edilmiştir. İş yaşam dengelerinin yüksek düzeyde olduğu, en düşük puanın ise orta düzeyde olan yaşamı ihmal etme boyutunda olduğu görülmüştür. Cinsiyet durumlarına göre kendine zaman ayırma, yaşamın işten ibaret olması alt boyutlarında kadınlar lehine anlamlı farklılık bulunduğu, çocuk sahibi olma durumlarına göre; kendine zaman ayırma alt boyutunda çocuk sahibi olanların lehine anlamlı farklılık bulunurken iş yaşam uyumu, yaşamı ihmal etme, yaşamın işten ibaret olması, genel iş yaşam dengesi puanlarında anlamlı farklılık bulunmadığı gözlenmiştir. Çalışma süresi 21 yıl ve üzeri olan grup ile ilkokullarda görev yapan okul idarecilerinin iş yaşam uyumu puanlarının daha yüksek olduğu, müdür yardımcılarının müdürlere kıyasla kendine daha iyi zaman ayırdığı, 1 yıldan az yöneticilik kıdemine sahip olanların yaşamı ihmal etme puanlarının daha yüksek olduğu, yaş durumlarına, medeni durumlarına, mezuniyet durumlarına, kadro durumlarına ve eşin çalışma durumlarına göre anlamlı farklılık bulunmadığı tespit edilmiştir.

The general purpose of this research is to show the relationship between work-life balance and work engagement in school administrators, who work in the primary and middle schools of Sancaktepe in İstanbul. Research universe is comprised of principals and deputy principals working at state schools (primary, middle and high schools) in Sancaktepe, İstanbul in 2018-2019 school year. In this research data collection tool is comprised of a questionnaire with three parts, and `Work Engagement Scale` and `Work-Life Balance Scale` are used in the questionnaire. Besides, a multiple choice test that has 12 questions are asked so as to determine the demographic characteristics.Some of the research findings are: Positive correlation between work engagement scores and work-life balance scores are found. The sub dimension, Vigor, is found to be a crucial predictor over work-life balance in general. It is found that while the work engagement scores increased as the administrators get older and the time spent in administration lasts; considering their positions and on behalf of the principals is there a meaningful difference in vigor, dedication, absorption and total scales; on the other hand, no difference on the same scale is found in regard to sex, marital status, having a child, graduation, level of school, branch, position ranking at work and having a working partner. It is seen that work-life balance is at high level but the lowest score is at the neglect on moderate life. With regard to sex, meaningful difference is found on behalf of women at making time for oneself and live-for-work sub dimensions; with regard to having a child, meaningful difference is found on behalf of women with children at making time for oneself sub dimension; however, there is found no meaningful difference at work-life balance, neglection-of-life, living for work and general life-work balance scores. Finally, it is found that the group with a 21-year-and-over career and administrators at primary schools have a higher work-life balance scores; the deputy principals make more time for themselves when compared to the principals; the ones with less than 1-year experience at administration have a higher neclection-of-life scores, but no meaningful difference is found with regard to age, marital status, graduation, position ranking at work and having a working partner