Hemodiyaliz hastalarında akut volüm kaybında periferal perfüzyon indeksi değişiminin araştırılması

Abstract

ÖZETAmaç: Kritik hastalarda ve akut volüm kayıplarında, sempatik sistem aktivite artışına sekonder periferal doku perfüzyonunun azaldığı çeşitli yöntemler kullanılarak gösterilmiştir. Hemodiyaliz hastalarında, saatler içinde litrelerce sıvı intravasküler alandan çekilmekte ve bu durum, hastaların volüm durumunda değişime neden olmaktadır. Bu süreç makrovasküler hemodinamik parametrelerle takip edilmiş ancak, ultrafiltrasyona bağlı oluşan bu volüm değişiminin periferal doku perfüzyonuna etkisi net değildir. Bizim amacımız hemodiyaliz hastalarındaki volüm değişiminin periferal doku perfüzyonuna etkisini, periferal perfüzyon indeksi ölçüm yöntemini kullanarak incelemektir.Yöntem: Dışlama kriterlerini taşımayan ve kronik aralıklı hemodiyaliz tedavisi alan 94 adet son böbrek yetmezliği hastası çalışmaya dahil edilmiştir. Gönüllülerden hemodiyaliz öncesi, hedef ultrafiltrasyon değerinin % 50 sine ulaşılınca ve hemodiyaliz sonrası olmak üzere üç kez periferal perfüzyon indeksi değeri ve diğer vital değişkenler ölçülmüştür. Periferal perfüzyon indeksi'nin değişimi, tekrarlayan ölçümlerde varyans analizi yöntemi ile değerlendirilip, p<0,05 anlamlı kabul edilmiştir.Bulgular: 94 gönüllünün 38'i kadın (%40,43), 56'sı erkektir (%59,57). Gönüllülerin ortanca yaşı 63 (54-70) yıl, hemodializ tedavi süreleri ortanca değeri 36 (12-96) aydır. Hemodiyaliz etyolojisi olarak en sık iki neden hipertansiyon(n=42) ve diyabet'tir (n=23) Ultrafiltrasyon boyunca PPİ değeri düşme eğilimi göstermektedir. PPİ'inin ortalama değeri işlemin ilk yarısında 3,47 (±1,97) den, 2,35 (±2,21)'e düşmüş daha sonra işlemin ikinci yarısında da düşme eğilimi devam etmiş ve üçüncü ölçümde ortalama değer 1,39 (±2,45) olarak ölçülmüştür. Bu değişim istatiksel olarak anlamlıdır. (p<0,001)Sonuç: Hemodiyaliz işlemi süresince ultrafiltrasyona bağlı olarak periferal doku perfüzyonu azalmaktadır ve bu durum periferal perfüzyon indeksi ölçüm yöntemi kullanılarak gösterilmiştir.Anahtar kelimeler; perfüzyon indeksi, hemodiyaliz, ultrafiltrasyon, periferal doku perfüzyonu.

ABSTRACTObjective: Decrease in peripheral tissue perfussion secondary to symphathetic nervous system activation in critically ill patients and acute volume depletion have been proven using multiple techniques. In hours several liters of fluid are withdrawn from patients under hemodialysis and this causes an alteration of volume status of patients. This process was tracked by macrovascular hemodynamic parameters but the effect of the volume alteration to peripheral tissue perfusion due to ultrafiltration is not clear. Our purpose is to investigate the effect of volume alteration to peripheral tissue perfusion by measuring the peripheral perfusion index in hemodialysis patients. Method: 94 patients with end-stage renal disease(ESRD) who have intermittant hemodialysis treatment and those who did not meet the exclusion criteria were included in the research. The peripheral perfusion index values and other vital signs were measured three times respectively before hemodialysis, when ultrafiltration target value hit 50 percent and after hemodialysis. The peripheral perfusion index variance was evaluated using variance analysis with repeated measurements and p<0.05 was accepted significant. Results: Of the 94 subjects, 38 of them are women(%40.43) and 56 of them are men(%59.57). Median age of the subjects were 63(54-70) years, median time of hemodialysis treatment was 36(12-96) months. The etiology of hemodialysis was respectively hypertension(n:42) and diabetes(n:23). During the ultrafiltration process PPI levels gradually declined. Mean PPI value in the first half of the process fall from 3.47(±1,97) to 2,35(±2,21). Later in the second half of the process the ebbing continued and at the third measurement mean value was 1,39(±2,45). This is found to be statistically significant. Conclusion: During hemodialysis process, peripheral tissue perfussion is decreased due to ultrafiltration and this is proven by measuring peripheral perfussion index. Key Words: perfussion index, hemodialysis, ultrafiltration, peripheral tissue perfussion