Ankilozan spondilitli hastalarda serum resistin düzeylerininin tnf-alfa, hastalık aktivitesi ve yaşam kalitesiyle ilişkisi

Abstract

Amaç : Ankilozan spondilit(AS), eşlik eden komorbiditeleri nedeniyle sistemik bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Hastalık tutulum yerine göre yaşam kalitesini belirgin olarak kısıtlamaktadır. Takipte klinik ve laboratuar parametreler kullanılmaktadır. En sık kullanılan laboratuar belirteçleri eritrosit sedimantasyon hızı(ESH) ve C-reaktif proteindir(CRP). Resistin ise, ağırlıklı olarak mononükleer fagositer sistemden salınan bir adipokindir. İnflamatuar süreçlerde düzeylerinin arttığı gösterilmiştir. Çalışmamızda AS hastalarında serum resistin düzeylerinin serum Tümör nekrozis faktör-alfa(TNF-α), hastalık aktivitesi ve yaşam kalitesiyle ilişkisinin araştırılması planlandı Yöntem : Çalışmamızda Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fiziksel Tıp Ve Rehabilitasyon(FTR) Anabilim Dalı polikliniğine Ağustos 2015- Ağustos 2016 tarihleri arasında başvuran, ankilozan spondilit tanısıyla takipli 80 hasta yer aldı. Bu hastalar 39 steroid olmayan antiinflamatuar ilaç(SOAİİ) kullanan ve 41 anti-TNF alfa ilaç kullanan olmak üzere 2 gruba ayrıldı. Ayrıca AS olmayan sağlıklı bireylerden oluşan 40 kişilik kontrol grubu çalışmaya dahil edildi. Çalışmaya dahil edilen tüm bireylerin demografik verileri kaydedildi, hastalık aktivite ölçekleri(BASDAİ, BASFİ, BASMİ, ASDAS-ESR, ASDAS-CRP), yaşam kalitesi ölçekleri(AS-QoL, NHP, BDÖ) dolduruldu, serum resistin, TNF-alfa ve CRP düzeyleri ölçüldü. İstatistiksel veriler; SOAİİ grubu, anti-TNF alfa grubu ve kontrol grubu olarak üçlü karşılaştırma ve ayrıca AS'li hasta grubu ve kontrol grubu olarak ikili karşılaştırmalar yapılarak elde edildi. Bulgular : Çalışmamızda 39 SOAİİ kullanan, 41'i anti-TNF alfa kullanan 80 AS hastası ve 40 sağlıklı bireyden oluşan toplam 120 birey yer aldı Üç grup karşılaştırıldığında; cinsiyet, VKİ ve sigara kullanım özellikleri açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu(sırasıyla p değerleri p=0,857, p=0,261 ve p=0,556). Resistin düzeylerinde her üç grup ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır(p:0,123). Tnf-alfa ve CRP düzeyleri SOAİİ grubunda ve anti-TNF alfa grubunda kontrol grubuna kıyasla istatistiksel olarak anlamlı yüksek saptanmıştır(p<0,001). SOAİİ kullanan hasta grubunda resistin ile TNF-alfa ve CRP düzeyleri arasında orta düzeyli pozitif yönlü(sırasıyla r:0,319 ; p:0,048 . r:0,489 ; p:0,002), anti-TNF alfa ilaç kullanan hasta grubunda resistin ile CRP arasında orta düzeyli pozitif yönlü ilişki( r:0,439 ; p:0,004) ve kontrol grubunda ise, resistin ile CRP arasında orta düzeyli pozitif yönlü ilişki saptandı( r:0,364; p:0,023). İkili karşılaştırmada AS'li hasta grubunda resistin ile TNFalfa ve CRP arasında orta düzeyli pozitif yönlü ilişki saptandı(sırasıyla r:0,290 ; p:0,009 , r:0,436 ; p<0,001). Resistin düzeyleriyle VAS, BASDAİ, BASFİ, BASMİ, AS-QoL, NHP ve BDÖ arasında istatistiksel olarak anlamlı korelasyon saptanmadı. SOAİİ kullanan hasta grubunda serum resistin düzeyleri ile ASDAS-ESR arasında pozitif yönlü orta düzeyli ilişki(r:0,259; p:0,040), anti-TNF alfa ilaç kullanan hasta grubunda resistin ile ASDAS-CRP arasında pozitif yönlü, VKİ ile arasında negatif yönlü orta düzeyli ilişki saptandı(sırasıyla r:0,299; p:0,016; r:-0,285; p:0,028). İkili karşılaştırmada AS'li hasta grubunda resistin ile ASDAS-CRP düzeyi arasında pozitif yönlü zayıf ilişki saptandı(r:0,244; p:0,005) Sonuç: SOAİİ kullanan ve anti-TNF alfa kullanan hasta grubunda serum resistin düzeyi kontrol grubuyla benzer bulundu. SOAİİ kullanan grupta serum resistin düzeyleri ile serum TNF-alfa ve CRP düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü korelasyon, anti-TNF alfa grubunda da serum resistin düzeyleriyle serum CRP düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü korelasyon saptandı. Sadece hasta grubu ve kontrol grubu olarak ikili korelasyon analizinde de AS'li hasta grubunda serum resistin düzeyleriyle serum TNF-alfa ve CRP düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü korelasyon saptandı. SOAİİ grubunda serum resistin düzeyleriyle ASDAS-ESR düzeyleri arasında pozitif yönlü korelasyon saptanırken, anti-TNF alfa grubunda ise serum resistin düzeyleriyle ASDAS-CRP düzeyleri arasında pozitif yönlü korelasyon saptandı. Bu sonuçlar; hastalar tedavi altında olmalarına rağmen AS'li hastalarda serum resistin düzeylerinin TNF-alfa, CRP ve hastalık aktivitesi ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Anahtar Kelimeler: ankilozan spondilit, resistin, asdas-crp, tnf-alfa, yaşam kalitesi

Objectives: The Ankylosing spondylitis(AS) is considered as a systemic disease because of concomittant comorbidities. This disease can badly effect quality of life according to involved site of body. Follow-up of it is made by clinical and laboratory parameters. The most commonly used laboratory parameters are erythrocyte sedimetation rate(ESR) and C-reactive protein(CRP). Resistin is an adipokine which almost always secreted from mononuclear fagositary system. Level of resistin has been shown to increase in inflammatory processes. In our study, we aimed to search for relationship between serum resistin levels and tumor necrosis factor-alpha(TNF- α), disease activity, and quality of life in AS patients.Methods: Eighty ankylosing spondylitis patients enrolled in our study who had been admitted to d epartment of Physical Medicine and Rehabilitation(PMR) Clinic at Canakkale Onsekiz Mart University Hospital between August 2015 and August 2016. All patients were divided into two groups as 39 nonsteroid anfiinflammatory drug (NSAIID) using group and 41 anti-TNF alpha using group. There was also control group formed by 40 healthy controls who have no AS. Demographic data of all participants were recorded, and then disease activity measures(BASDAI, BASFI, BASMI, ASDAS-ESR, ASDAS-CRP), quality of life measures (AS-QoL, NHP, BDI) were calculated and serum resistin, TNF-alpha and CRP levels were measured. Statistical analyses were done comparing both between three groups (NSAID group, anti-TNF alpha group, control group) and also between two groups (AS group and control healthy group)Results: There were 120 participants enrolled in our study composed of NSAID using 39 patients, anti-TNF alpha using 41 patients, and healthy 40 control patients. When we compare between three groups, there were no statistically significant differrences in sex, BMI, and smoking usage parameters (p values in order of p=0,857, p=0,261 ve p=0,556). There was no statistically significant difference between mean values in three groups for resistin levels(p:0,123). TNF-alpha and CRP levels were statistically significantly elevated in NSAID and anti-TNF alpha groups compared to control group(both p<0,001). There was moderate positive correlation between resistin and TNF-alpha, CRP levels in NSAID using group (in order of r:0,319 ; p:0,048 . r:0,489 ; p:0,002). There was moderate positive correlation between resistin and CRP levels in anti-TNF alpha using group( r:0,439 ; p:0,004) and also there was moderate positive correlation between resistin and CRP levels in control group( r:0,364; p:0,023). There was moderate positive correlation between resistin levels and TNF alpha, CRP in two group comparisons for AS group (in order of r:0,290 ; p:0,009 , r:0,436 ; p<0,001). However, there was no statistically significant correlation between resistin levels and VAS, BASDAI, BASFI, BASMI, , AS-QoL, NHP, and BDI. There was moderate positive correlation between serum resistin levels and ASDAS-ESR in NSAID using group(r:0,259; p:0,040), there was moderate positive correlation between resistin and ASDAS-CRP and moderate negative correlation between resistin and BMI in anti-TNF alpha using group (in order of r:0,299; p:0,016; r:-0,285; p:0,028). In two group comparisons, there was weak positive correlation between resistin and ASDAS-CRP levels for AS group(r:0,244; p:0,005).Conclusion: Serum resistin levels were similar in both NSAID using group and anti-TNF alpha using group compared to control group. There was statistically significant positive correlation between serum resistin levels and serum TNF-alpha, and CRP levels in NSAID using group, and also similarly between serum resistin levels and CRP levels in anti-TNF alpha using group. In two group comparisons, there was statistically significant positive correlation between serum resistin levels and TNF-alpha, CRP levels for AS group. There was positive correlation between serum resistin levels and ASDAS-ESR levels in NSAID using group, but similar correlation was found between serum resistin levels and ASDAS-CRP levels in anti-TNF alpha using group. These results showed that serum resistin levels are related to TNF-alpha, CRP, and disease activity in AS patients although they were under treatment effect.Key words: Ankylosing spondylitis, Resistin, ASDAS-CRP, TNF-alpha, Quality of life.