Ortaöğretim kurumlarında görülen bilgi ifşası (Whistleblowing) ve iş doyumu arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışmada, ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin bilgi ifşasına yönelik algılarını, bilgi ifşasında bulunma eğilimlerini, iş doyumuna ilişkin algılarını belirlemek ve bilgi ifşası ile iş doyumu arasındaki ilişkiyi tespit etmek amaçlanmıştır.Tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilen çalışmanın evrenini 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Tekirdağ ili Saray ilçesinde ve Erzurum ili Yakutiye-Köprüköy ilçelerinde ortaöğretim kurumlarında görev yapmakta olan 1097 öğretmen oluşturmaktadır. Örneklemi ise evrenden amaçlama ve kolayda örnekleme yöntemleriyle belirlenen 32 ortaöğretim kurumunda görev yapan toplam 223 öğretmen oluşturmaktadır.Verilerin toplanmasında, Celep ve Konaklı (2012) tarafından geliştirilen ve 16 maddeden oluşan `Bilgi Uçurma Ölçeği` ve birçok araştırmacı tarafından kullanılan ve 20 maddeden oluşan `Minnesota İş Doyum Ölçeği`nden yararlanılmıştır. Örneklem olarak seçilen 1097öğretmen arasından 223 gönüllü öğretmen ile çalışmanın sonuçlarına varılmıştır.Elde edilen bulgular IBM SPSS Statistics 21.0 programı ile analiz edilmiştir. Cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu, idarecilik deneyimi değişkenlerine göre bilgi ifşası ve iş doyumu algılarının belirlenmesinde Bağımsız Gruplar t-Testi; yaş, yetişilen bölge, mesleki kıdem, okulda çalışma süresi, branş, çalışılan okul türü ve okuldaki personel sayısı değişkenlerine göre ise One-Way Anova testi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına bakıldığında bilgi ifşasında cinsiyet, yaş, medeni durum, yetişilen bölge, eğitim durumu, idarecilik deneyimi, branş ve çalışılan okul türü değişkenlerinde anlamlı farklılık bulunmamakla birlikte mesleki kıdem, okulda çalışma süresi ve okuldaki personel sayısı değişkenlerinde anlamlı farklılık olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. İş doyumunda ise cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim durumu, mesleki kıdem ve idarecilik deneyimi değişkenleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamış ancak yetişilen bölge, okulda çalışma süresi, branş, çalışılan okul türü ve okuldaki personel sayısı değişkenlerinde anlamlı bir farklılık ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin bilgi ifşası algıları ile iş doyumları arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Bilgi ifşası, iş doyumu, öğretmen, ortaöğretim.

In the present study, it is aimed indicating to the perceptions of the teachers working in secondary education institutions related to whistleblowing, job satisfaction, the teachers' propensity to whistleblowing and determining the relationship between whistleblowing and job satisfaction.The universe of the study using the scanning model consists of 1097 teachers working in the secondary education institutions in Saray/Tekirdağ and Köprüköy-Yakutiye/Erzurum in 2018-2019 academic year. The sample consists of 223 teachers working in 32 secondary education institutions which are determined by convenience sampling method.Data collection tools were `Whistleblowing Scale` developed by Celep and Konaklı (2012) and including 16 items and `Minnesota Job Satisfaction Scale` used by many researchers and including 20 items. Results of the study were obtained from 223 volunteer teachers from among 1097 teachers selected as the sample of the study.The obtained data were analysed with IBM SPSS Statistics 21.0 program. In the determination of the perceptions of whistleblowing and job satisfaction, Independent-Sample t-Test was used according to gender, marial status, educational status and executive experience variables; One-Way Anova test was used according to age, area of grown, professional seniority, professional time at school, branch, type of school worked and staff number at school variables.When the results of the study are examined, there is not a meaningful difference in whistleblowing from the point of gender, age, marial status, area of grown, educational status, executive experience, branch and type of school worked variables; however, there is a meaningful difference in professional seniority, professional time at school and staff number at school variables. As for that job satisfaction, a meaningful difference is not in gender, age, marial status, educational status, professional seniority and executive experience variables; however, meaningful differences are occurred from the point of area of grown, professional time at school, branch, type of school and staff number at school variables. It is clearly understood that there is no meaningful relationship between the teachers' perceptions related to whistleblowing and job satisfaction.Keywords. Whistleblowing, job satisfaction, teacher, secondary education.