Şeker fabrikalarının sosyoekonomik etkilerinin değerlendirilmesine yönelik bir çalışma; Kastamonu örneği

Abstract

Cumhuriyetin ilk dönemlerinden itibaren ülkemizde sanayiye büyük önem verilmiştir. Bunlardan biri de üç beyaz arasında yerini alan şeker fabrikalarıdır. İlk açılan fabrikalar olan Uşak ve Alpulu Şeker Fabrikası ile başlayan şeker serüveni diğer bölgelerde de fabrikaların açılması ile hız kazanmıştır. Bunlardan biri de 1963 tarihinde açılan Kastamonu Şeker Fabrikası'dır. Şeker pancarı üretimi ilde yoğun olarak Merkez, Devrekâni, Tosya, Taşköprü ve Seydiler ilçelerinde yapılmaktadır. Ekimi yapılan şeker pancarı Kastamonu Şeker Fabrikasında işlenmektedir. Bu çalışmada, şeker pancarı tarımı ile şeker üretiminin Kastamonu iline olan etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Şeker fabrikalarının sosyoekonomik etkilerinin saptanması için, ilçe merkezlerinde rasgele seçilen 127 çiftçiye anket uygulanmış ve Kastamonu Şeker Fabrikası yetkilileriyle görüşülmüştür. Uygulanan anketle yöre çiftçisinin şeker pancarı üretiminde izlediği yol, yaşanan sıkıntılar, kazancı, ekim ve hasat gibi parametrelerin ölçülmesi hedeflenmiştir. Elde edilen bulgulara göre Kastamonu ilindeki şeker üretimi çiftçiye geçim kaynağı oluşturması ve istihdam bakımından önemlidir. Ayrıca genç nüfusun göçü bölgedeki çiftçi sayısını olumsuz etkilemektedir. Üretimdeki sabit giderlerin artması çiftçiyi olumsuz yönde etkilemektedir. Sonuç olarak özellikle girdi maliyetlerinin düzenlenmesi şeker pancarında verimi olumlu yönde etkileyecek ana etken olarak önerilebilir.

Since the first years of the republic, our country is of great importance to industry. One of these is the sugar factories, which are among the three whites. The candy adventure that started with the first factories, Uşak and Alpulu Sugar Factory, gained momentum with the opening of factories in other regions. One of them is Kastamonu Sugar Factory, which was opened in 1963. Sugar beet production is carried out intensely in the city center, Devrekâni, Tosya, Taşköprü and Seydiler districts. Sugar beet cultivated in Kastamonu is processed in the Kastamonu Sugar Factory.In this study, it was investigated the effects of sugar beet cultivation and sugar production on Kastamonu province. In order to determine the socioeconomic effects of sugar factories, a questionnaire was applied to 127 randomly selected farmers in the district centers and the authorities of Kastamonu Sugar Factory were interviewed. With the applied questionnaire, it is targetted to measure the parameters that the local farmer follows in sugar beet production, the troubles experienced, earnings, sowing and harvesting. According to the findings, sugar production in Kastamonu province is important in terms of employment and employment for farmers. In addition, the migration of the young population negatively affects the number of farmers in the region. The increase in fixed costs in production affects the farmer negatively. As a result, regulation of input costs can be suggested as the main factor that will positively affect the yield in sugar beet.