Romatoid artritli hastalarda osteosarkopeninin kinezyofobi ve yaşam kalitesine etkisi

Abstract

Amaç: Romatoid artrit (RA) nedeni tam olarak bilinemeyen, kronik, inflamatuar, genellikle periferik eklemlerde simetrik sinovite neden olan multisistemik otoimmün bir hastalıktır. Hastalık seyri boyunca kas iskelet sistemi tutulumları sık olarak karşılaşılan durumlardır. RA, kronik ağrıyla ve fonksiyon kayıpları ile giden hastalıklar içerisinde yer aldığı için bu hastalarda yüksek kinezyofobi düzeyi ve düşük yaşam kalitesi öngörülmektedir. RA hastalığının mevcut durumuna osteosarkopeni eklenmesi ile bu durumun daha da artabileceğini düşünmekteyiz. Bizim amacımız en sık karşılaşılan inflamatuvar romatizmal hastalık olan RA'da osteosarkopeninin kinezyofobi ve yaşam kalitesine etkisini araştırmaktır.Yöntem: Çalışmamıza, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Polikliniği'nde takipli ve 2010 ACR/EULAR sınıflama kriterlerine göre RA tanısı almış 50 hasta ve 50 postmenopozal olgu dâhil edildi. Tüm olguların demografik ve hastalıkla ilişkili bilgileri sorgulandı. Vücut empedans analizi (BIA, body impedance analyzer) ile vücut kompozisyonları değerlendirildi ve iskelet kas kütle indeksi (SMI) değerleri hesaplandı. Bunun yanında Jamar dinamometresi ile kas güçleri, kısa fiziksel performans bataryası (SPPB, short physical performance battery) ile fiziksel performansları değerlendirilerek Avrupa Yaşlılarda Sarkopeni Çalışma Grubu (EWGSOP) kriterlerine göre sarkopeni tanısı konuldu. Dual enerji X-ışını absorbsiyometrisi (DXA) ile osteoporoz durumları değerlendirildi. Hastaların kinezyofobi değerlendirmesi Tampa kinezyofobi skalası ile, yaşam kalitesi kısa form-36 (SF-36) anketi ile değerlendirildi. Hastalık aktivitesi hastalık aktivite skoru-28 eritrosit sedimentasyon hızı (DAS28-ESH) ve C-reaktif protein (DAS28-CRP) ile değerlendirildi. Ağrı düzeyi görsel analog skalası (VAS) ile hastalığa bağlı fonksiyonel kısıtlılık ise sağlık değerlendirme anketi (HAQ) ile değerlendirildi. Bunların yanında katılımcıların son 1 yıl içindeki düşme öyküleri sorgulandı. Bulgular: Çalışmamızda 50 hasta, 50 kontrol olgu yer almıştır. Hasta grubunun SMI değeri ortalaması 9,65±0,89, kontrol grubunun ise 10,44±1,06'dır. Buna göre, hasta grubumuzda istatiksel olarak anlamlı düzeyde kas kütlesi daha düşük saptandı (p<0,001). Tampa skoru ortalaması hasta grubunda 43,64±6,02, kontrol grubunda ise 38,58±5,79'dir. Buna göre hasta grubunda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde kinezyofobi skorları daha yüksek saptandı (p<0,001). RA'lı hastalar arasında 12 (%24) kişide sarkopeni mevcuttu. Bunların 11 (%22)'inde osteosarkopeni, 1'inde (%2) ise sadece sarkopeni vardı. 27 (%54) kişide osteopeni/osteoporoz saptanırken 11 (%22) kişide ise ne osteopeni/osteoporoz ne de sarkopeni saptanmadı. Bu 11 kişi nonosteopenik/nonsarkopenik olarak gruplandırıldı. Kontrol grubunda ise osteosarkopeni sadece 1 (%2) hasta mevcuttu. Hasta ve kontrol grupları arasında osteosarkopeni, osteopeni/osteoporoz ve nonosteopeni/nonsarkopeni durumuna göre anlamlı farklılık saptanmıştır (p=0,006). RA'lı hastalar arasında yapılan karşılaştırmalarda Tampa skoru ortalamaları osteosarkopenik grupta 48,27±4,83, osteopenik/osteoporotik grupta 42,92±5,52, nonosteopenik/nonsarkopenik grupta 41,27±6,37 olarak saptandı. Gruplar arasında Tampa skoru ortalamaları açısından anlamlı fark saptanmıştır (p=0,007). Osteosarkopenik grubun Tampa skoru ortalaması, osteopenik/osteoporotik ve nonosteopenik/nonsarkopenik grubun ortalamasından daha yüksektir. İkili karşılaştırmada bu fark anlamlı olarak bulunmuştur (sırasıyla p=0,031, p=0,009). RA'lı hasta grubunda sarkopenili kişilerin Tampa skoru ortalaması 47,41±5,48, sarkopenili olmayanların ortalaması 42,44±5,74'dür ve bu fark istatiksel olarak anlamlıdır (p=0,010). RA'lı hasta grupları (osteosarkopenik, osteopeni/osteoporoz, nonosteopeni/nonsarkopeni) arasında SF-36 alt parametrelerinin ortalamaları osteosarkopeni grubunda nonosteopeni/nonsarkopeni grubuna göre daha düşük olarak saptanmıştır. Ancak gruplar arasında SF-36 alt parametreleri açısından anlamlı farklılık saptanmadı (p>0,05) Tampa skoru ile el sıkma gücü arasında negatif yönlü orta düzeyli anlamlı korelasyon saptanmıştır (r: -0,321, p:0,023). Tampa skoru ile SPPB skoru arasında negatif yönlü orta düzeyli anlamlı korelasyon saptanmıştır (r: -0,458 p:0,001). Tampa skoru ile HAQ skoru arasında pozitif yönlü orta düzeyli anlamlı korelasyon saptanmıştır (r: 0,450 p:0,001). Yapılan regresyon analizinde Tampa skoru ile HAQ skoru arasında anlamlı ilişki tespit edildi (B=3,364, Beta=0,378, p=0,006).Sonuç: Çalışmamız RA'lı hastalarda kas gücünün, kas kitlesinin ve hastalıkla ilişkili fonksiyonelliğin kinezyofobinin önemli belirleyicilerinden olduğunu gösterdi. Bu kas kitlesi, kas gücündeki azalma ve bozulmuş fonksiyonellik, kronik ağrılı durumun bir sonucu olduğu düşünülebilir. Yani hastalık şiddeti ile korele olduğu görülmektedir. Kronik ağrı harekette kısıtlamaya neden olduğu gibi kas kitlesinde azalmaya ve kinezyofobi gelişimine neden olmaktadır. Yaşam kalitesi de kinezyofobi ile korele bulunmuştur. Bu çok yönlü etki nedeniyle kinezyofobi ve osteosarkopeni RA'da önemsenmeli, kinezyofobinin ve osteosarkopeninin gelişimini önlemek için gerekli girişimler yapılmalıdır.Anahtar Kelimeler: Kinezyofobi, osteopeni, osteoporoz, romatoid artrit, sarkopeni, yaşam kalitesi

Objective: Rheumatoid arthritis (RA) is a chronic, inflammatory multisystemic autoimmune disease that usually causes symmetrical synovitis in the peripheral joints. Musculoskeletal involvements are common conditions throughout the course of the disease. Since RA is among the diseases with chronic pain and loss of function, high kinesiophobia and low quality of life are predicted in these patients. We think that this situation may increase even more with the addition of osteosarcopenia to the current state of RA. Our aim is to investigate the effect of osteosarcopenia on kinesiophobia and quality of life in RA, which is the most common inflammatory rheumatic disease.Method: In our study, 50 RA patients and 50 postmenopausal patients who were followed up at Çanakkale Onsekiz Mart University, Health Practice and Research Hospital, Physical Medicine and Rehabilitation Outpatient Clinic and diagnosed with RA according to the 2010 ACR / EULAR classification criteria were included. Demographic and disease related information of all cases were questioned. Body compositions were evaluated by body impedance analysis (BIA, body impedance analyzer) and skeletal muscle mass index (SMI) values were calculated. In addition, with the Jamar dynamometer, muscle strengths and with the short physical performance battery (SPPB, short physical performance battery), physical performance were evaluated and sarcopenia was diagnosed according to the European Elderly Sarcopenia Study Group (EWGSOP) criteria. Osteoporosis conditions were evaluated by dual energy X-ray absorptiometry (DXA). The kinesiophobia evaluation of the patients was evaluated by Tampa kinesiophobia scale, and the quality of life was evaluated by the short form-36 (SF-36) questionnaire. Disease activity was evaluated with disease activity score-28 erythrocyte sedimentation rate (DAS28-ESH) and C-reactive protein (DAS28-CRP). While the level of pain was assessed by visual analog scale (VAS), disease-related functional limitation was assessed by the health assessment questionnaire (HAQ). In addition, the falling stories of the participants in the last 1 year were questioned.Results: In our study, 50 patients and 50 control cases were included. The mean of the SMI value of the patient group is 9.65 ± 0.89, and the control group is 10.44 ± 1.06. Accordingly, muscle mass was statistically significantly lower in our patient group (p<0,001). The Tampa score average is 43,64±6,02 in the patient group and 38,58±5,79 in the control group. Accordingly, kinesiophobia scores were found significantly higher in the patient group (p<0,001). Among RA patients, 12 (24%) had sarcopenia. 11 (22%) of them had osteosarcopenia, 1 (2%) had only sarcopenia. Osteopenia/osteoporosis was detected in 27 (54%) individuals, while neither osteopenia/osteoporosis nor sarcopenia was detected in 11 (22%). These 11 people were grouped as nonosteopenic/nonsarcopenic. In the control group, osteosarcopenia was present only in 1 (2%) patient. There was a significant difference between patient and control groups according to osteosarcopenia, osteopenia/osteoporosis and nonosteopenia/nonsarcopenia status (p = 0.006). In the comparison among patients with RA, the mean Tampa score was 48,27±4,83 in the osteosarcopenic group, 42,92±5,52 in the osteopenic/osteoporotic group, and 41,27±6,37 in the nonosteopenic/nonsarcopenic group. There was a significant difference between the groups in terms of Tampa scores (p = 0.007). The mean Tampa score of the osteosarcopenic group is higher than the average of the osteopenic/osteoporotic and nonosteopenic/nonsarcopenic group. This difference was found significant (p = 0.031, p = 0.009, respectively). In the patient group with RA, the mean Tampa score of the patients with sarcopenia is 47,41±5,48, the average of those without sarcopenia is 42,44±5,74 and this difference is statistically significant (p = 0.010). Among the patient groups with RA (osteosarcopenic, osteopenia/osteoporosis, nonosteopenia/nonsarcopenia), the mean of SF-36 sub-parameters was lower in the osteosarcopenia group than the nonosteopenia/nonsarcopenia group. However, there was no significant difference between the groups in terms of SF-36 sub-parameters (p> 0.05). There was a moderate negative correlation between the Tampa score and hand shaking power (r: -0,321, p: 0.023). A moderate negative correlation was found between the Tampa score and the SPPB score (r: -0,458 p: 0.001). A moderate positive correlation was found between the Tampa score and the HAQ score (r: 0.450 p: 0.001). In the regression analysis, a significant relationship was detected between the Tampa score and the HAQ score (B = 3.364, Beta = 0.387, p = 0.006).Conclusion: Our study showed that muscle strength, muscle mass and disease-related functionality are important determinants of kinesiophobia in patients with RA. This decrease in muscle mass and muscle strength and impaired functionality can be thought to be the result of a chronic painful condition. In other words, it seems to be correlated with disease severity. Chronic pain causes movement limitation as well as a decrease in muscle mass and development of kinesiophobia. Quality of life was also correlated with kinesiophobia. Due to this versatile effect, kinesiophobia and osteosarcopenia should be considered important in RA, and necessary interventions should be made to prevent the development of kinesiophobia and osteosarcopenia.Keywords: Kinesiophobia, osteopenia, osteoporosis, rheumatoid arthritis, sarcopenia, quality of life